Άλλες εποχές, άλλα έθνη

Το μακρινό 1976 έχει καταγραφεί ένα δείπνο με ιδιαίτερη σημασία. Το προεδρικό ζεύγος των ΗΠΑ υποδέχτηκε το βασιλικό ζεύγος του  Ηνωμένου Βασιλείου στον Λευκό Οίκο. Και τι έγινε, θα μου πείτε. Η λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά και απαντά στην απορία είναι πως επρόκειτο για μέρος των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Αμερικανική Επανάσταση. Αμερικανοί και Βρετανοί γιόρτασαν, ως ένα βαθμό βεβαίως, μαζί. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ευρώπη στις τελετές λήξης του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι λαοί έχουν προχωρήσει και έχουν τοποθετήσει το παρελθόν στη θέση που του ανήκει: στην κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας. Όλοι οι λαοί; Όχι. Υπάρχουν και οι λεγόμενες αναθεωρητικές που μη μπορώντας να τα βρουν με το παρελθόν τους προσπαθούν να το χρησιμοποιήσουν στο παρόν για να  αλλάξουν το μέλλον. Μία πραγματικά τραγική επιλογή αν σκεφτεί κανείς πόσο αίμα έχει αυτό το παρελθόν. Από όλες τις πλευρές. 

Δυστυχώς για εμάς η Τουρκία επιμένει να αισθάνεται στενάχωρα στο γεωγραφικό κοστούμι που της έραψε η ιστορία. Και όχι μόνο απέναντί μας, όπου ζητά ουσιαστικά το μισό Αιγαίο και το 1/3 (ή έστω το ¼) της Μεσογείου για τη δική της… γαλάζια πατρίδα. Το ίδιο κάνει, λιγότερο ή περισσότερο, προς όλους τους γείτονές της. Πρόσφατα εκμεταλλεύτηκε τον εμφύλιο στη Συρία για να πραγματοποιήσει εισβολή στα βόρεια της χώρας. Και πριν προλάβει να περάσει λίγος καιρός από αυτή τη κρίση επέστρεψε στη γνωστή ρητορική των απειλών προς την Κύπρο και την Ελλάδα. Σε όλα τα «μέτωπα», σε όλα τα φόρα η Τουρκία δηλώνει αδικημένη και διεκδικεί. Δε ξέρω αν ο Ερντογάν πιστεύει ότι έτσι κερδίζει κάτι.

Προσωπική μου αίσθηση είναι πως το μόνο που πετυχαίνει είναι να ξυπνά τα πάθη και στις απέναντι πλευρές. Και όχι μόνο στους κύκλους των «σκληρών». Η συμπεριφορά του έχει κάνει και μετριοπαθείς ανθρώπους να σκέφτονται αν πρέπει να συνεχίσουν να επενδύουν στην ειρήνη με έναν τέτοιο γείτονα. Η πολιτική της Τουρκίας κάνει όλο και περισσότερα τμήματα του πληθυσμού στις γειτονικές της χώρες να συνηθίζουν στην ιδέα ότι δεν έχουν ξεμπερδέψει με τους πολέμους. Και ότι για αυτό το ενδεχόμενο υπεύθυνη είναι η Άγκυρα. Η οποία προφανώς δε μπορεί σε καμία περίπτωση να βγει κερδισμένη αν ανοίξουν όλες οι πόρτες της Κολάσεως ταυτόχρονα.  

Με το μεταναστευτικό η Τουρκία πιστεύει ότι έχει βρει το αδύνατο σημείο της Ελλάδας. Πως μπορεί να πιέζει τη χώρα μας γιατί γνωρίζει ότι η Αθήνα είναι μία δύναμη που σέβεται το διεθνές δίκαιο και αποφεύγει τις δυναμικές λύσεις. Για μία ακόμη φορά  ο γείτονας μας υποτιμά. Κανονικά ο Ερντογάν θα έπρεπε να ικανοποιημένος με τη διαλλακτική και ήπια Ελλάδα. Αλλά δεν είναι. Πιστεύει ότι μπορεί να συνεχίσει να διεκδικεί. Αδυνατεί να δει, όπως και άλλοι ηγέτες στο παρελθόν, το σημείο θραύσης. Το σημείο καμπής όπου όλα όσα ξέραμε τα ξεχνάμε και το παίρνουμε αλλιώς. Και το σημείο αυτό για την ελληνική κοινωνία είναι κοντά. Ο χρόνος δε δουλεύει πλέον για τον Ερντογάν.