Αλαλούμ στα δικαστήρια για την επιβολή ποινής για χρέη στο Δημόσιο

Μια αδικαιολόγητη αμηχανία επικρατεί στα δικαστήρια, αφού με τις νέες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, που ισχύουν από την 1η Ιουλίου 2019, οι ποινές για όσους διώκονται για χρέη προς το Δημόσιο εκλογικεύονται, καθώς σταματούν οι «διπλές» διώξεις ακόμη και για το ίδιο φορολογικό αδίκημα το οποίο χαρακτηρίζεται και ως ποινικά κολάσιμο.  Ωστόσο, τελευταία τα ποινικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται να δικάσουν ποινικά αδικήματα για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο, ύστερα από μηνυτήρια αναφορά του Προϊστάμενου της Δ.Ο.Υ που είναι αρμόδια για την φορολογία του κατηγορουμένου, βρίσκονται μπροστά σε ένα δίλημμα και δυσκολεύονται να δικάσουν και να βγάλουν αποφάσεις.

Συγκεκριμένα, ύστερα από την ψήφιση του νέου Ποινικού Κώδικα προβλέφθηκε με το άρθρο 469 αυτού, σχετική διάταξη με την οποία όταν στον πίνακα χρεών της Δ.Ο.Υ είναι εγγεγραμμένα χρέη που προέρχονται, μεταξύ άλλων, από χρέη που δημιουργήθηκαν από τα αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, που προβλέπει τα εγκλήματα φοροδιαφυγής, δεν ασκείται ποινική δίωξη για αυτά τα χρέη.

Τα δικαστήρια κυρίως τον τελευταίο καιρό καλούνται να δικάσουν υποθέσεις για τις οποίες η ποινική δίωξη για μη καταβολή χρεών είχε ασκηθεί πριν από την ισχύ του νέου ποινικού Κώδικα και επειδή για τον κατηγορούμενο ισχύει πάντα ο ευμενέστερος νόμος, θα πρέπει οι κατηγορούμενοι να απαλλάσσονται αλλιώς να μην καταδικάζονται για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο όταν αυτά τα χρέη είναι από εκείνα που προκύπτουν από αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66.

Τα αδικήματα του άρθρου 66, όπως αυτά τυποποιούνται εκεί, είναι αδικήματα φοροδιαφυγής, βάσει των οποίων, κατόπιν ελέγχου επιβάλλονται φόροι και πρόστιμα. Τα αδικήματα αυτά σε γενικές γραμμές είναι τα εξής :

• Αδίκημα φοροδιαφυγής στον φόρο εισοδήματος και στους λοιπούς φόρους (ΕΝΦΙΑ και ΕΦΑ) το οποίο διαπράττεται από τον φορολογούμενο, προκειμένου να αποφύγει την αποφυγή του φόρου, είτε με μη υποβολή δήλωσης, είτε με υποβολή ανακριβούς δήλωσης, είτε με περιεχόμενες δαπάνες ανύπαρκτες στη δήλωση.
• Αδίκημα φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ, το οποίο διαπράττει ο φορολογούμενος, προκειμένου να αποφύγει την υποβολή του φόρου, είτε με παράλειψη υποβολής σχετικής δήλωσης, είτε με έκπτωση εικονικών ψευδών δαπανών κλπ.
• Όποιος επίσης δεν αποδίδει φόρους στο Δημόσιο, που επιβάλλονται στα πλοία καθώς και όποιος δεν αποδίδει παρακρατούμενους φόρους υπέρ του Δημοσίου και τρίτων.

Για τα παραπάνω αδικήματα φοροδιαφυγής επιβάλλονται από τον Νόμο σχετικές ποινές, ύστερα από ποινική δίωξη του αρμόδιου Προϊστάμενου της Δ.Ο.Υ., ο οποίος αφού ήλεγξε τα βιβλία και στοιχεία του κατηγορούμενου διαπίστωσε τα σχετικά αδικήματα, και εξέδωσε αντίστοιχες πράξεις καταλογισμού των φόρων. Στα παραπάνω αδικήματα συγκαταλέγεται και το αδίκημα της έκδοσης πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων καθώς και η λήψη τέτοιων εικονικών φορολογικών στοιχείων, για τα οποία ύστερα από έλεγχο, η Δ.Ο.Υ εκδίδει σχετικές πράξεις προστίμων.

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι οι πράξεις καταλογισμών και προστίμων που εκδίδει η αρμόδια Δ.Ο.Υ σε βάρος του φορολογούμενου, όταν διαπιστώνει ότι διαπράττονται τέτοια εγκλήματα φοροδιαφυγής, ύστερα από σχετικό έλεγχο, εγγράφονται στον πίνακα χρεών της Δ.Ο.Υ, τα οποία χρέη, όμως, το άρθρο 469 του νέου Π.Κ εξαιρεί ρητά από την διαδικασία άσκησης ποινικής δίωξης σε βάρος του κατηγορούμενου, όταν δεν τα καταβάλλει.

Όμως, για μη καταβολή τέτοιων χρεών, όπως τα παραπάνω, όσες ποινικές διώξεις είχαν ασκηθεί πριν την 1-7-2019 και εκκρεμούν στα Δικαστήρια, τα Δικαστήρια δυσκολεύονται να διακρίνουν εάν τα χρέη που δεν κατεβλήθησαν προέρχονται από αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66, όπως προαναφέρθηκε, ώστε να εκδώσουν απαλλακτική απόφαση για τους κατηγορούμενους, και παρά την επιμονή των συνηγόρων, οι οποίοι αναλύουν και υποστηρίζουν ότι τέτοιες ένδικες υποθέσεις, αφορούν χρέη που προέρχονται από αδικήματα φοροδιαφυγής, τα δικαστήρια απέχουν από το να εκδώσουν απόφαση και συνήθως αναβάλλουν την έκδοσή της, παρά το γεγονός το άρθρο 469 ως επιεικέστερη διάταξη εφαρμόζεται και για παλιότερες υποθέσεις.

Οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ επειδή ο νόμος του παρέχει το δικαίωμα να μην στέλνουν μάρτυρες στο Δικαστήριο, όταν δικάζουν τέτοιες υποθέσεις, στέλνουν στην θέση του μάρτυρα έγγραφο, στο οποίο αναφέρουν σχετικά με την διαδικαστική εξέλιξη της οφειλής. Η Α.Α.Δ.Ε με μια εγκύκλιο που απεύθυνε προς τις Δ.Ο.Υ (Ε.2125/2019) απέφυγε να δώσει ρητή οδηγία προς τις Δ.Ο.Υ, ώστε αυτές στο έγγραφο που αποστέλλουν στο Δικαστήριο να αναφέρουν την γενεσιουργό αιτία του κάθε χρέους προς διευκόλυνση του Δικαστηρίου. Έτσι σήμερα στα Δικαστήρια επικρατεί σύγχυση ως προς την αναζήτηση της αλήθειας και την λήψη των αποφάσεων.