Η αποθέωση της Real Politik

Αυτό που γίνεται τις τελευταίες ημέρες με αφορμή τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη είναι η αποθέωση της Real Politik. Η Ελλάδα τελικά δεν προσκλήθηκε παρά το επίμονο αίτημα της κυβέρνησης και η αιτιολόγηση από τους Γερμανούς ήταν ότι δεν πρόκειται να συζητηθεί το θέμα του Μνημονίου για την ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και κυβέρνησης της Τρίπολης, άρα δεν υπάρχει λόγος ελληνικής παρουσίας.

Βέβαια, περί ψευδοεπιχειρήματος πρόκειται.

Αφενός το ζήτημα της δήθεν τουρκο-λιβυκής ΑΟΖ θα τεθεί εκ των πραγμάτων, ακόμα και αν δεν αναφερθεί ονομαστικά ως θέμα της ατζέντας, εφόσον ο ρόλος του Φαγιέζ αλ Σαράζ στην «επόμενη ημέρα», όποια και αν είναι αυτή, σχετίζεται με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει και τις οποίες ειρήσθω εν παρόδω δεν αναγνωρίζει ούτε ο αντίπαλός του, Χαλίφα Χαφτάρ, ούτε η λιβυκή Βουλή. Αφετέρου, μπορεί αυτό να είναι το πιο σημαντικό θέμα για την Ελλάδα, αλλά δεν είναι το μόνο. Η κατάσταση στη Λιβύη στο σύνολό της προφανώς και αφορά την Ελλάδα διότι η σταθερότητα ή μη της χώρας σχετίζεται με μία σειρά ζητημάτων που μας επηρεάζουν, από το μεταναστευτικό μέχρι την ισλαμική τρομοκρατία. Για όσους δεν έχουν πρόχειρο τον χάρτη, η Λιβύη είναι κάτω από την Κρήτη και πάντως πιο κοντά απ’ ό,τι είναι στην Τουρκία.

Η αλήθεια είναι ότι οι Γερμανοί ήθελαν να κάνουν service στους Τούρκους, για μία ακόμη φορά, ώστε να τους δώσουν ελεύθερο πεδίο να προωθήσουν την ατζέντα τους, αλλά και στους Ρώσους οι οποίοι επίσης δεν έχουν κανένα λόγο να θέλουν την Ελλάδα παρούσα.  Αυτό όμως που είναι η επιτομή του κυνισμού που έτσι κι αλλιώς διέπει τη διεθνή διπλωματία, είναι οι διαρροές από το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ότι στη Διάσκεψη καλούνται όσοι με οποιονδήποτε τρόπο ασκούν επιρροή στη μία ή την άλλη πλευρά στη σύγκρουση, αυτοί που καθ’ οιονδήποτε τρόπο επηρεάζουν τις εξελίξεις.

Δηλαδή, σε μία Διάσκεψη η οποία γίνεται υπό την αιγίδα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, (ανεξαρτήτως αν την πρωτοβουλία τη χειρίζεται η Γερμανία), καλούνται αυτοί που παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων και ξένης στρατιωτικής παρουσίας το οποίο έχει επιβάλει ο ίδιος ο Οργανισμός, με το επιχείρημα, «τι να κάνουμε, αυτοί παίζουν ρόλο»… Πιο Real Politik πεθαίνεις, στην κυριολεξία. Έτσι γίνεται στην πραγματική ζωή, στη διεθνή πολιτική. Η νομιμότητα είναι σχετική, εξαρτάται από το ποιος την παραβαίνει και σε ποια συγκυρία και δεν είναι διόλου βέβαιο ότι αυτός που την επικαλείται είναι ο κερδισμένος.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αξιοποιώντας στο έπακρο την πάσα που του κάνουν οι Γερμανοί προέβη σε στοχευμένες δηλώσεις, τρεις ημέρες πριν από τη Διάσκεψη του Βερολίνου, ώστε να προκαταλάβει τους συμμετέχοντες ότι το Μνημόνιο Άγκυρας – Σαράζ είναι δεδομένο και υλοποιείται ήδη:

«Με τη Λιβύη υπογράψαμε το μνημόνιο καθορισμού θαλάσσιων περιοχών ευθύνης. Στις περιοχές ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη, δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε έρευνα ή γεώτρηση ούτε να περάσει οποιοσδήποτε αγωγός χωρίς την έγκριση των δυο χωρών. Εντός του 2020 επιταχύνουμε τις διαδικασίες και ξεκινάμε τις έρευνες και γεωτρήσεις στις περιοχές αυτές. Αφού παραχωρηθούν οικόπεδα και ολοκληρωθούν οι διαδικασίες, το Ορούτς Ρέις θα πραγματοποιήσει εκεί σεισμικές έρευνες(…). Η Τουρκία (επίσης) στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις στην Λιβύη προς υποστήριξη της αναγνωρισμένης διεθνώς κυβέρνησης της Τρίπολης».

Παράλληλα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, συμπλήρωσε το μήνυμα: «Για να περάσει ο αγωγός EastMed, δηλαδή ο αγωγός φυσικού αερίου που θα μεταφέρει το αέριο της Κύπρου και του Ισραήλ στην Ευρώπη πρέπει να πάρουν την άδεια μας καθώς θα περάσει από την υφαλοκρηπίδα μας. Χωρίς την έγκριση της Τουρκίας δεν μπορεί να γίνει αυτό το έργο». Ηθικό δίδαγμα: Καλή η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου, αλλά η διεθνής αρένα δεν είναι για «καλά παιδιά». Κανείς δεν τα υπολογίζει.