Αναδρομικά συνταξιούχων: Διπλό παράθυρο από το ΣτΕ

Αναδρομικά συνταξιούχων: Δύο παράθυρα για τα αναδρομικά που αφορούν στην επιστροφή παράνομων μειώσεων για το 10μηνο Ιουνίου 2015-Απριλίου 2016, καθώς και στις διεκδικήσεις συνταξιούχων που έχουν κάνει αγωγές και ζητούν πίσω τις αντισυνταγματικές περικοπές από το 2013 ως τον Ιούνιο του 2015 άνοιξαν χθες στην πρότυπη δίκη που άρχισε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Στο τραπέζι του Δικαστηρίου μπήκε για πρώτη φορά το θέμα του 10μήνου καθώς ο εισηγητής του ΣτΕ επέκτεινε το σκεπτικό του και είπε ότι για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 που το ΣτΕ είχε κρίνει αντισυνταγματικές τις μειώσεις συντάξεων (κύριων επικουριών και δώρων) με τους νόμους 4051 και 4093, μέχρι την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016) υπάρχει κενό και «αρρύθμιστο» πλαίσιο αναφορικά με τις εν λόγω περικοπές που έπρεπε να διακοπούν.

Ταυτόχρονα άνοιξε θέμα επανεξέτασης της περιορισμένης αναδρομικότητας που είχε κρίνει στην αρχική του απόφαση το ΣτΕ, καθώς είπε ότι η απαγόρευση να διεκδικήσουν εκ των υστέρων οι συνταξιούχοι τις αντισυνταγματικές περικοπές για το διάστημα πριν τον Ιούνιο του 2015 θα πρέπει να εξεταστεί αν συνάδει με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Οι δυο αυτές αναφορές δημιουργούν βάσιμες ελπίδες -σύμφωνα με τους νομικούς που άσκησαν παρεμβάσεις για λογαριασμό των συνταξιούχων- ότι το θέμα των αναδρομικών τόσο για το 10μηνο Ιουνίου 2015-Απριλίου 2016, όσο και για το διάστημα από 2013 ως Ιούνιο 2015 είναι ορθάνοιχτο.

Αντίθετα, φαίνεται να έκλεισε ο παράθυρο για αναδρομικά από τον Μάιο του 2016 ως και το 2018, δηλαδή από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου και μετά, καθώς ο εισηγητής του ΣτΕ παρέπεμψε στις πρόσφατες αποφάσεις του Οκτωβρίου του 2019 και ειδικότερα στην απόφαση 1891/2019, με την οποία κρίθηκε συνταγματικός ο επανυπολογισμός συντάξεων και διά της πλαγίας οδού «νομιμοποιήθηκαν» οι αντισυνταγματικές μειώσεις διότι συμπεριελήφθησαν στον επανυπολογισμό. Στην ουσία οι μειώσεις νομοθετήθηκαν εκ νέου με τον επανυπολογισμό, από τον Μάιο του 2016 και μετά.

Το θέμα όμως είναι ότι τα αναδρομικά για το 10μηνο από τον Ιούνιο του 2015 ως το νόμο Κατρούγκαλου (Μάιος 2016) δύσκολα ακυρώνονται, καθώς δεν υπάρχει νόμος που να δικαιολογεί τις περικοπές αυτές για το συγκεκριμένο διάστημα.

Η συζήτηση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου πραγματοποιήθηκε σε φορτισμένο κλίμα, καθώς εκκρεμούν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών περίπου 6.000 συναφείς αγωγές, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ομαδικές. Οι δικηγόροι σωματείων συνταξιούχων υποστήριξαν ότι οι περικοπές του 2012 συνιστούν παράβαση του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, ενώ παραβιάζεται πληθώρα συνταγματικών διατάξεων, όπως είναι η αρχή της αναλογικότητας, της ισότητας, το δικαίωμα της αξιοπρεπούς διαβίωσης κ.λπ.

Δεν παρέλειψαν να αποδώσουν σκοπιμότητα στην ενέργεια του ΕΦΚΑ να ζητήσει πιλοτική δίκη για το επίμαχο θέμα, υποστηρίζοντας ότι στην ουσία ζητεί από το ΣτΕ να κρίνει εκ νέου τόσο το νομοθετικό πλαίσιο για τις περικοπές των συντάξεων, όσο και τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ για τις εν λόγω περικοπές.

Τόνισαν ακόμη ότι δεν μπορεί το ΣτΕ με νέα απόφασή του να ανατρέψει ή να θεραπεύσει παλαιότερες αποφάσεις που έχει εκδώσει και δεν έπρεπε να κάνει αποδεκτό το αίτημα του ΕΦΚΑ για πιλοτική δίκη.