Βρετανία οικονομία: Πώς το Ηνωμένο Βασίλειο έχασε 4,9 δισεκατομμύρια λίρες σε απάτες με κορωνοδάνεια

H φρενήρης κούρσα για τη χρηματοδότηση της οικονομίας στη Βρετανία, κατά την μακρά διάρκεια των lockdown, άφησε χώρο στους πιο επιτήδειους και εταιρείες φαντάσματα για απάτες. 

Τις τελευταίες ημέρες του Απριλίου 2020, τραπεζίτες και αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών ήταν στριμωγμένοι πάνω από φορητούς υπολογιστές σε αυτοσχέδια γραφεία στο σπίτι σε όλη τη χώρα, διαπραγματευόμενοι τους όρους αυτού που γίνεται γρήγορα το πιο αμφιλεγόμενο από τα κυβερνητικά προγράμματα διάσωσης από την πανδημία.

Η χώρα βρισκόταν στην έκτη εβδομάδα εθνικού lockdown μετά το ξέσπασμα του Covid και ο επικεφαλής τραπεζών και πιστώσεων του Υπουργείου Οικονομικών, Ντέιβιντ Ρο, ηγούνταν βιντεοκλήσεων με περισσότερα από 20 ανώτερα στελέχη από όλη την κυβέρνηση και το City – συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων τραπεζών HSBC. NatWest, Barclays και Lloyds, Santander, Virgin Money και AIB – για να προσπαθήσουν να προωθήσουν το φιλόδοξο σχέδιο του καγκελαρίου Rishi Sunak για ένα πιο προσιτό, 100% χρηματοδοτούμενο από την κυβέρνηση πρόγραμμα δανεισμού μικρών επιχειρήσεων.

Φρενίτιδα δανειοδοτήσεων

Αφού διέταξε το κλείσιμο όλων των γραφείων και των μη βασικών καταστημάτων και υπηρεσιών, ο Σουνάκ είχε υποσχεθεί οικονομική βοήθεια. Αλλά το πρώτο πρόγραμμα που ξεκίνησε, το οποίο πρόσφερε δάνεια έως και 5 εκατ. £ και ήταν γνωστό ως πρόγραμμα δανείων για διακοπή επιχειρήσεων λόγω κορωνοϊού (CBILS), είχε επικριθεί από ομάδες επιχειρηματικών λόμπι και βουλευτές ως πολύ δαπανηρό, πολύ αργό και πολύ επικίνδυνο. Σύμφωνα με αυτό, οι δανειολήπτες ήταν υποχρεούνται να παρέχουν προσωπικές εγγυήσεις, συνήθως με τη μορφή των δικών τους κατοικιών. Έτσι, το Υπουργείο Οικονομικών εισήγαγε ένα δεύτερο σχέδιο, τα ταχύτατα δάνεια ανάκαμψης, που σχεδιάστηκε για να αποφέρει φθηνά χρήματα στις επιχειρήσεις σε μόλις 24 ώρες.

Ακολούθησε μία φρενήρης και μακρά περίοδος δανειοδοτήσεων. Σε διάστημα 15 μηνών, από τον Μάρτιο του 2020, τα τρία βασικά προγράμματα δανείων ανάκαμψής από την επέλαση της Covid, CBILS, καθώς και ένα ακόμη  πρόγραμμα για μεγαλύτερα δάνεια, από τη CLBILS – μοίρασαν σχεδόν 80 δισεκατομμύρια λίρες σε επιχειρήσεις.

Κάποιες από αυτές, πήραν τα δάνεια αστραπή και βάρεσαν διάλυση. Ίσως και να είχαν ιδρυθεί αστραπιαία με αυτόν ακριβώς τον δόλιο σκοπό.

Τα ερωτηματικά στο City του Λονδίνου, το μεγαλύτερο οικονομικό κέντρο της Ευρώπης παραμένουν

Παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πόσο αποφασιστικά θα μπορέσει η Βρετανική κυβέρνηση να κυνηγήσει τους τις πολλές δόλιες περιπτώσεις δανειοληπτών, που προέκυψαν,  αλλά έχουν γίνει ορισμένες αλλαγές, Μεταξύ αυτών η  λήψη μέτρων για να διασφαλιστεί ότι όλες οι επιχειρήσεις που διαλύονται από τους ιδιοκτήτες τους ελέγχονται συστηματικά για ανεξόφλητα δάνεια.

Οι πόροι είναι σχετικά πενιχροί όταν πρόκειται για τη διερεύνηση των προγραμμάτων δανείων. Ενώ το τμήμα επιχειρήσεων ζήτησε από το Υπουργείο Οικονομικών για επιπλέον 32 εκατομμύρια λίρες για πράξεις καταπολέμησης της απάτης, η Εθνική Υπηρεσία Ελέγχου είπε ότι ακόμη και αυτό το ποσό ήταν «ανεπαρκές».

Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών δήλωσε: «Η απάτη είναι εντελώς απαράδεκτη και αναλαμβάνουμε δράση σε πολλαπλά μέτωπα για να πατάξουμε όποιον έχει προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τα προγράμματά  μας και να τους φέρουμε ενώπιον της δικαιοσύνης».

Η κυβέρνηση βασίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στις τράπεζες για να προσπαθήσει να κυνηγήσει μικρότερης κλίμακας απατεώνες. Ενώ όπως οι τράπεζες καλούνται να καταβάλουν εύλογες προσπάθειες  τα διεκδικήσουν τα χρέη, προτού μπορέσουν να διεκδικήσουν την κρατική εγγύηση, οι αγωνιστές κατά της διαφθοράς ανησυχούν για την έλλειψη εμπορικών κινήτρων, ώστε να το πράξουν. Κι αυτό για έναν πολύ βασικό λόγο: Οι απώλειες των δανείων τους καλύπτονται 100%, ενώ το να κυνηγούν χρήματα προσθέτει σημαντικό κόστος. 

Συλλήψεις για ξέπλυμα χρήματος και κορωνο-δάνεια δεκάδων εκατομμυρίων τον Δεκέμβριο 2021

Παραμονές Χριστουγέννων, σε 33 χρόνια κάθειρξη καταδικάστηκαν από βρετανικό δικαστήριο δύο άνδρες για τη λειτουργία ενός προγράμματος ξεπλύματος βρώμικου χρήματος ύψους 70 εκατομμυρίων στερλινών, εκ των οποίων τα 10 εκατομμύρια προήλθαν από δάνεια που έλαβαν με παράνομο τρόπο εν μέσω πανδημίας.

Είναι μία μόνο, αλλά ενδεικτική περίπτωση, του πώς διακλαδίζεται η απάτη, μετά το μπαράζ των κορωνοδανείων.  Ο 38χρονος Artem Terzyan, από τη Ρωσία και ο 44χρονος Deivis Grochiatskij από τη Λιθουανία καταδικάστηκαν από το Kingston Crown Court.

Η αστυνομία πιστεύει ότι η απάτη του Bounce Back Loan ήταν μία από τις μεγαλύτερες από την έναρξη της πανδημίας. Προς το παρόν οι αρχές έχουν ανακτήσει μόνο 17.000 λίρες, καθώς τα περισσότερα χρήματα έχουν σταλεί στο εξωτερικό.

Και οι δύο άνδρες, καθώς και άλλα μέλη του εγκληματικού τους δικτύου, άνοιξαν τραπεζικούς λογαριασμούς στα ονόματα διαφόρων ψεύτικων εταιρειών που είχαν δημιουργήσει.

Στη συνέχεια, τα χρήματα στέλνονταν από τη μια εταιρεία σε μια άλλη «σε έναν περίπλοκο ιστό μεταφορών», προτού μεταφερθούν σε λογαριασμούς στη Γερμανία, την Τσεχική Δημοκρατία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη.

Ενώ βρίσκονταν εκτός φυλακής για άλλα αδικήματα, με  εγγύηση μετά τη σύλληψή τους το 2018, οι άνδρες άρχισαν με δόλο να διεκδικούν δάνεια το 2020 για τις διάφορες εταιρείες κελύφη που είχαν δημιουργήσει.

Τα δάνεια ήταν μέρος των κυβερνητικών μέτρων στη Βρετανία, που είχαν σχεδιαστεί για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού.

Διεκδικούσαν έως και 50.000 στερλίνες κάθε, φορά και συνολικά κατάφεραν να λάβουν πάνω από 10 εκατομμύρια στερλίνες.