AEK – Ολυμπιακός: 28 χρόνια από το “ντέρμπι του δακρυγόνου” (vid)

Μία από τις πολλές αναμετρήσεις της ΑΕΚ με τον Ολυμπιακό, που έχουν μείνει στην ιστορία είναι το «ντέρμπι του δακρυγόνου» στις 13 Ιανουαρίου του 1991.

Πριν από ακριβώς 28 χρόνια λοιπόν, έγινε ένα ματς το οποίο πέρασε στη σφαίρα της ποδοσφαιρικής μυθολογίας ή ακόμα και μυθοπλασίας.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ

Ήταν η 15η αγωνιστική της σεζόν 1990/91 της Α΄ εθνικής. Ο Ολυμπιακός μετά από εξαιρετική εμφάνιση προηγήθηκε 2-1 της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια με σκόρερ τους Τσιαντάκη (6΄), Τσαλουχιδη (55΄) ενώ οι γηπεδούχοι είχαν ισοφαρίσει προσωρινά με τον Λάμπρο Γεωργιάδη (14΄). Στο 84΄ κι ενώ η ΑΕΚ έπαιζε με 10 λόγω αποβολής του Μανωλά στο 75΄, έπεσε ένα δακρυγόνο στην (ή από την) πλευρά της θύρας 9-11, της θρυλικής «Σκεπαστής» του γηπέδου.

Η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική, ενώ κόσμος μπαίνει στο γήπεδο. Μάρτυρες αναφέρουν ότι τα χημικά ήταν τόσο δυνατά που δάκρυσαν ακόμα και οι φίλοι του Ολυμπιακού που βρίσκονταν στο απέναντι «πέταλο» δηλαδή 200 μέτρα μακριά!

Στα αποδυτήρια έγιναν οι διαβουλεύσεις, παρουσία του τότε ΓΓΑ, Στέλιου Σφακιανάκη, οποίος απέδωσε σε «προβοκατόρικες ενέργειες» όσα διαδραματίστηκαν και τόνισε ότι πρόθεση των υποκινητών των επεισοδίων ήταν η μεταφορά της έντασης στους αγωνιστικούς χώρους.

Η ατμόσφαιρα καθάρισε και ο διαιτητής Ζακεστίδης ζήτησε την εκκένωση του γηπέδου καθώς υπήρχε αρκετός κόσμος εντός του αγωνιστικού χώρου. Κάτι τέτοιο όμως δεν ήταν εφικτό. Ο αστυνομικός διευθυντής δήλωσε αδυναμία εκκένωσης κι έτσι ο διαιτητής αποφάσισε οριστική διακοπή. Το ματς επαναλήφθηκε 20 ημέρες αργότερα (6/2/1991) στη Ρόδο και η ΑΕΚ επικράτησε 1-0.

ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ…

Ο μύθος που συντηρείται σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και σήμερα, αναφέρει ότι η διακοπή προκλήθηκε εσκεμμένα με ευθύνη της ΠΑΕ ΑΕΚ ώστε να στερήσει από τον Ολυμπιακό το πρωτάθλημα. Παράλληλα, είχε και τη «βοήθεια» της ΕΠΑΕ που αντί να διατάξει τη συνέχιση του ματς από το 84΄, αποφάσισε την επανάληψή του.

«Ήταν μια εποχή που όλες οι αποφάσεις της ομοσπονδίας ήταν κατά κανόνα σε βάρος του Ολυμπιακού και αυτό μας εξόργιζε. Μετά από εκείνη την επανάληψη του αγώνα, κάθε φορά που έπρεπε να πάμε στη Νέα Φιλαδέλφεια αναρωτιόμασταν τι μας περιμένει. Λέγαμε “θα αρχίσουν οι προβολείς να αναβοσβήνουν σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο και θα μας πετάνε καπνογόνα για πλάκα”. Νιώθαμε ότι μπορούν να συμβούν τα πάντα εναντίον μας και όλοι όσοι τα κάνουν να μείνουν ατιμώρητοι», θυμάται χρόνια μετά ο Γιώτης Τσαλουχίδης.

Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν προκύπτει ούτε από το ιστορικό αποτύπωμα της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, ούτε από την εξέλιξη του πρωταθλήματος.

Η ΑΕΚ βρισκόταν ήδη επτά βαθμούς πίσω από τον πρωτοπόρο Παναθηναϊκό χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ακόμα ο πρώτος γύρος και με σύστημα βαθμολόγησης 2-1-0. Συνεπώς ήταν ήδη εκτός διεκδίκησης και δεν υπήρχε λόγος να «στήσει» τέτοιου είδους σκηνικό. Το ματς ήταν στο πλαίσιο της 15ης αγωνιστικής, ενώ τελικά οι «πράσινοι» πήραν τον τίτλο με διαφορά οκτώ βαθμών από τον Ολυμπιακό.

Επίσης, οι κανονισμοί της εποχής δεν προέβλεπαν συνέχιση, αλλά επανάληψη του αγώνα σε περίπτωση διακοπής χωρίς ευθύνη μίας εκ των δύο ΠΑΕ. Οι εκθέσεις της αστυνομίας και του παρατηρητή δεν υπήρξαν διαφωτιστικές ως προς την παρουσία του κόσμου στον αγωνιστικό χώρο (του παρατηρητή ανέφερε συγκεκριμένα ότι υπήρξαν οπαδοί και των δύο ομάδων), συνεπώς δεν ήταν δυνατό να στοιχειοθετηθεί νομικά πιθανή ευθύνη της ΑΕΚ.

Παράλληλα, ας δούμε τι συνέβαινε εκείνες τις ημέρες στη χώρα και τι υποστήριξε η πολιτική ηγεσία της εποχής.

Ο Ιανουάριος του 1991 ήταν ιδιαίτερα καυτός. Η Αθήνα συγκλονιζόταν από διαδηλώσεις εναντίον της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, εξαιτίας της δολοφονίας στην Πάτρα του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα από τον ΟΝΝΕΔίτη Καλαμπόκα στις 8 Ιανουαρίου. Οι συγκρούσεις αντεξουσιαστών μεταφέρθηκαν από τους δρόμους σε οποιονδήποτε άλλον χώρο υπήρχαν αστυνομικές δυνάμεις και φυσικά στα γήπεδα.

Πριν από την έναρξη, ένα 16χρονο παιδί είχε πληρώσει με τη ζωή του την αγάπη για την ομάδα του. Ο οπαδός του Ολυμπιακού Γιώργος Παναγιώτου τραυματίστηκε θανάσιμα από φωτοβολίδα σε συμπλοκές που έγιναν στη Νέα Φιλαδέλφεια και συγκεκριμένα στη διασταύρωση των οδών Σεβαστείας και Μενεμένης. Ήταν το δεύτερο θύμα από ρίψη φωτοβολίδας, μετά τον Χαράλαμπο Μπλιόνα πέντε χρόνια πριν (1986) στη Λάρισα.

Στο γήπεδο, η ένταση ήταν μεγάλη… Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες το δακρυγόνο εκτοξεύτηκε απ΄έξω και έπεσε στη θύρα 9-11. Κάποιοι είπαν ότι το έριξαν οι άνδρες των ΜΑΤ. Κάποιοι άλλοι, όπως ο τότε πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΕΚ Στράτος Γιδόπουλος, ότι ήταν προβοκάτσια από τους αντεξουσιαστές εναντίον της αστυνομίας.

«Δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το ποδόσφαιρο τα επεισόδια της Νέας Φιλαδέλφειας. Η ώρα που επιλέχθηκε να ριφθούν τα δακρυγόνα, τρία λεπτά πριν τη λήξη, και τα επακολουθήσαντα, αποδεικνύουν σχεδιασμό και οργάνωση. Και βέβαια πρόθεση να επεκταθεί η αναταραχή των τελευταίων ημερών στον αθλητικό χώρο» ήταν η επίσημη δήλωσε της τότε υφυπουργού Αθλητισμού, Φάνης Πάλλη Πετραλιά.