Η Τουρκία δεν μπλοφάρει

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν φωτογραφίζεται την ώρα που υπογράφει στο βιβλίο επισκεπτών του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας, όπου έχει παραστεί και μιλήσει σε τελετή ορκωμοσίας. Πίσω του δεσπόζει ένας χάρτης που γράφει «Γαλάζια Πατρίδα, έκταση 462.000 χιλιομέτρων». Υπάρχει κάποιο λάθος στην εικόνα; Μάλλον. Το μισό Αιγαίο, ανατολικά του 25ου μεσημβρινού και ολόκληρη η κυπριακή ΑΟΖ εμφανίζονται ως τουρκικά.

Δεν πρόκειται βέβαια περί λάθους, αλλά για την αποτύπωση των παράνομων, παράλογων, εκτός Διεθνούς Δικαίου, Διεθνών Συνθηκών και κοινής λογικής τουρκικών διεκδικήσεων, τις οποίες όμως επιχειρεί να προωθεί επίμονα, μεθοδικά, διαχρονικά, με την απειλή χρήσης ή τη χρήση βίας αναλόγως των περιστάσεων και του τι βρίσκει απέναντί της. Λέμε «επιχειρεί να προωθεί» διότι για να προωθήσει κάποιος κάτι εις βάρος σου πρέπει είτε να το επιτρέψεις σιωπηρά είτε να το αποδεχθείς ανοιχτά είτε να είσαι σε αδυναμία να το αποτρέψεις.  Δεν πρόκειται περί τουρκικής γραφικότητας, ούτε για «εξαγωγή της εσωτερικής κρίσης» όπως συχνά – πυκνά και άστοχα γράφεται, ούτε για συγκυριακή έξαρση της τουρκικής επιθετικότητας όπως εξίσου συχνά ανιδέως διατυπώνεται.

Πρόκειται για σχεδιασμένη κλιμάκωση και διεύρυνση της τουρκικής ατζέντας η οποία εκδιπλώνεται παράλληλα με την αντίληψη της Άγκυρας για την ωρίμανση των συνθηκών. Αναλόγως, δηλαδή, της εκτίμησής της για τη γεωπολιτική συγκυρία – αν εξυπηρετεί τον σχεδιασμό της, αν υπάρχει πιθανότητα να την ξεπεράσουν οι εξελίξεις και πρέπει να επισπεύσει κλπ -, των συσχετισμών ισχύος της ιδίας και του κράτους έναντι του οποίου εγείρει (τις παράνομες) διεκδικήσεις, της κατάστασης που βρίσκονται οι σχέσεις της με ισχυρούς δρώντες του διεθνούς συστήματος από τη στάση των οποίων εξαρτάται η ευόδωση των σχεδίων της (πχ ΗΠΑ, Ρωσία), της εκτιμώμενης αντίδρασης του υποψήφιου θύματός της και μία σειράς άλλων παραγόντων βάσει των οποίων καθορίζει τα βήματά της και την ένταση της δράση της.

Μία προβλέψιμη χώρα

Σε καμία περίπτωση πάντως, δεν αφίσταται του εθνικού σχεδιασμού της ο οποίος, όπως υπογραμμίστηκε, είναι μακροπρόθεσμος – περισσότερο απ’ όσο μπορεί να φανταστεί ο μέσος παρατηρητής -, με ιστορικό βάθος και με αντίστοιχα ιστορικό βαθύ ορίζοντα υλοποίησης, ο οποίος ξεπερνά τις κυβερνητικές εναλλαγές ακόμα και τις μεταβολές δομικού χαρακτήρα στο τουρκικό πολιτικό σύστημα. Αυτά που παρουσιάζει η Τουρκία ως διεκδικήσεις θα επιχειρήσει να τα υλοποιήσει όταν κρίνει ότι έχει τη δυνατότητα ή την ευκαιρία, τις οποίες αμφότερες προσπαθεί να δημιουργεί, δεν αφήνεται στην διπλωματική, ιστορική ή γεωπολιτική τυχαιότητα. Επιχειρεί διαρκώς να οικοδομεί δυνατότητες και να δημιουργεί ευκαιρίες για την ίδια, κατά κανόνα με την πρόκληση κρίσεων ώστε σε κάθε επόμενη φάση είτε να έχει επιβάλλει νέα τετελεσμένα είτε να έχει βάλει ένα νέο θέμα στην ατζέντα εις βάρος κάποιου γείτονα.

Η Τουρκία δεν μπλοφάρει. Ό,τι λέει το κάνει και ό,τι κάνει το έχει πει. Δεν είναι απρόβλεπτη, όπως πολλάκις λέγεται και γράφεται. Είναι απολύτως προβλέψιμη, διότι πριν αποπειραθεί κάτι, το έχει καλλιεργήσει επικοινωνιακά και στο εσωτερικό και κυρίως στο εξωτερικό, ώστε να δρομολογήσει την ψυχολογική, διπλωματική και γεωπολιτική εξοικείωση του διεθνούς ακροατηρίου με αυτό που θα προσπαθήσει να επιβάλλει και να αξιολογήσει αντιδράσεις. Αν παρακολουθήσει κάποιος τις δημόσιες δηλώσεις των τελευταίων του Ερντογάν και υπουργών του, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως τουρκική κίνηση στην περιοχή η οποία δεν έχει προαναγγελθεί και μάλιστα λεπτομερώς.

Το πιο οδυνηρό για εμάς παράδειγμα είναι η πολλαπλή εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ με πλωτά γεωτρύπανα και ερευνητικά πλοία συνοδεία πολεμικών πλοίων και μαχητικών αεροσκαφών, την οποία οι Τούρκοι είχαν περιγράψει επακριβώς. Αναφέρουμε αυτά εν συντομία και θα επανέλθουμε διότι εισερχόμαστε σε μία περίοδο ισχυρών αναταράξεων στην περιοχή, όπου στο επίκεντρο θα βρεθούν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και ζωτικά εθνικά συμφέροντα τα οποία καμία κυβέρνηση, προφανώς, δεν θα διανοηθεί να θέσει προς συζήτηση. Επειδή ούτε η Τουρκία θα εγκαταλείψει την πειρατική της πολιτική οφείλουμε όλοι να είμαστε ενήμεροι.