“Τύφλωση” του Marc Ferro

Μέσα από την αφήγηση της ιστορίας του 20ού αιώνα, ο κορυφαίος γάλλος ιστορικός Μαρκ Φερρό εξετάζει ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο που έχει προκαλέσει ανείπωτη δυστυχία και καταστροφή: την ανθρώπινη τύφλωση που καταλήγει συχνά στην εθελοτυφλία.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Γιατί αρνούμαστε να δούμε την πραγματικότητα;

Σε μια εποχή όπου η πρόσβαση στην πληροφόρηση είναι πιο εύκολη από ποτέ, σε μια εποχή όπου οι ειδικοί αφθονούν και οι αναλύσεις των γεγονότων εμφανίζονται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, παρ’ όλα αυτά η λίστα των απρόβλεπτων κοσμοϊστορικών εξελίξεων μεγαλώνει ολοένα. Η 11η Σεπτεμβρίου, η παγκόσμια οικονομική κρίση, η άνοδος των εξτρεμιστών ισλαμιστών: Καταστάσεις όπου ολόκληρες χώρες, πολιτικοί ηγέτες και απλοί πολίτες δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να δουν την πραγματικότητα κατάματα. Όλοι τους υπέφεραν από διάφορες μορφές τύφλωσης: έλλειψη κρίσης ή γνώσεων, άρνηση, αναξιοπιστία, ψευδαισθήσεις, δογματισμό, αναποφασιστικότητα μπροστά στις τραγωδίες και τις επερχόμενες εξελίξεις. 

Θα μπορούσαμε όμως να προβλέψουμε καταστάσεις; Αντιμέτωποι με τα γυρίσματα της Ιστορίας, θα ήταν δυνατόν να οραματιστούμε το αποτέλεσμα, να κατανοήσουμε τις αιτίες ή και να αντιδράσουμε εγκαίρως; Ο Marc Ferro διερευνά αυτά τα ερωτήματα, αποκρυπτογραφώντας τις αιτίες της ανθρώπινης τύφλωσης. Προτείνει τρόπους για να κατανοήσουμε τον τυχαίο χαρακτήρα της Ιστορίας και για να μάθουμε να βλέπουμε.

Διαβάζουμε ένα απόσπασμα

«Από όλες τις μορφές που πήρε η τύφλωση των κοινωνιών στην εποχή τους, η δυσαρέσκεια ήταν και παραμένει η πιο σταθερή και η πιο απειλητική εστία τύφλωσης. Η δυσαρέσκεια του ισλαμικού κόσμου δεν λήφθηκε υπόψη για πολύ καιρό, τώρα μας φαίνεται εντελώς ξαφνική. Είκοσι χρόνια μετά την καλή είδηση του τέλους του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, ένας από τους κληρονόμους του Μαντέλα, ο Τζούλιους Μαλέμα, είπε: «Δεν θα ησυχάσω μέχρις ότου οι λευκοί θα είναι φτωχοί όσο ήταν οι μαύροι και μέχρις ότου γίνουν υπηρέτες των μαύρων». Ούτε αυτό το ακούσαμε. Τα οργισμένα ξεσπάσματα μεταξύ της Κίνας και της Ιαπωνίας, με αντικείμενο δύο νησάκια, μαρτυρούν την ικανότητα των Κινέζων να αναμοχλεύουν τη μνήμη των εγκλημάτων των Ιαπώνων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις ΗΠΑ, σιγοβράζει η δυσαρέσκεια των λευκών που δεν μπορούν να χωνέψουν τη εκλογή μαύρο προέδρου. Και πολλά φυλετικά επεισόδια με την αστυνομία εντείνουν την πικρία. Αλλά συνολικά, όπως στη Λατινική Αμερική, ο ρατσισμός υποχωρεί.

Το ευρωπαϊκό όραμα για την Ιστορία είναι συχνά παράγοντας της σημερινής δυσαρέσκειας. Για τη Δύση, μια πορεία της Ιστορίας που κατευθύνεται προς το παρελθόν, είναι ακατανόητη, όπως είναι ακατανόητες οι «κρατικές» μορφές που δεν συμφωνούν με το δικό της μοντέλο, με τη δική της έννοια των συνόρων. Μισός αιώνας κρίσεων πριν και μετά την ανεξαρτησία των αποικιών, θα μπορούσαν να έχουν μάθει στη Δύση πώς να θεραπεύσει αυτή την ασθένεια. Στην Ευρώπη, ακόμα και η μάχη των συνόρων μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας, ή στην πρώην Γιουγκοσλαβία, οφείλεται σε παλαιότερη δυσαρέσκεια, πολύ πριν το τέλος της Γιουγκοσλαβίας και της Σοβιετικής Ένωσης». 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα 

Ο Marc Ferro γεννήθηκε στο Παρίσι το 1924. Διετέλεσε διευθυντής σπουδών στο Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales και συνδιευθυντής του σημαντικού περιοδικού ιστορίας Annales. Το έργο του χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, αναλυτική σκέψη και πολυμέρεια και εκτείνεται από την πολιτική ιστορίας έως την ιστορία του κινηματογράφου. Επί σειρά ετών παρουσίαζε την τηλεοπτική εκπομπή «Παράλληλη Ιστορία» στο γαλλικό κανάλι Arte. 

ΤΙΤΛΟΣ: Τύφλωση ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Marc Ferro ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Σώτη Τριανταφύλλου Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 536Τιμή: 18,80 €