Ποιοι δικαιούνται αναδρομικά, τι γίνεται με τις συντάξεις

Εν αναμονή νομοθετικής ρύθμισης βρίσκονται οι συνταξιούχοι μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ επί του νόμου Κατρούγκαλου, που ακύρωσαν ως αντισυνταγματικές τις περικοπές του 2016 στις επικουρικές συντάξεις με όριο τα 1.300 ευρώ, άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης.

Τα νέα αναδρομικά θα αρχίζουν να συσσωρεύονται από την καταβολή της σύνταξης του ερχόμενου Νοεμβρίου και μετά για 260.000 επικουρικούς συνταξιούχους, αν μέχρι τότε δεν έχει υπάρξει σχετική νομοθετική ρύθμιση, ενώ αναδρομικά από τον Ιούνιο του 2016 δικαιούνται μόνο όσοι έχουν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια με αγωγές κατά των συγκεκριμένων περικοπών.

Αντισυνταγματικός κρίνεται και ο τρόπος υπολογισμού των νέων επικουρικών, επηρεάζοντας περίπου 130.000 συνταξιούχους που συνταξιοδοτήθηκαν από το 2017 μέχρι και φέτος, ενω επηρεάζονται οι 1,1 εκατομμύρια επικουρικοί συνταξιούχοι ακόμη και αυτοί που διατηρούν προσωπική διαφορά.

Οι περισσότεροι συνταξιούχοι έχασαν ως 200 ευρώ από τη σύνταξή τους το 2016 και το υπουργείο Εργασίας καλείται να νομοθετήσει σύντομα για ένα νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, το οποίο θα ικανοποιεί τις επιταγές της συνταγματικότητας, όπου το κόστος των περικοπών φτάνει στα 25 εκατομμύρια ευρώ τον μήνα.

Τι αλλάζει με τις αποφάσεις του ΣτΕ που έκριναν αντίθετο με το Σύνταγμα τον ν. 4387/2016 (νόμος «Κατρούγκαλού»)

• Α. Ασφαλιστικές Εισφορές

Είναι αντίθετη με το Σύνταγμα η αντιμετώπιση με τον ίδιο τρόπο αντικειμενικά ανόμοιων περιπτώσεων. Έτσι δεν επιτρέπεται οι εισφορές μη μισθωτών ασφαλισμένων (ελεύθεροι Επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι κλπ) να οδηγούν ακριβώς στο ίδιο αποτέλεσμα (καταβολή ποσού κύριας σύνταξης) με τις εισφορές μισθωτών ασφαλισμένων, καθόσον οι πρώτοι συμβάλλουν με ποσοστό 20% επί του εισοδήματος που παράγουν έχοντας καταβάλει το σύνολο της ως άνω εισφοράς επί του εισοδήματος που πραγματοποιούν από το επάγγελμά τους, ενώ οι μισθωτοί ασφαλισμένοι αποκτούν την ίδια παροχή (ποσό κύριας σύνταξης) έχοντας καταβάλει εισφορά 6,67% επί των αποδοχών τους από την εργασία τους, καθώς το υπόλοιπο της εισφοράς (13,33%) βαρύνει τους εργοδότες.

• Β, Κύριες Συντάξεις

Κρίθηκε ότι αν και υπάρχει κλιμάκωση, ως προς τα θεσπιζόμενα με το άρθρο 8 του ν. 4387/2016 ποσοστά αναπληρώσεως, βάσει των οποίων υπολογίζεται η ανταποδοτική σύνταξη και τα οποία εφαρμόζονται και για τον επανυπολογισμό των ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων, τα νέα, αυτά ποσοστά αναπληρώσεως, αυτά καθαυτά, είναι ιδιαιτέρως χαμηλά με αποτέλεσμα να αδικούνται οι ασφαλισμένοι με περισσότερα έτη ασφάλισης και να μην λαμβάνουν ποσό σύνταξη ανάλογο των ετών ασφάλισης και των συνολικών εισφορών που έχουν καταβάλει.

• Γ. Επικουρικές Συντάξεις

Κρίθηκε, ότι η διάταξη της παρ.1 του άρθρου 96 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, , είναι αντισυνταγματική, για τον λόγο ότι πριν από τη ψήφιση του ως άνω .4387/2016 δεν εκπονήθηκε αναλογιστική μελέτη, που να τεκμηριώνει τη βιωσιμότητα του κλάδου επικουρικής ασφαλίσεως του ΕΤΕΑΕΠ.

Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι οι σχετικές διατάξεις του νόμου 4387/2016 που σχετίζονται α) με τις εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων κλπ, β) με τον υπολογισμό ανταποδοτικής σύνταξης στο πλαίσιο επανυπολογισμού των κυρίων συντάξεων γ) εισφορών και επικουρικών συντάξεων του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του ΕΤΕΑΠ τυγχάνουν αντισυνταγματικές και άρα μη εφαρμοστέες.

Τέλος κρίθηκε επαρκώς αιτιολογημένος και άρα σύμφωνος με το Σύνταγμα ο επανυπολογισμός των καταβαλλόμενων συντάξεων με τον ν. 4387/2016, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί στις 31-12-2014, δηλάδη αφού είχαν αφαιρεθεί από τις απονεμειθείσες συντάξεις τα ποσά των περικοπών των ν. 4051 και 4093/2012, τα οποία είχα κριθεί αντισυνταγματικά με προηγούμενες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ. Έτσι οι συνταξιούχοι δύνανται να διεκδικήσουν τις κρατήσεις αυτές (μνημονιακές κρατήσεις νόμων ν. 4051 και 4093/2012) μόνο για το χρονικό διάστημα από 1-7-2015, όταν και κρίθηκε με τις εν λόγω αποφάσεις του ΣτΕ η αντισυνταγματικότητα αυτών, έως την 12-5-2016 (ημερομηνία εφαρμογής νόμου 4387/2016).