Γιατί οι Έλληνες πληρώνουν ακριβά το κινητό

Μετά τις χρεώσεις των τραπεζών, όπου είχαμε και τις παρεμβάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ο πρωθυπουργός έβαλε στο στόχαστρο τις χρεώσεις στις τηλεπικοινωνίες, τονίζοντας σε ομιλία του πως «το κόστος των δεδομένων στη χώρα μας παραμένει πολύ υψηλό». Ωστόσο, τα στοιχεία ναι μεν επιβεβαιώνουν την κυβερνητική ανησυχία, ωστόσο γυρίζει και προς την ίδια την οικονομική πολιτική, καθότι οι φόροι φταίνε για τις τιμές πρωταθλητισμού που έχει η Ελλάδα στις χρεώσεις.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΙΟΒΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στην 10η πιο φθηνή χώρα μεταξύ των 21 μελών της ΕΕ, αναφορικά στις τιμές υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, αλλά…. όταν μπαίνουν οι φόροι αναδεικνύεται στην ακριβότερη έναντι του μέσου όρου. Δηλαδή, οι χρεώσεις δεν είναι από τις ακριβές αλλά η φορολογία που επιβάλλει η ελληνική κυβέρνηση στις κινητές επικοινωνίες, που είναι η υψηλότερη από το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα έχει την υψηλότερη συνολική φορολόγηση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας στην ΕΕ με τις αθροιστικές επιβαρύνσεις (ΦΠΑ 24% και ειδικό τέλος 12-20% βάσει της χρέωσης του λογαριασμού ενός πελάτη) να κυμαίνονται μεταξύ 39% και 49% της τελικής επιβάρυνσης. Η πρακτική φορολόγησης των υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών δεν συναντάται σε άλλες χώρες της ΕΕ, με εξαίρεση την Ουγγαρία και μερικώς την Μάλτα όπου έχει επιβληθεί κάποιας μορφής ειδικός φόρος στις επικοινωνίες. Μείωση ή κατάργηση του ειδικού τέλους στις κινητές επικοινωνίες θα οδηγούσε σε μείωση του κόστους σύνδεσης.

Η φορολογία στην Ελλάδα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερες παθογένειες των τελευταίων ετών, πόσον μάλλον όταν στην Ελλάδα ο κλάδος των κινητών επικοινωνιών είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην ελληνική οικονομία. Την περίοδο 2010-2018 οι επενδύσεις ξεπέρασαν τα €2,7 δισεκ., ενώ επιπλέον €1,1 δισεκ. κατευθύνθηκαν στην απόκτηση αδειών χορήγησης φάσματος. Οι επενδύσεις του κλάδου σε υποδομές αποτελούν, διαχρονικά, τουλάχιστον το 1/3 των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων. O υψηλός ρυθμός επενδύσεων αποτυπώνεται και στις ευρυζωνικές υποδομές, καθώς το σύνολο του πληθυσμού καλύπτεται από το δίκτυο τρίτης γενιάς, ενώ το 92% του πληθυσμού από το δίκτυο 4G.

Αναφορικά με την καταναλωτική συμπεριφορά στις τιμές, η χρήση δεδομένων από κινητές επικοινωνίες έχει στατιστικά σημαντική και αρνητική συσχέτιση. Η μείωση της τιμής δεδομένων από κινητές επικοινωνίες κατά 10% συσχετίζεται με αύξηση της χρήσης δεδομένων από κινητές επικοινωνίες κατά 14,9% (σε επίπεδο σημαντικότητας 1%) Στατιστικά σημαντική και αρνητική, αν και αρκετά χαμηλότερη συγκριτικά με τις υπηρεσίες δεδομένων, είναι και η σχέση μεταξύ τιμής και χρήσης υπηρεσιών ομιλίας.

Σύμφωνα με αποτελέσματα της ανάλυσης του ΙΟΒΕ, σχετικά με την εκτίμηση της ελαστικότητας ζήτησης για υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας ως προς τις τιμές και το εισόδημα, προκύπτει ότι η χρήση δεδομένων από κινητές επικοινωνίες έχει στατιστικά σημαντική και αρνητική συσχέτιση με την τιμή για τη συγκεκριμένη υπηρεσία.

Συγκεκριμένα, μείωση της τιμής δεδομένων από κινητές επικοινωνίες κατά 10% συσχετίζεται με αύξηση της χρήσης δεδομένων από κινητές επικοινωνίες κατά 14,9% (σε επίπεδο σημαντικότητας 1%). Στατιστικά σημαντική και αρνητική, αν και αρκετά χαμηλότερη συγκριτικά με τις υπηρεσίες δεδομένων, είναι και η σχέση μεταξύ τιμής και χρήσης υπηρεσιών ομιλίας. Συγκεκριμένα, μείωση της τιμής ανά λεπτό ομιλίας κατά 10% συσχετίζεται με αύξηση των λεπτών ομιλίας κατά 1,1% (σε επίπεδο σημαντικότητας 5%).

Να σημειωθεί πως το 2023 τα κινητά τηλέφωνα με τεχνολογία 4G θα είναι λιγότερα από τα κινητά τηλέφωνα που θα μπορούν να συνδέονται με τα δίκτυα 5ης γενιάς To 2035 η ανάπτυξη του δικτύου 5G θα έχει συμβάλλει σωρευτικά στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας κατά $12,3 τρισεκ.

Η οικονομία

Στη μελέτη του ΙΟΒΕ εκτιμάται ότι η ζήτηση για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών το 2018 συνεισέφερε, σε όρους ΑΕΠ, περίπου 3,9 δισεκ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ της χώρας. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά του κλάδου διαμορφώθηκε σε 59 χιλ. θέσεις εργασίας (ή 1,5% της συνολικής απασχόλησης). Κάθε θέση εργασίας στον κλάδο υποστηρίζει άλλες 3 θέσεις απασχόλησης συνολικά στην οικονομία. Ο κλάδος των κινητών επικοινωνιών συμβάλλει στα φορολογικά έσοδα, τόσο μέσω του ειδικού τέλους και του ΦΠΑ, όσο και μέσα από τους φόρους εισοδήματος και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης με τη συνολική επίδραση το 2018 να προσεγγίζει τα €1,3 δισεκ. Λαμβάνοντας υπόψη και τις καταλυτικές επιδράσεις που συνδέονται με το όφελος στην παραγωγικότητα από τους κλάδους που αξιοποιούν στην παραγωγική τους λειτουργία τις κινητές επικοινωνίες, η συνολική συνεισφορά του κλάδου κινητών επικοινωνιών φτάνει το 2,85% του ΑΕΠ της χώρας το 2018.

Ωστόσο, παρά την ισχυρή ζήτηση και την αυξανόμενη σταδιακά χρήση των κινητών επικοινωνιών, όπως καταγράφεται στους δείκτες DESI η Ελλάδα υστερεί σε μια σειρά από δείκτες ψηφιακού μετασχηματισμού. Παρά την ευρεία διαθεσιμότητα σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων και το γεγονός ότι σταδιακά περισσότεροι άνθρωποι συνδέονται στο διαδίκτυο, η χρήση εξαντλείται κυρίως σε social media και online υλικό, με μικρότερη υιοθέτηση πιο σύνθετων υπηρεσιών ή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, όπως σε όλες τις συγκριτικές αξιολογήσεις, παρά την όποια πρόοδο, οι υπόλοιπες χώρες βελτιώνονται επίσης, με αποτέλεσμα η πορεία σύγκλισης με τους μέσους όρους της ΕΕ να δυσκολεύει.