Το www.pagenews.gr στην επίσημη πρεμιέρα της παράστασης «ΓΥΝΑΙΚΕΣ» της Γαλάτειας Καζαντζάκη

Η νουβέλα "Γυναίκες" γράφτηκε το 1933 και μεταφέρθηκε αριστουργηματικά από το θίασο «Αντάμα», στο θέατρο «Βαφείο».

 Έπη Τρίμη

Υπόθεση: Πέντε αδερφές, συνομιλούν, συγκρούονται, μοιράζονται κι αλληλεπιδρούν η μια την άλλη. Η ιστορία μάς μεταφέρει στη δεκαετία του 30’ που είναι τόσο διαφορετική από τη σημερινή αλλά κατά παράδοξο τρόπο και τόσο όμοια. Οι πέντε αυτές γυναίκες αν και έχουν κοινό σημείο αναφοράς εξελίσσονται διαφορετικά κοινωνικά και μέσα από την πλοκή φανερώνουν μια γκάμα αντιλήψεων, αξιακών συστημάτων και τρόπου ζωής που εκφράζεται μέχρι σήμερα.

Η παράσταση «ΓΥΝΑΙΚΕΣ» της Γαλάτειας Καζαντζάκη παρουσιάζει καθημερινές ιστορίες και χαρακτήρες. Πραγματεύεται τα καθημερινά προβλήματα, τον πόνο, τη χαρά και τις μειλίχιες σκέψεις της κάθε μιάς. Όλα όμως όσα εξελίσσονται επί σκηνής είναι γνώριμα συναισθήματα στο γυναικείο φύλο και διαχρονικά. Εκφράζονται, δε, χωρίς ίχνος μιζέριας. Μέσα από τη γραφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη βλέπουμε ως θεατές τη διαμάχη και τη διαφορετική αντίληψη του άντρα με τη γυναίκα. 

Μέσα από τις ζωές των γυναικών αυτών δεν μπορεί να μη βρει κάθε γυναίκα κοινά σημεία με τη δική της ζωή. Κι’ αυτό συμβαίνει γιατί η Γαλάτεια Καζαντζάκη ήταν πολύ μπροστά για την εποχή της. 

Οι 5 γυναίκες, επί σκηνής, ξεδιπλώνουν αριστοτεχνικά την ψυχή τους. Αναφέρονται στις παιδικές αναμνήσεις, στις κρυφές ελπίδες, στον έρωτα, στην αγάπη και στα όνειρα που κάνει κάθε γυναίκα ακόμη και σήμερα. 

Μέσα από τη νουβέλα ΓΥΝΑΙΚΕΣ» της Γαλάτειας Καζαντζάκη γεννιούνται ερωτηματικά. Ερωτηματικά και σκέψεις που φαντάζουν αρχικά παλαιομοδίτικα αλλά εντέλει είναι διαχρονικές ανησυχίες. 

Ακόμη και σήμερα μάς βασανίζουν σκέψεις όπως: 

– Τι είναι αυτό που εγκλωβίζει τις γυναίκες, πώς σκέφτονται, πώς νιώθουν και πώς αντιδρούν; -Πώς αντιμετωπίζει η γυναίκα τον έρωτα και το γάμο; Είναι στη φύση της να λειτουργεί έτσι; Ποιά η διέξοδος; 

Όλες αυτές οι απορίες για την πραγματική φύση της γυναίκας δεν αφορούν το ένα από τα δύο φύλα, αλλά τον άνθρωπο που γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης της κοινωνίας. Ο λόγος της Γαλάτειας Καζαντζάκη, διεισδυτικός και επίκαιρος όσο ποτέ, αξίζει να ακουστεί.

Η παράσταση πραγματεύεται την εσωτερική αναζήτηση, τον προβληματισμό, τα διλήμματα, τις ηθικές και άλλες αξίες που ταλανίζουν όλες μας, ανεξαρτήτου κοινωνικής τάξης ή και μόρφωσης. 

Επί σκηνής, εναλλάσσονται συναισθήματα, διαθέσεις και αλληλεπιδράσεις μεταξύ πέντε γυναικών, με συνδετικό κρίκο την αδελφική τους συγγένεια αλλά τόσες άλλες πλείστες διαφορές μεταξύ τους.

Πόσο έχει επηρεάσει την καθεμία η διαφορετική τους κοινωνική εξέλιξη;

Πόσο αντιφατικοί μπορούν να γίνουν σα χαρακτήρες άνθρωποι που μεγάλωσαν στην ίδια οικογένεια με τις ίδιες αρχές;

Πώς αντιμετωπίζει ο εσωτερικός μας εαυτός το γάμο, τον έρωτα, την αρρώστια, το θάνατο;Παίζει ρόλο η εποχή που συμβαίνουν όλα αυτά αφού μιλάμε για την δεκαετία του 30;Υπάρχει συσχέτιση και πώς θα διαδραματίζονταν όλες αυτές οι καταστάσεις στους σημερινούς καιρούς;

Πέντε αδερφές, πέντε γυναίκες που ενώ άλλοτε αναζητούν τη στήριξη δέχονται την απόρριψη, ενώ άλλοτε ψάχνουν τη συμπαράσταση καταλήγουν στη σύγκρουση κι ενώ άλλοτε αποζητούν τη λύση καταλήγουν σε αδιέξοδο.

Τι έχει μεγαλύτερη αξία για τον καθένα μας στην ζωή; Ο πλούτος και η πολυτέλεια ; Ο γάμος κι οι σχέσεις; Η ιδεολογική συνείδηση και η προσφορά; Η υγεία και η φροντίδα; Ποιο είναι το πολυτιμότερο αγαθό απ’ όλα αυτά που να αξίζει να ζήσεις και να παλέψεις γι’ αυτό; Ποιο απ’ όλα αυτά και πόσα άλλα μπορεί να γεμίσει τη ζωή σου ώστε να μη νιώθεις μόνος; Για ποιο απ’ όλα αυτά αξίζει να ζήσεις ή να πεθάνεις;

Ποια ήταν η Γαλάτεια Καζαντζάκη; (σύμφωνα με το Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.Β).

Η Γαλάτεια Αλεξίου (μετέπειτα Καζαντζάκη) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, πρωτότοκη κόρη του τυπογράφου Στυλιανού Αλεξίου και της Ειρήνης Ζαχαριάδη. Είχε τρία μικρότερα αδέρφια το Ραδάμανθυ, το Λευτέρη και την Έλλη. Η μόρφωσή της προήλθε από το οικογενειακό της περιβάλλον και από τη φοίτησή της σε γαλλικό σχολείο. Το 1911 παντρεύτηκε το Νίκο Καζαντζάκη, ενώ σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε το Μάρκο Αυγέρη. Ιδεολογικά εντάχτηκε από νεανική ηλικία (γύρω στο 1920) στο Κ.Κ.Ε. και διώχτηκε για τη δράση της από τη δικτατορία του Μεταξά αλλά και την μεταπολεμική κυβέρνηση. 

Πέθανε μετά από τραυματισμό σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1906 με το πεζογράφημα Δικταίον Άντρον που δημοσίευσε στο περιοδικό Πινακοθήκη με το ψευδώνυμο Lalo de Kastro. Ακολούθησαν ποιήματα, μεταφράσεις, κριτικά δοκίμια, θεατρικά έργα και μελέτες της σε περιοδικά όπως ο Νουμάς, η Νέα Ζωή, το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου, τα Γράμματα, ο Μαύρος Γάτος, η Αναγέννηση, η Κρητική Στοά και άλλα, αρχικά με το πατρικό της όνομα ή με ψευδώνυμα και μετά τον πρώτο γάμο της με το όνομα Γαλάτεια Καζαντζάκη (από το 1914), το οποίο διατήρησε και μετά το διαζύγιό της. 

Το 1928 ανέλαβε υπεύθυνη ύλης στο Δελτίο της Εργατικής Βοήθειας (δημοσιογραφικού οργάνου του Κ.Κ.Ε.) και το 1931 αρχισυντάκτρια του περιοδικού Πρωτοπόροι. Ακολούθησε συνεργασία της με το περιοδικό Νέοι Πρωτοπόροι και την εφημερίδα Ελεύθερη Γνώμη, όπου δημοσίευσε άρθρα κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού, ενώ παράλληλα πραγματοποίησε διαλέξεις παιδαγωγικού και λογοτεχνικού περιεχομένου και εκδόσεις πεζογραφημάτων της. 

Οι λογοτεχνικές αναζητήσεις της Γαλάτειας Καζαντζάκη ξεκίνησαν από το χώρο του αισθητισμού (με σαφείς επιρροές από το Νίκο Καζαντζάκη) και σταδιακά πέρασαν από τους χώρους της ηθογραφίας και του κοινωνικού προβληματισμού για να την οδηγήσουν το 1933 με το μυθιστόρημα Γυναίκες σε μια προσπάθεια προσέγγισης του σοσιαλιστικού ρεαλισμού και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου στο χώρο της αντιστασιακής πεζογραφίας με έντονα ανθρωπιστικό προσανατολισμό.

Παράλληλα αναπτύχθηκε και η σταδιακή αντιπαράθεση τη Γαλάτειας με το Νίκο Καζαντζάκη, η οποία κορυφώθηκε στο τελευταίο της βιβλίο που είχε τίτλο Άνθρωποι και Υπεράνθρωποι και στόχο την απομυθοποιητική (ομολογουμένως μονομερή) απεικόνιση του παλιού συντρόφου της ζωής της. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Γαλάτειας Καζαντζάκη βλ. Αργυρίου Αλεξ., "Καζαντζάκη Γαλάτεια", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Αφιέρωμα ·Γαλάτεια Καζαντζάκη · Εις μνήμην. Αθήνα, 1964, Καστρινάκη Αγγέλα, "Γαλάτεια Καζαντζάκη", Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Ι΄ (1900-1914), σ.422-446. Αθήνα, Σοκόλης, 1997 και Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, "Καζαντζάκη Γαλάτεια", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 7. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

Κριτική της παράστασης:Οι ερμηνείες όλων των κοριτσιών ήταν άξια χειροκροτημάτων. Σεβάστηκαν απόλυτα τους χαρακτήρες της νουβέλας και επί σκηνής μάς μετέφεραν νοητά στην εποχή που σκιαγράφησε η συγγραφέας την προσωπικότητα της κάθε μιας ξεχωριστά.

Θα θέλαμε να κάνουμε ιδιαίτερη μνεία στη μουσικό της γυναικοπαρέας ( Έλσα Στουρνάρα) που είναι το αφανές έκτο πρόσωπο της παράστασης. Αποτέλεσε έκπληξη με την καταπληκτική φωνή της και το ακορντεόν της.

Διανθίζει μουσικά το έργο δίνοντας ένα ιδιαίτερο χρώμα με το τραγούδι της σε όλα τα δρώμενα, επί σκηνής. Ο σκηνοθέτης Πέρης Μιχαηλίδης σεβάστηκε απόλυτα το έργο και την εποχή του, πετυχαίνοντας με την ακριβή μεταφορά του, την αίσθηση και τον αέρα αυτής της εποχής, βάζοντας το θεατή απευθείας στο κλίμα της δεκαετίας του 30’.

Ποιούς είδαμε: 

Είδαμε τον κριτικό κινηματογράφου Δημήτρη Δανίκα, τον  Γ.Γ. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα και τον μουσικό, τραγουδοποιό και τραγουδιστή Μπάμπη Στόκα. Το θέατρο ήταν ασφυκτικά γεμάτο από κόσμο από 40 έως 70 ετών. Όλοι τους ενθουσιασμένοι μιλούσαν με πάθος για την καλοπαιγμένη παράσταση και τις σκέψεις της Γαλάτειας Καζαντζάκη. 

Ταυτότητα της παράστασης:Συντελεστές:Σκηνοθεσία: Πέρης ΜιχαηλίδηςΒοηθός Σκηνοθέτη: Ελεάννα ΓρηγορίουΕνδυματολόγος: Δέσποινα ΧειμώναΜουσική επιμέλεια: Έλσα Στουρνάρα, Βασιλική ΣαραντοπούλουΦωτογραφίες: Κατερίνα ΑρβανίτηΒίντεο: Κωνσταντίνος ΞενάκηςGraphic Design: Αριάδνη ΜιχαηλάρηΠροβολή-Επικοινωνία: Νατάσα ΠαππάΠαίζουν: Δήμητρα Μπάσιου, Βασιλική Σαραντοπούλου, Κατερίνα Σούλη, Βιβή Τάγαρη, Δώρα ΧάγιουΣυμμετέχει η μουσικός Έλσα Στουρνάρα με το ακορντεόν τηςΔιάρκεια: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)Θέατρο Βαφείο – «Λάκης Καραλής», Αγίου Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός.