Με τα φρένα σπασμένα

Το προχθεσινό debate στην πιο μεγάλη οικονομικά χώρα των άνω των 200 εκατομμυρίων κατοίκων ακούσθηκαν δημοσίως και διατυπώθηκαν εκατέρωθεν βαρύτατες ύβρεις και εκφράσεις κοινωνικού περιθωρίου. Οι πλέον λούμπεν χαρακτηρισμοί ανταλλάχθηκαν μεταξύ του Προέδρου Μπολσονάρου και του αριστερού υποψηφίου για την προεδρία της χώρας.

Δεν πρόκειται για άσκηση ύφους, όπως μπορεί να πιθανολογήσει κανείς, ούτε είναι προσήκον να προσεγγίσει ο παρατηρητής την ένταση με όρους πολιτικής απόρριψης, με μόνο άξονα το επίπεδο των όρων της πολιτικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στους δύο υποψηφίους.

Ο κίνδυνος ενός ιδιότυπου πολιτισμικού εθνοκεντρισμού καραδοκεί για όσους μπήκαμε, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να υποκύψουμε στον σχετικό πειρασμό.

Πρόκειται όμως για μια φλογερή, κατά μέτωπο αντιπαράθεση, η οποία φέρει το βάρος μιας προσωπικής πολιτικής «βεντέτας». Ο «ακροδεξιός» Μπολσονάρου δεν θα καταδεχόταν ποτέ να συγκυβερνήσει, λόγου χάριν, με τον «αριστεριστή» Λούλα, ο οποίος, με τη σειρά του, θα προτιμούσε ακόμη και την πολιτική συνταξιοδότηση από την προοπτική της κυβερνητικής συμβίωσης με τον «μεγαλύτερο ψεύτη της ιστορίας».

Ο Μπολσονάρου, από την πλευρά του, έχει στο πλευρό του την πολιτική στήριξη του πρώην πρόεδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος υποστηρίζει τον υποψήφιο Μπολσονάρου, τον οποίο αποκαλεί «Τραμπ των Τροπικών», «έναν σπουδαίο και σεβαστό ηγέτη» που «τυχαίνει επίσης να είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος με πολύ μεγάλη καρδιά». Στο κοινωνικό δίκτυο Truth, χαρακτηρίζει τον αντίπαλό του, τον οποίο αποκαλεί +Lulu+, ένα «ριζοσπαστικό αριστερό κροτάλισμα που θα καταστρέψει γρήγορα τη χώρα σας και την τεράστια πρόοδο που σημειώθηκε υπό τον Πρόεδρο Μπολσονάρου».

Μάλιστα, σε περίπτωση ήττας του Μπολσονάρου, δεν θα αποτελούσε έκπληξη να δούμε «εικόνες Καπιτωλίου», καταστάσεις ανοιχτής θεσμικής εκτροπής.

Όπως όμως κάθε πολιτικά ακραία συνθήκη, έτσι και μία ανάλογη θα είχε σοβαρές αρνητικές επιδράσεις στη σφαίρα της οικονομίας.

Είναι ενδεικτικό ότι για το 2023, οι προοπτικές για την οικονομία είναι ζοφερές, μετά από μακροχρόνιες και καρποφόρες προσπάθειες, κυρίως λόγω της επιδείνωσης του διεθνούς περιβάλλοντος μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και της αύξησης των επιτοκίων στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Στη Βραζιλία, τα επιτόκια έχουν ήδη αυξηθεί στο 13,7%, σε μια προσπάθεια να ελεγχθεί ο διψήφιος πληθωρισμός. Οι ρυθμοί ανάπτυξης προβλέπονται υποτονικοί για την επόμενη χρονιά, σε μία χώρα, όπου τα υψηλά επιτόκια αναμένεται να έχουν αντίκτυπο στην εγχώρια ζήτηση και την πίστωση.

Οι υψηλοί πολιτικοί τόνοι και των δύο υποψηφίων δεν θα προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες στην οικονομία του τόπου τους. Κι αυτό θα συμβεί, αν υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη κλιμάκωση της έντασης, και στο μετεκλογικό σκηνικό.