Βρετανία: Μια προειδοποίηση….. που έφερε το χάος ή μια προδιαγεγραμμένη πορεία;

Ο Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ, Αμερικανός, ένας από τους σημαντικότερους νεωτεριστές του 20ού αιώνα, ανάμεσά τους και μαθηματικός είχε αναφέρει “There is no energy crisis,only a crisis of ignorance” δηλαδή «Δεν υπάρχει ενεργειακή κρίση, μόνο κρίση άγνοιας». Παρατηρώντας το πρόσφατο παράδειγμα της Βρετανίας, αναρωτιέται κανείς πως μια προειδοποίηση για ελλείψεις στα καύσιμα μπορεί να προκαλέσει τελικά το …χάος.

Η προειδοποίηση… που έφερε χάος στη Βρετανία

Μια προειδοποίηση για ελλείψεις στα καύσιμα την περασμένη εβδομάδα ήταν αρκετή για να δημιουργήσει πανικό στις αγορές και ουρές χιλιομέτρων στα βενζινάδικα. Σε μια προσπάθεια η βρετανική κυβέρνηση να κατευνάσει τα πνεύματα ανακοίνωσε την έκδοση προσωρινής βίζας για 5.000 ξένους οδηγούς φορτηγών, την αναστολή της εφαρμογής νόμων περί ανταγωνισμού και την παρακίνηση πρώην οδηγών να επιστρέψουν στο επάγγελμα, στο πλαίσιο εφαρμογής μέτρων για την αντιμετώπισης της έλλειψης οδηγών.

Σε ετοιμότητα και οι ένοπλες δυνάμεις

Στην προσπάθεια να μειωθεί η ένταση τέθηκαν σε ετοιμότητα και οι ένοπλες δυνάμεις. Η απόφαση αυτή προήλθε μετά και την εκτεταμένη έλλειψη οδηγών φορτηγών που προκάλεσε σοβαρά προβλήματα εφοδιασμού για τους εμπόρους λιανικής και τα εστιατόρια με συνέπεια σημαντικές ποσότητες καυσίμων να μη φτάνουν στα πρατήρια εφοδιασμού.Οι οδηγοί βυτιοφόρων του στρατού θα λάβουν ειδική εκπαίδευση πριν την επέμβασή τους, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα που σχετίζονται με την αλυσίδα εφοδιασμού, όπως ανακοίνωσε η κυβέρνηση.

Το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης πορείας;

Το άρθρο με τίτλο “The cause of our food and petrol shortages is Brexit – yet no one dares name it”στις 24 Σεπτεμβρίου του δημοσιογράφου Jonathan Freedland (The Guardian) ίσως και να είναι πολύ κοντά σε αυτό που αρκετοί πριν το Brexit φοβόταν.

Πέντε χρόνια μετά το Brexit

Πέντε χρόνια μετά την ψήφιση του Brexit, μέχρι στιγμής 5,6 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) έχουν κάνει αίτηση, ώστε να παραμείνουν επί βρετανικού εδάφους, με το 95% των αιτήσεων να έχει γίνει δεκτό. Μάλιστα, οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά αιτήσεων είναι η Πολωνία και η Ρουμανία, αγγίζοντας το 1 εκατομμύριο έκαστη.

Πως το ζήτημα έχει επηρεάσει την ευρωπαϊκή θεσμική διαρρύθμιση

Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του Brexit η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε ένα κατάλογο ελέγχου ετοιμότητας που περιλαμβάνει και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

• Διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά της ΕΕ – εξαγωγές
• Παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ
• Άλλες πτυχές

Διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά της ΕΕ – εξαγωγές

• α. Πιστοποιητικά και άδειες
• β. Απαιτήσεις τοπικοποίησης
• γ. Τοποθέτηση ετικέτας και σημάνσεις
• δ. Προτιμησιακοί δασμοί που χορηγούνται από τρίτες χώρες για τα προϊόντα της ΕΕ
• ε. Τελωνειακά καθεστώτα
• στ.Τελωνειακοί δασμοί
• ζ. Απαγορεύσεις και περιορισμοί
• η. Υγειονομικοί και φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι

Παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ

• α.Άδειες και εγκρίσεις
• β. Διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών
• γ.Επαγγελματικά προσόντα

Άλλες πτυχές

• α. Φόρος προστιθέμενης αξίας (αγαθά και υπηρεσίες)
• β. Εμπορικά σήματα και σχέδια, γεωγραφικές ενδείξεις, δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών
• γ. Συμβάσεις — ρήτρες δικαιοδοσίας
• δ. Δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα
• ε. Εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στη Βρετανία
• στ. Άμεση φορολογία

Θα συνεχίσει να απασχολεί την αγορά το Brexit

Ποιοι κανόνες έχουν αλλάξει

Το ζήτημα του Brexit απασχόλησε και θα συνεχίσει να απασχολεί και τα επόμενα χρόνια τόσο τη Βρετανία  όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σίγουρα δεν μπορεί κανείς να το χαρακτηρίσει ως ένα «βελούδινο διαζύγιο». Με την προσωρινή συμφωνία για το Brexit, η Βρετανία που εγκαταλείπει την Ενιαία Αγορά της Ε.Ε. διατηρεί την ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων, αλλά όχι και εκείνη για πρόσωπα και κεφάλαια. Πλέον ισχύουν ορισμένοι κανόνες για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του Brexit σε βασικούς Τομείς.

· Αλιεία

Η αξία των ψαριών που αλιεύονται από την ΕΕ στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου θα μειωθεί κατά 25% ,κάτι που είναι πολύ λιγότερο από ό, τι αρχικά ζήτησε η Βρετανία. Εάν αποφασίσει να αποκλείσει τα αλιευτικά σκάφη της ΕΕ, αυτά θα μπορούν να αποζημιωθούν για τις απώλειές τους, είτε μέσω δασμών για τα αλιευτικά προϊόντα της Βρετανίας είτε εμποδίζοντας τα βρετανικά αλιευτικά σκάφη από τα ύδατα της ΕΕ.

· Κανόνες θεμιτού ανταγωνισμού

Υπάρχουν ισότιμα μέτρα που δεσμεύουν τόσο τη Βρετανία όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση να διατηρήσουν κοινά πρότυπα για τα δικαιώματα των εργαζομένων, καθώς και κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες.

· Επίλυση διαφορών

Εάν και οι δύο πλευρές απομακρυνθούν από τα κοινά πρότυπα που ισχύουν στις 31 Δεκεμβρίου 2020, και εάν αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην άλλη πλευρά, μπορεί να ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός διαφωνιών που θα μπορούσε να σημαίνει επιβολή δασμών. Βασίζεται σε μια ρήτρα «επανεξισορρόπησης» που δίνει τόσο στην Ε.Ε . όσο και στη Βρετανία το δικαίωμα να λάβουν μέτρα εάν υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις.

· Ταξίδια

Οι υπήκοοι της Βρετανίας θα χρειαστούν βίζα εάν θέλουν να παραμείνουν στην ΕΕ περισσότερες από 90 ημέρες μίας περιόδου 180 ημερών. Θα εξακολουθούν να μπορούν να χρησιμοποιούν τα EHIC τους, τα οποία θα παραμένουν σε ισχύ έως τη λήξη τους. Η βρετανική κυβέρνηση αναφέρει ότι θα αντικατασταθεί από μια νέα βρετανική κάρτα ασφάλισης υγείας (GHIC), αλλά δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο απόκτησής της.

· Φοιτητές

Η βρετανική κυβέρνηση θα αντικαταστήσει το Erasmus από το εθνικό πρόγραμμα Alan Turing (από το όνομα του γνωστού Βρετανού μαθηματικού), που θα βοηθά τους Βρετανούς φοιτητές να σπουδάζουν «στα καλύτερα πανεπιστήμια» παντού στον κόσμο και όχι μόνο στην Ευρώπη.

Με μια πρώτη ανάγνωση είναι πολλές οι στιγμές που ενδεχομένως θα ζήσουμε στο εγγύς μέλλον όχι μόνο λόγω της ενργειακής και κλιματικής κρίσης αλλά και με τις “παράπλευρες απώλειες” που δημιούργησε το Brexit. Οι απώλειες αυτές όμως δεν σχετίζονται μόνο με τη Βρετανία αλλά επηρεάζουν και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρκεί μόνο να εξετάσουμε ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό. Η Βρετανία αποτελούσε το 15% του συνολικού ΑΕΠ και υπολογίζονται σε περίπου 12% η απώλεια στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την αποχώρησή της.