Κατακράτηση υγρών: Αιτίες και απλοί τρόποι αντιμετώπισης

Τι να κάνετε αν έχετε κατακράτηση υγρών.

Όταν μιλάμε για κατακράτηση υγρών εννοούμε την υπερβολική συσσώρευση νερού και άλλων υγρών στο κυκλοφορικό σύστημα, στους ιστούς και στις διάφορες κοιλότητες του σώματος.

Το αποτέλεσμα είναι να προκαλείται συχνά οίδημα στα χέρια, τα πόδια και τους αστραγάλους.

Η κατακράτηση οφείλεται σε πολλούς λόγους, πολλοί από τους οποίους δεν είναι σοβαροί.

Πολλές γυναίκες αντιμετωπίζουν κατακράτηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή πριν την περίοδό τους. Εκδηλώνεται επίσης συχνά σε άτομα που είναι σωματικά αδρανή, παραμένουν στο κρεβάτι για μεγάλα διαστήματα ή κάνουν πολύωρα αεροπορικά ταξίδια.

Η κατακράτηση μπορεί όμως να είναι και σύμπτωμα κάποιας πάθησης, όπως η νεφρική νόσος ή η καρδιακή ανεπάρκεια.

Εάν αντιμετωπίσετε ξαφνική ή σοβαρή κατακράτηση υγρών, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.

Σε περιπτώσεις που το πρήξιμο είναι ήπιο και δεν υπάρχει υποκείμενη πάθηση, δείτε τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την κατακράτηση.

Κατακράτηση υγρών: Αιτίες της κατακράτησης υγρών

• Πίεση στα τριχοειδή αγγεία: Η κατακράτηση υγρών μπορεί να συμβεί όταν μεταβάλλονται τα επίπεδα της πίεσης στο εσωτερικό των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων που ονομάζονται τριχοειδή αγγεία. Υγρά πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και οξυγόνο παροχετεύονται συνεχώς διά μέσου των τριχοειδών αγγείων στους ιστούς του σώματος. Τα υγρά αυτά τρέφουν τα κύτταρα και στη συνέχεια επιστρέφουν στα τριχοειδή αγγεία. Σε περίπτωση που παρατηρηθεί αλλαγή στην πίεση εντός των τριχοειδών αγγείων, τα υγρά παγιδεύονται εκεί προκαλώντας κατακράτηση. Κατακράτηση μπορεί να συμβεί επίσης εάν υπάρχει διαρροή στα τριχοειδή αγγεία και απελευθερωθούν υγρά στα μικρά κενά που υπάρχουν μεταξύ των κυττάρων.
• Δυσλειτουργία στο λεμφικό σύστημα: Η βασική λειτουργία του λεμφικού συστήματος είναι να αποστραγγίζει υγρά από τους ιστούς (τη λεγόμενη λέμφο) και να τα κατευθύνει προς το αίμα. Εάν απελευθερωθεί μεγάλη ποσότητα υγρών από τους ιστούς το λεμφικό σύστημα «υπερφορτώνεται» και αδυνατεί να διαχειριστεί τον όγκο των υγρών, με αποτέλεσμα αυτά να συσσωρεύονται γύρω από τους ιστούς. Μπορεί επίσης να υπάρχει κάποια δυσλειτουργία στο λεμφικό σύστημα που να μην του επιτρέψει να διοχετεύσει τα υγρά στο αίμα, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση υγρών και το πρήξιμο σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως η κοιλιά, οι αστράγαλοι και τα πέλματα.
• Πρόβλημα στην καρδιά: Η φυσιολογική πίεση εντός των αιμοφόρων αγγείων διατηρείται εν μέρει χάρη στη λειτουργία της καρδιάς. Αν για οποιοδήποτε λόγο η καρδιά παρουσιάζει ανεπάρκεια παρατηρείται μεταβολή στην πίεση, η οποία συχνά οδηγεί σε σοβαρή κατακράτηση υγρών. Εκτός από τα άκρα, στην περίπτωση αυτή συσσωρεύεται υγρό και στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται βήχας και/ή δύσπνοια.
• Παθήσεις των νεφρών: Τα νεφρά αναλαμβάνουν να φιλτράρουν το αίμα, απομακρύνοντας περιττά υγρά και άχρηστες ουσίες μέσω των ούρων. Στη συνέχεια, περνούν στο αίμα οι ουσίες που έχουν απομείνει και τις οποίες μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει ο οργανισμός. Σε περίπτωση διαταραχής της ροής αίματος προς τα νεφρά (π.χ. λόγω νεφρικής ανεπάρκειας), το «φιλτράρισμα» δεν διενεργείται σωστά και τα υγρά παραμένουν στο σώμα, προκαλώντας κατακράτηση.
• Εγκυμοσύνη: Η πίεση που ασκεί η μήτρα στα αιμοφόρα αγγεία της λεκάνης προκαλεί συχνά συσσώρευση υγρών στο σώμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η κατακράτηση στην περίπτωση αυτή δεν είναι ανησυχητική και υποχωρεί μετά τον τοκετό.
• Καθιστική ζωή: Η σωματική δραστηριότητα βοηθά ώστε το αίμα να επιστρέφει από τα αιμοφόρα αγγεία των ποδιών προς την καρδιά. Η πολύωρη ακινησία και εν γένει ο καθιστικός τρόπος ζωής επιβραδύνουν αυτή την ανοδική κίνηση του αίματος, οδηγώντας σε συσσώρευση υγρών στα κάτω άκρα. Η σωματική δραστηριότητα συμβάλλει επίσης στην καλή λειτουργία του λεμφικού συστήματος.
• Χαμηλή πρόσληψη πρωτεϊνών: Ο οργανισμός χρειάζεται επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών προκειμένου να ρυθμίζονται τα επίπεδα υγρών. Η αποχή από την κατανάλωση πρωτεϊνών ή η πολύ χαμηλή πρόσληψη δυσκολεύει τη μετακίνηση των υγρών από τους ιστούς στα τριχοειδή αγγεία, οδηγώντας έτσι στην κατακράτηση.
• Φαρμακευτική αγωγή: Η κατακράτηση υγρών μπορεί να αποτελεί παρενέργεια κάποιου φαρμάκου, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα φάρμακα που περιέχουν οιστρογόνα και οι βήτα αναστολείς.
• Περίοδος: Η κατακράτηση υγρών ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες τις ημέρες που προηγούνται της περιόδου τους, με αποτέλεσμα το πρήξιμο στην κοιλιά και την ευαισθησία του στήθους.

Κατακράτηση υγρών: Απλοί τρόποι αντιμετώπισης

• Αυξήστε την πρόσληψη μαγνησίου: Το μαγνήσιο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης υγρών. Σχετική μελέτη διαπίστωσε ότι 200mg μαγνησίου την ημέρα μειώνουν την κατακράτηση νερού σε γυναίκες με προεμμηνορροϊκά συμπτώματα. Καλές πηγές μαγνησίου είναι τα καρύδια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, η μαύρη σοκολάτα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
• Τρώτε περισσότερα τρόφιμα με κάλιο: Το κάλιο συμβάλλει στη μείωση της κατακράτησης υγρών με δύο τρόπους: μειώνοντας τα επίπεδα νατρίου και αυξάνοντας την παραγωγή ούρων. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι οι μπανάνες, το αβοκάντο και οι ντομάτες.
• Αποφεύγετε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες: Η κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων οδηγεί σε απότομη αύξηση του σακχάρου και της ινσουλίνης στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης αναγκάζουν το σώμα να διατηρεί περισσότερο νάτριο αυξάνοντας τις ποσότητες των υγρών στο σώμα.
• Μειώστε το αλάτι: H κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλατιού, λόγω του νατρίου που περιέχει, προκαλεί κατακράτηση υγρών και επομένως πρήξιμο, κυρίως στην κοιλιά και στα πόδια. Mειώστε το αλάτι κατά το μαγείρεμα και αντικαταστήστε το με περισσότερο λεμόνι, ρίγανη και άλλα μπαχαρικά που νοστιμίζουν τα φαγητά. Aποφεύγετε, επίσης, τη μεγάλη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε νάτριο, όπως αλλαντικά, ξηρά τυριά, παστά ή καπνιστά ψάρια, σάλτσες, κονσέρβες, αλμυρά μπισκότα κλπ.