Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει έργα ενεργειακής μετάβασης ύψους 5,8 δισ. ευρώ

Σε ετοιμότητα είναι το υπουργείο Οικονομικών ενόψει της αναθεώρησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης στο πλαίσιο του προγράμματος RΕPowerEU του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα χρηματοδοτήσει κυρίως έργα ενεργειακής μετάβασης. Συνολικά προσβλέπει σε πρόσθετη ρευστότητα 5,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 796 εκατ. αφορούν επιδοτήσεις και 5 δισ. δάνεια.

Υπενθυμίζεται ότι με τα δάνεια του Ταμείου χρηματοδοτούνται οι επιχειρήσεις με επιτόκιο από 0,35% έως 1%. Οι επιχορηγήσεις είναι εξασφαλισμένες, ενώ το τελικό ποσό των δανείων εξαρτάται από τα ποσά που θα διεκδικήσουν άλλα κράτη-μέλη από τη μεγάλη δεξαμενή αδιάθετων δανείων, ύψους 225 δισ. Η Ελλάδα καταγράφει τις καλύτερες επιδόσεις σε ό,τι αφορά την πρόοδο των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Κονδύλια 225 δισ. ευρώ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Ειρήνης Χρυσολωρά στην Καθημερινή, οι επιδοτήσεις που θα δοθούν από το REPowerEU είναι συμφωνημένες, ενώ για τα δάνεια υπάρχει ακόμη σχετική αβεβαιότητα, καθώς αυτά θα προέλθουν από τη δεξαμενή των 225 δισ. ευρώ των αδιάθετων δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, για τα οποία όμως ενδέχεται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον οι δικαιούχοι προσεχώς. Αν και αυτό θεωρείται μάλλον απίθανο για χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που δανείζονται από την αγορά με χαμηλότερα επιτόκια από αυτά του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι πιθανό να διεκδικήσει π.χ. η Ισπανία τα 90 δισ. ευρώ που δικαιούται ή μέρος αυτών, καθώς ίσως τη συμφέρει οριακά το κόστος δανεισμού, αναφέρουν αρμόδιες πηγές.

Σε αυτή την περίπτωση η δεξαμενή των 225 δισ. ευρώ θα μειωθεί. Η προθεσμία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα αδιάθετα δάνεια λήγει τον Ιούλιο του 2023, αλλά η Επιτροπή έχει παροτρύνει τα κράτη-μέλη να το πράξουν έως το τέλος Απριλίου. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πλευρά έχει πρόθεση, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, να διεκδικήσει δάνεια 5 δισ. ευρώ, κάτι που η Επιτροπή φέρεται να βλέπει θετικά, αν και χωρίς να δεσμεύεται.

Ενεργειακά έργα

Το REPowerEU θα είναι ένα νέο κεφάλαιο του εθνικού σχεδίου, μέσω του οποίου θα χρηματοδοτηθούν κυρίως έργα ενεργειακής μετάβασης. Ταυτόχρονα, θα επικαιροποιηθεί συνολικά το εθνικό σχέδιο, έτσι ώστε να έχει προοπτική να ολοκληρωθεί εντός χρονοδιαγράμματος, δηλαδή έως τα μέσα του 2026. Διαφορετικά, οι πόροι θα χαθούν. Αυτή η ανησυχία είναι που έκανε χθες την Ιταλία να υποβάλει αίτημα παράτασης του Ταμείου για ένα χρόνο.

Στο πλαίσιο της αναθεώρησης, κάποια ορόσημα θα μετατοπιστούν ή θα καταργηθούν και κάποιες επενδύσεις θα διαγραφούν και θα αντικατασταθούν από άλλες, πιο ώριμες. Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σχεδιάζει να αποσύρει από το σχέδιο τους διαδρόμους 5G, που καθυστερούν λόγω παραχωρησιούχων, αλλά και λόγω έλλειψης προόδου των αντίστοιχων έργων των γειτονικών χωρών και στη θέση του να ενταχθούν νέα ψηφιακά έργα.

Με τα 796,2 εκατ. ευρώ του REPowerEU υπερκαλύπτεται και με το παραπάνω η μείωση των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης κατά 339 εκατ. ευρώ, τον περασμένο χρόνο, λόγω υψηλότερης ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή, ο συνολικός προϋπολογισμός του σχεδίου είναι 31,16 δισ. ευρώ.

Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει γενικώς από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ε.Ε. όσον αφορά την πρόοδο των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης. Εχει εισπράξει 11 δισ. ευρώ, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση ως προς τις εκταμιεύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ (6%, βλ. πίνακα). Είναι η τρίτη χώρα που εισέπραξε δεύτερη δόση τον Ιανουάριο και η πρώτη που έλαβε χρηματοδότηση από το τρίτο αίτημα πληρωμής (1,8 δισ. ευρώ από τα δάνεια που εισπράχθηκαν μαζί με τη δεύτερη δόση). Γενικά, το δανειακό σκέλος προχωρεί ικανοποιητικά, καθώς ευνοεί το πολύ χαμηλό επιτόκιο δανεισμού (0,35% για τις πολύ μικρές και μικρές και 1% για τις μεσαίες και μεγάλες) γι’ αυτό και θα διεκδικήσει και νέο κονδύλι δανείων, στο πλαίσιο της αναθεώρησης.