Μικρές επιχειρήσεις: Άσχημα τα μαντάτα από την εξαμηνιαία έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ

Οι μικρές και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις «νοσούν». Η εξαμηνιαία έρευνα οικονομικού κλίματος στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η 24η κατά σειρά, αποτυπώνει τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Μετά από την σταθερή σε γενικές γραμμές βελτίωση που είχε καταγραφεί στις προηγούμενες έξι εξαμηνιαίες έρευνες οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η οικονομική κατάσταση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων αντιστράφηκε απότομα και σε βάθος.

Όλοι οι δείκτες οικονομικού κλίματος καταγράφουν σοβαρή μείωση δείχνοντας πως μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα η κατάσταση των μικρών και πολύ επιχειρήσεων έχει επιδεινωθεί δραματικά, θέτοντας σε κίνδυνο την βιωσιμότητα τους.

Η ραγδαία μείωση της οικονομικής δραστηριότητας αρχίζει εκ νέου να αποτυπώνεται και στην αδυναμία καταβολής των υποχρεώσεων τόσο προς τον δημόσιο όσο και προς τους ιδιώτες.

Ο φαύλος κύκλος ύφεσης – υπερχρέωσης φαίνεται πως αναβιώνει. Μέσα σε ένα τόσο τοξικό για τις επιχειρήσεις περιβάλλον, όπου δημιουργούνται συνθήκες για εκτεταμένο και μαζικό κλείσιμο μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που αποτελούν τον βασικό πυλώνα απασχόλησης στην Ελλάδα, είναι μάλλον αμφίβολο πως η ύφεση στην οποία ήδη έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία θα είναι βραχύβια, ανεξάρτητα από τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τους επιστήμονες της υγείας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του COVID-19. Η αποψίλωση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων ισοδυναμεί με αποψίλωση της εναπομείνασας από την δεκαετή οικονομική κρίση μεσαίας τάξης θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο την διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.

Με βάση αυτά είναι αναγκαίο τα μέχρι τώρα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, τόσο για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, όσο και για την κάλυψη απώλειας των εισοδημάτων να διευρυνθούν και να συμπληρωθούν από ένα ρεαλιστικό πλαίσιο διευθέτησης και διαχείρισης των υποχρεώσεων τους.

Τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, όπου αποτυπώνεται η εξαιρετικά δυσμενής κατάσταση που βρίσκονται οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι τα εξής:

Αποτίμηση εξαμήνου – Βασικοί οικονομικοί δείκτες – Υποχρεώσεις και οφειλές

• 8 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν πως η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης τους επιδεινώθηκε κατά το προηγούμενο εξάμηνο έναντι μόλις 4,9% που δήλωσε ότι βελτιώθηκε και 15,1% που δήλωσε πως παρέμεινε αμετάβλητη Ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώνεται στις 20,1 μονάδες καταγράφοντας πτώση 46 μονάδων μόλις μέσα σε ένα εξάμηνο γεγονός που αποτυπώνει το βάθος της οικονομικής κρίσης
• 8 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν πως ο τζίρος τους μειώθηκε κατά το προηγούμενο εξάμηνο έναντι μόλις 5,6% που δήλωσε ότι αυξήθηκε. Μέσος όρος μείωσης του κύκλου εργασιών 46,4%.
• 8 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν πως μειώθηκε η ρευστότητα τους, έναντι μόλις του 5,4% δήλωσε ότι αυξήθηκε.
• 1 στις 4 επιχειρήσεις δήλωσε πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία (ΦΠΑ, ΦΜΥ κλπ)
• 1 στις 4 επιχειρήσεις δήλωσε πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ
• 1 στις 6 επιχειρήσεις δήλωσε πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το πρώην ΙΚΑ
• 1 στις 3 επιχειρήσεις που έχει ενοίκιο δήλωσε πως έχει καθυστερημένες οφειλές.
• 1 στις 5 επιχειρήσεις δήλωσε πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες
• 1 στις 4 επιχειρήσεις δήλωσε πως έχει καθυστερημένες οφειλές προς προμηθευτές
• 1 στις 4 επιχειρήσεις έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε λογαριασμούς ενέργειας (ΔΕΗ, φυσικό αέριο), ενώ 1 στις 5 έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε λοιπούς λογαριασμούς (τηλέφωνο, ύδρευση).

Τι ισχύει για την απασχόληση

• 1 στις 6 των επιχειρήσεων που απασχολούν προσωπικό προχώρησαν σε μείωση των θέσεων απασχόλησης κατά το προηγούμενο εξάμηνο. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας εκτιμάται ότι το προηγούμενο εξάμηνο χάθηκαν 117.000 θέσεις απασχόλησης.
• 1 στις 7 των επιχειρήσεων που απασχολούν προσωπικό θα προχωρήσει σε μείωση των θέσεων απασχόλησης το επόμενο διάστημα, έναντι 6,7% που θα κάνει προσλήψεις. Από την επεξεργασία των επιμέρους στοιχείων εκτιμάται ότι το επόμενο εξάμηνο κινδυνεύουν να χαθούν 105.000 θέσεις απασχόλησης.

Προσδοκίες για το επόμενο εξάμηνο – Βιωσιμότητα επιχειρήσεων – Υποχρεώσεις και οφειλές

• 1 στις 3 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις εκφράζουν τον φόβο για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας τους κατά το επόμενο διάστημα.
• 1 στις 2 επιχειρήσεις αναμένει περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης το επόμενο εξάμηνο έναντι μόλις του 10,7% που αναμένει βελτίωση και του 26,9% που δεν περιμένει καμία μεταβολή
• 1 στις 4 επιχειρήσεις δήλωσε ότι το επόμενο διάστημα δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις προς τις τράπεζες
• 1 στις 4 επιχειρήσεις δήλωσε ότι το επόμενο διάστημα δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις ενοικίου
• 1 στις 5 επιχειρήσεις δήλωσε πως δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί:

1. στις φορολογικές της υποχρεώσεις
2. στις ασφαλιστικές της υποχρεώσεις (πρώην ΟΑΕΕ και ΙΚΑ)
3. στις υποχρεώσεις προς προμηθευτές
4. στις υποχρεώσεις για λογαριασμούς ενέργειας και λοιπούς λογαριασμούς

Αξιολόγηση μέτρων της κυβέρνησης για την στήριξη των επιχειρήσεων

6 στις 10 επιχειρήσεις (62,9%) δήλωσαν πως είναι λίγο ή καθόλου ικανοποιημένοι με τα μέχρι τώρα μέτρα της κυβέρνησης, έναντι του 35,3% που δήλωσε πως είναι πολύ ή αρκετά ικανοποιημένο.

Το ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ σημειώνει ότι η έρευνα που παρουσιάζεται είναι η δεύτερη για το 2020 που διεξάγει το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ σε συνεργασία με την εταιρία MARC AE σε εξαμηνιαία βάση από τον Μάιο του 2009. Έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 803 πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό), στο διάστημα 13-14 & 21-29 Ιουλίου 2020 και έχει ως βασικό στόχο την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, στους κλάδους της μεταποίησης, του εμπορίου και των υπηρεσιών, που αποτελούν το 99,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Τα ευρήματα αυτής της έρευνας μπορούν να συγκριθούν με τα αντίστοιχα των προηγούμενων ερευνών (Μάιος 2009 – Φεβρουάριος 2020).

Οι έρευνες αυτές αποτελούν το μοναδικό εργαλείο, σε πανελλαδικό επίπεδο, για την καταγραφή της κατάστασης και της πορείας του μεγαλύτερου τμήματος της πραγματικής οικονομίας στην Ελλάδα. Τα πρωτογενή δεδομένα οικονομικών και επιχειρηματικών προσδοκιών χρησιμοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (SMEUnited) για την κατασκευή των δεικτών ευρωπαϊκού οικονομικού κλίματος και είναι συγκρίσιμα με τα στοιχεία άλλων χωρών της ΕΕ.

Όπως και στις προηγούμενες έρευνες, έτσι και τώρα, υπάρχει μια σαφής καταγραφή των τάσεων του οικονομικού κλίματος καθώς και η παρακολούθηση των βασικών δεικτών λειτουργίας των μικρών επιχειρήσεων κατά το 1ο εξάμηνο του 2020, ενώ παράλληλα επιχειρείται οικονομική πρόβλεψη για το 2ο εξάμηνο του 2020.