Το “αβάσταχτο κόστος” της απόλυτης αλήθειας

Διαβάζοντας κανείς «Το μαγαζί της αλήθειας» του Χόρχε Μπουκάι, δεν μπορεί παρά να μπει σε σκέψεις και να προβληματιστεί. Πόσο κόστος έχει η απόλυτη αλήθεια; Πόσο έτοιμος είναι να το «πληρώσει» όποιος την αναζητά στη ζωή του; Και τελικά, αξίζει τον κόπο μια τέτοιου είδους αναζήτηση;

Σύμφωνα με τον λαμπρό ψυχίατρο, ψυχοθεραπευτή και συγγραφέα, το κόστος της απόλυτης αλήθειας είναι η παντοτινή απώλεια της γαλήνης και της ηρεμίας. “Για όλη την αλήθεια”, είπε ο πωλητής “το αντίτιμο είναι ότι ποτέ πια δε θα έχετε την ησυχία σας”, αναφέρει χαρακτηριστικά. Φυσικά, σε αυτό το σημείο ο πελάτης βγαίνει απογοητευμένος από το μαγαζί, με το κεφάλι κάτω, συνειδητοποιώντας ότι δεν είναι ακόμα προετοιμασμένος για κάτι τέτοιο.

Όλοι έχουμε ανάγκη τα ψέματά μας, μικρότερα ή μεγαλύτερα, τις εξιδανικεύσεις μας, τα παραμύθια που λέμε στον εαυτό μας, τις δικαιολογίες που βρίσκουμε για ν’ αποφεύγουμε όσα μας πονάνε. Ή τουλάχιστον, έτσι πιστεύουμε. Γιατί μερικές φορές αυτό που πιστεύουμε ότι έχουμε ανάγκη απέχει χιλιόμετρα απ’ αυτό που χρειαζόμαστε στην πραγματικότητα.

Προσποιούμαστε ότι έχουμε χίλιες δύο πλασματικές ανάγκες, για να κρύψουμε τις λίγες πραγματικές και ουσιώδεις: την αποδοχή, την αγάπη, την προσωπική ανάπτυξη, την ασφάλεια, την εγγύτητα… Επικοινωνούμε με τον εαυτό μας σ’ ένα επίπεδο ρηχό, επιφανειακό και δεν του επιτρέπουμε να εκφράσει τις βαθύτερες επιθυμίες, τους φόβους, τις αδυναμίες του.

Δειλιάζουμε να γίνουμε ειλικρινείς μ’ εμάς τους ίδιους, πώς ν’ «αγοράσουμε» λοιπόν την απόλυτη αλήθεια και ν’ αντέξουμε το βάρος της; 

Αν είχαμε τη δύναμη να την αποκτήσουμε, θα μας τελείωναν οι δικαιολογίες. Δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε πλέον ευτυχείς εν τη αγνοία μας. Θα είχαμε γνώση. Και γνώση σημαίνει ευθύνη. 

Αν έπεφτε στα χέρια μας ένα τέτοιο δώρο, θα ήταν ευχή και κατάρα. Δε θα μας επιτρεπόταν να κρυβόμαστε πια πίσω απ’ το δάχτυλό μας. Δε θα είχε απολύτως κανένα νόημα να κλείσουμε τα μάτια και τ’ αυτιά μας. Θα χάναμε τη βολή μας. Θα ξέραμε.

Μεγάλο το κόστος της απόλυτης αλήθειας. Βαρύ και δυσβάσταχτο. Αξίζει, όμως. Αξίζει έστω και η ελάχιστη προσπάθεια για την προσέγγισή της. Αξίζει και το παραμικρό βήμα για την υιοθέτηση μιας πιο σφαιρικής, πιο αντικειμενικής, πιο πραγματικής εικόνας του εαυτού μας, των άλλων, του κόσμου στον οποίο ζούμε.

Κι ας μη φτάσουμε ποτέ τον στόχο μας. Κι ας αμφιβάλλουμε ακόμα και για την ύπαρξή του.

Τουλάχιστον θα ξέρουμε ότι βαδίζουμε στον σωστό δρόμο.