Στοιχειώδες Γουάτσον

Η επίθεση με drones στις εγκαταστάσεις της Aramco στην Σαουδική Αραβία, από την οποία καταστράφηκε μεγάλο μέρος των υποδομών του πετρελαϊκού γίγαντα του βασιλείου, χαρακτηρίστηκε η «11η Σεπτεμβρίου της ενέργειας». Ο λόγος δεν είναι το μέγεθος της καταστροφής, αλλά η σηματοδότηση μίας νέας εποχής που θα αλλάξει τον κόσμο και τις διεθνείς σχέσεις , όπως συνέβη και με την επίθεση στους δίδυμους πύργους στη Νέα Υόρκη.

Η Σαουδική Αραβία ξοδεύει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για εξοπλισμούς, αγοράζοντας πανάκριβα οπλικά συστήματα κυρίως αμερικανικής προέλευσης, κι όμως, οι αντάρτες Χούθις της Υεμένης κατάφεραν να διατρήσουν τη θεωρητικά αδιάτρητη σαουδαραβική αεράμυνα και μέσω της εκτεταμένης καταστροφής σημαντικού τμήματος των εγκαταστάσεων της Aramco να προκαλέσουν πλήγμα διεθνών διαστάσεων.

Η δυνατότητα ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας μειώθηκε στο ήμισυ, κατά 5,7 εκατομμύρια βαρέλια, που αντιστοιχεί περίπου στο 5% της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής. Η άμεση αύξηση της τιμής του πετρελαίου ήταν η αναμενόμενη αντίδραση, αλλά στη συνέχεια η κατάσταση εξομαλύνθηκε. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ακαριαία διαταραχή στην παραγωγή πετρελαίου που έχει συμβεί, ωστόσο η μεγάλη επίπτωση δεν είναι αυτή, διότι πετρελαϊκά αποθέματα υπάρχουν και οι ζημιές στις εγκαταστάσεις, παρότι τεράστιες, θα αποκατασταθούν.

Ο ουσιαστικότερος επιβαρυντικός παράγων που εισάγει το χτύπημα στη Σαουδική Αραβία είναι η γεωπολιτική αβεβαιότητα.

Αν οι αντάρτες Χούθις της Υεμένης, έστω υποστηριζόμενοι από το ομόδοξο τους σιιτικό Ιράν, έχουν την ικανότητα να καταστρέψουν τη μισή δυνατότητα παραγωγής πετρελαίου μίας χώρας η οποία διαθέτει ένα υψηλής τεχνολογίας, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, αμερικανικής κατασκευής, θεωρητικά αδιαπέραστο σύστημα αεράμυνας, τότε κανείς δεν είναι ασφαλής, καμία εγκατάσταση δεν είναι απρόσβλητη, τίποτα δεν είναι δεδομένο. Και ως γνωστόν για τις αγορές δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την αβεβαιότητα και την αίσθηση διαρκούς επαπειλούμενου κινδύνου. Πόσο μάλλον για την αγορά ενέργειας, η οποία είναι διασυνδεδεμένη με τα πάντα, από τις μετοχές και τα χρηματοοικονομικά παράγωγα, μέχρι τη βιομηχανία, τα τρόφιμα, τις μεταφορές και την άμυνα.

Αθέατες διαδρομές

Οι ΗΠΑ κατηγορούν το Ιράν, θανάσιμο εχθρό του σουνιτικού βασιλείου, ότι βρίσκεται πίσω από την επίθεση, το δε Ιράν από την πλευρά του, αν και επιχαίρει για το χτύπημα λέγοντας ότι «ο λαός της Υεμένης (σ.σ. δηλαδή οι … Χούθις) έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του, αρνείται τις κατηγορίες και καταλογίζει στην Ουάσιγκτον ότι με την προσπάθεια ενοχοποίησης του φτιάχνει κλίμα και πρόσχημα για να δικαιολογήσει επικείμενη στρατιωτική επίθεση. Και απειλεί με καθολικά αντίποινα και ολοκληρωτικό πόλεμο «από τη Μεσόγειο μέχρι τον Ινδικό».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Σαουδική Αραβία έχει ξεκινήσει ένα σχεδιασμό σταδιακής απεξάρτησης της οικονομίας της από το πετρέλαιο διότι η συμμετοχή του πετρελαίου στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα θα βαίνει μειούμενο τις επόμενες δεκαετίες με τα ποσοστά του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) να αυξάνονται. Η προσπάθεια μετασχηματισμού της πετρελαϊκής οικονομίας του βασιλείου, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.

Το Σαουδαραβικό καθεστώς έχει δρομολογήσει διαδικασία πώλησης ποσοστού της κρατικής Aramco, που είναι η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο, μέσω δημόσιας προσφοράς (εισαγωγής στο χρηματιστήριο του Ριάντ) , ξεκινώντας με ποσοστό 1% μέχρι το τέλος του χρόνου, επιπλέον 1% το 2020 και συνολικό ποσοστό διάθεσης 5%. Για τον χειρισμό του ΙΡΟ (Initial Public Offering) έχει προσλάβει εννέα διεθνείς τραπεζικούς κολοσσούς. Το χτύπημα στις εγκαταστάσεις της Aramco ήρθε στην πιο ακατάλληλη στιγμή (ή βολική για κάποιους άλλους…) καθώς ασκεί πιέσεις στην αξία των εταιρείας λίγο πριν την είσοδο της στο χρηματιστήριο… Οι Χούθις ίσως να είχαν περισσότερη βοήθεια από αυτή που εικάζεται και να διευκολύνθηκαν από περισσότερους παράγοντες απ’ όσους εικάζεται…

Επειδή στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν συμπτώσεις το «follow the money» και το κλασικό ερώτημα στα εγκλήματα «ποιος έχει κίνητρο και ποιος ωφελείται» είναι πάντα χρήσιμα. «Στοιχειώδες Γουάτσον» που θα έλεγε και ο Ηρακλής Πουαρώ.