Κινγκ Ζιλέτ: Η ιστορία του ανθρώπου που έκανε το ξύρισμα απλή υπόθεση

Είναι δεδομένο πως όσοι διαβάζετε αυτό το κείμενο γνωρίζετε την Gillette. Ή έχετε χρησιμοποιήσει τα προϊόντα της. Ή αν δεν τα έχετε χρησιμοποιήσει, τότε σίγουρα τα έχει χρησιμοποιήσει κάποιος δικός σας άνθρωπος. Ήρθε η ώρα και να μάθετε από που… κρατάει η σκούφια της. Και ποιος ήταν ο άνθρωπος που άλλαξε μια για πάντα την ιστορία του ξυρίσματος, το οποίο μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα αποτελούσε κάτι επικίνδυνο και κοπιώδες. Όλα άλλαξαν  μια μέρα σαν τη σημερινή, στις 15 Νοεμβρίου του μακρινού 1904. Τη μέρα που ο Κινγκ Ζιλέτ εφηύρε το ξυραφάκι με τις εναλλάξιμες λεπίδες ασφαλείας.

Μια ανακάλυψη που άλλαξε μια για πάντα τον τρόπο με τον οποίο ξυριζόμαστε και έφερε εκατομμύρια δολάρια στον εφευρέτη της. Ο Κινγκ Καμπ Ζιλέτ γεννιέται στις 5 Ιανουαρίου 1855 στο Ουισκόνσιν των ΗΠΑ ως το νεότερο από τα πέντε παιδιά μιας φτωχής οικογένειας. Ο πατέρας του έκανε πολλές δουλειές για να συντηρεί τη φαμίλια του, από ταχυδρόμος μέχρι και εφημεριδοπώλης, παραμένοντας πάντα εφευρετικός νους.

Η οικογένεια μετακόμισε στο Σικάγο, αναζητώντας καλύτερη τύχη, όμως τον Οκτώβριο του 1871 μια τεράστια πυργκαγιά έκανε όλη την πόλη. Ο πατέρας του Ζιλέτ χάνει τα πάντα. Το βιος του γίνεται στάχτη και η οικογένεια μένει ξανά πάμφτωχη. 

Οι Ζιλέτ αποφασίζουν να μετακομίσουν για άλλη μια φορά, τώρα στη Νέα Υόρκη, αν και ο 16χρονος Κινγκ δεν θα τους ακολουθούσε, καθώς είχε βρει δουλειά. Εργαζόταν για λογαριασμό εταιρίας χονδρεμπορίου. Καθώς ταξίδευε στην επαρχία κάνοντας τον γυρολόγο, ονειρευόταν να δημιουργήσει μια ουτοπία, μια κοινωνία χωρίς φτώχεια, έγκλημα και πολέμους. Παράλληλα, προσπαθούσε να βρει κάποια εφεύρεση για να γίνει πλούσιος και διάσημος, αλλά δεν μπορούσε να βγάλει χρήματα από τις ευρεσιτεχνίες του.

Πως το… καπάκι των μπουκαλιών άλλαξε τη ζωή του (και τη δική μας)

Η ζωή του Κινγκ Ζιλέτ θα αλλάξει από ένα… καπάκι μπουκαλιών. Όταν ο Ζιλέτ εργαζόταν ως πωλητής του Γουίλιαμ Πέιντερ, ο τελευταίος είχε εφεύρει το καπάκι για τα μπουκάλια. Είχε πει, μάλιστα, στον Ζιλέτ πως το μυστικό της επιτυχίας είναι να εφεύρει ένα προϊόν που οι πελάτες θα πρέπει να το πετάνε συνεχώς στα σκουπίδια και να αγοράζουν καινούργιο. Ο Ζιλέτ ξεκίνησε να γράφει λίστες με πιθανά προϊόντα μιας χρήσης. 

Ώσπου ένα πρωινό, το 1895, πήγε στο μπάνιο του και πήρε το ξυράφι του για να ξυριστεί. Ξυράφι με παχιές, ατσάλινες λεπίδες, που χρειάζοντας τακτικό ακόνισμα σε ένα λουρί για να διατηρούνται κοφτερές. Το ξυράφι του Ζιλέτ είχε στομώσει τόσο, που έπρεπε να το πάει σε πέτρα για κανοκό ακόνισμα. Αυτό ήταν. Του ήρθε η ιδέα να κατασκευάσει μια λεπίδα τόσο λεπτή, όσο ένα χαρτί και τόσο φτηνή που να μπορεί κάποιος να τη χρησιμοποιήσει και να την πετάξει.

Πέρασαν οχτώ χρόνια μέχρι να τελειοποιήσει την ιδέα του. Αγόρασε χάλυβα, ορείχαλκο και μια μικρή μέγγενη. Έγραψε, μάλιστα, μια επιστολή στη γυναίκα του, που έλειπε σε ταξίδι και στην οποία ανέφερε: "Το βρήκα. Η τύχη μας μόλις άλλαξε".

Για τον ίδιο μάλιστα, το ξυραφάκι του ήταν εναρμονισμένο με τις πολιτικές του βλέψεις για έναν καλύτερο κόσμο. Στις 11 Αυγούστου 1899, ο Ζιλέτ κατέθεσε την αίτηση για την κατοχύρωση του πνευματικού του παιδιού, το οποίο αποκαλούσε «ό,τι πιο νέο στην τέχνη της ξυριστικής κατασκευαστικής και χρήσης». Την ίδια ώρα, οι τεχνικοί σύμβουλοι στους οποίους απευθύνθηκε του έλεγαν ότι ήταν αδύνατο να φτιάξει στιβαρές και κοφτερές χαλύβδινες λεπίδες με τόσο μικρό κόστος που να είναι μίας χρήσης. Ο ίδιος δεν το πίστεψε ποτέ!

Η ίδρυση της εταιρίας, οι καυγάδες και η χρηματοδότηση

Η τύχη του άλλαξε στις αρχές του 1900, όταν γνώρισε τον μηχανικό William Emery Nickerson και απόφοιτο του φημισμένου πανεπιστημίου MIT, ο οποίος βάλθηκε να τελειοποιήσει την εφεύρεση του Ζιλέτ. Άπειρους τεχνικούς καυγάδες μετά, η Gillette Safety Razor Company ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1901 βλέποντας τον Ζιλέτ στη θέση του προέδρου. Παρά την ίδρυσή της, δεν είχε όμως ακόμα αντικείμενο δραστηριότητας!

Μέχρι το 1903, οι Ζιλέτ και Nickerson είχαν πια έτοιμα όχι μόνο τον σχεδιασμό της λεπίδας αλλά και των μηχανημάτων που θα την παρασκεύαζαν. Ο Ζιλέτ εξασφάλισε την απαραίτητη χρηματοδότηση από φίλους και γνωστούς και στις 15 Νοεμβρίου 1904 κυκλοφορεί την εφεύρεσή του.

Και εγένετο… εκατομμυριούχος

Την πρώτη χρονιά που έβγαλε το προϊόν του στην αγορά, ο Ζιλέτ πούλησε 51 ξυριστικές μηχανές και λιγότερες από διακόσιες λεπίδες. Την επόμενη χρονιά πούλησε 90 χιλιάδες ξυριστικές και 15 εκατομμύρια λεπίδες. Κατά τα τέλη της ζωής του, ο Ζιλέτ πουλούσε περισσότερα από 20 εκατομμύρια ξυραφάκια τον χρόνο.

Η λεπίδα μίας χρήσης αποδείχτηκε τρελή επιτυχία στην αγορά, καθώς απαντούσε ιδανικά σε ένα υπαρκτό πρόβλημα. Ο ίδιος ο Ζιλέτ έγινε διασημότητα και αναγνωρίσιμος στα πέρατα του κόσμου, καθώς το πρόσωπό του φιγούραρε πάνω στη συσκευασία των λεπίδων.

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα απογείωνε τα ξυραφάκια της φίρμας λόγω της απαράμιλλης χρηστικότητάς τους. Μέχρι το 1917, ο αμερικανικός στρατός έδινε στους νεοσύλλεκτους ξυραφάκια και λεπίδες της Gillette, οι οποίοι έμαθαν έτσι να χρησιμοποιούν τα προϊόντα της φίρμας, κάτι που συνεχίστηκε φυσικά και μετά τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου, η Gillette προμήθευσε τον στρατό των ΗΠΑ με 3,5 εκατομμύρια ξυράφια και 36 εκατομμύρια λεπίδες, κάνοντας τον Ζιλέτ πάμπλουτο και την εταιρία του Νο 1 στα ξυριστικά είδη παγκοσμίως.

Το 1926, στην επέτειο των 25 ετών της Gillette, o Κινγκ έγραψε ότι τα ξυραφάκια του ήταν στα χέρια των αντρών από το βορειότερο χωριό της Νορβηγίας μέχρι και την καρδιά της Ερήμου Σαχάρας. Και έλεγε φυσικά αλήθεια …

Ο Κινγκ Ζιλέτ έφυγε από τον κόσμο στις 9 Ιουλίου 1932 στο Λος Άντζελες ως ο αδιαφιλονίκητος βασιλιάς των ξυραφιών…

Το ξύρισμα πριν από την εφεύρεση του Ζιλέτ

Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι η ιστορία αρχίζει κατά τη διάρκεια της Λίθινης Εποχής, όπου οι ζωγραφιές των σπηλαίων δείχνουν τον άνθρωπο του Νεάντερταλ να χρησιμοποιεί κοχύλια, ως τσιμπιδάκια για να αφαιρέσει ανεπιθύμητες τρίχες.

Οι λεπίδες από πυριτόλιθο -που πιστεύεται ότι ήταν τα πρώτα ξυραφάκια μιας χρήσεως καθώς η κοφτερή άκρη τους σύντομα χαλούσε- χρονολογούνται από το 30.000 π.Χ.

Υπάρχουν στοιχεία ακόμη που δείχνουν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ξύριζαν τα μούσια τους τόσο για θρησκευτικούς, όσο και για αισθητικούς λόγους.

Η διαδικασία του ξυρίσματος ήταν πολύ σημαντική για τους αρχαίους Αιγυπτίους, καθώς η ύπαρξη τριχών αποτελούσε ένδειξη προσωπικής παραμέλησης.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πιστεύεται ότι εισήγαγε την πρακτική του ξυρίσματος στην αρχαία Ελλάδα περί το 300 π.Χ., κι ακόμη κι αν ο ρόλος του ως προς αυτό έχει υπερεκτιμηθεί, σίγουρα βοήθησε πολύ στην εξάπλωση της.

Κάποιοι γλωσσολόγοι υποστηρίζουν, ότι η ετυμολογία της λέξης «βάρβαρος» (barbarian) προέρχεται από τη λέξη «barba» που σημαίνει γενειάδα. Επομένως, οι βάρβαροι ήταν όλοι όσοι ήταν… αξύριστοι.

Κάποιες θεωρίες που σχετίζονται με τις γυναίκες αναφέρουν πως το 4000 π.Χ. χρησιμοποιούσαν επικίνδυνες ουσίες, όπως αρσενικό και ασβέστη, για να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Περί το 500 π.Χ. οι γυναίκες της αρχαίας Ρώμης είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν ελαφρόπετρες και μια πρωτόγονη μορφή ξυραφιού για την αφαίρεση τριχών.

Οι κουρείς

Η ιστορία του σύγχρονου ξυρίσματος ξεκινά με τους κουρείς. Πριν από την έλευση των σύγχρονων κεφαλών ξυριστικών μηχανών, ο μόνος τρόπος να αποκτήσει κάποιος το καλύτερο και πιο βαθύ ξύρισμα ήταν να επισκεφτεί τον κουρέα για ένα επαγγελματικό ξύρισμα. Οι κουρείς είχαν ιδιαίτερη δεξιοτεχνία στο ξύρισμα, είχαν εξασκηθεί σε μια ποικιλία προσώπων και τύπων τρίχας και διέθεταν πολλά εργαλεία για να κάνουν σωστά τη δουλειά τους.

Αφού τύλιγε τα γένια και την επιδερμίδα σε θερμή πετσέτα, ο κουρέας άπλωνε μια παχιά στρώση κρέμας ξυρίσματος στο πρόσωπο για να ενυδατώσει τις τρίχες και να λιπάνει την επιδερμίδα.

Στη συνέχεια, ο κουρέας τέντωνε προσεκτικά την επιδερμίδα, τμήμα-τμήμα, για να δημιουργήσει μια επίπεδη επιφάνεια. Χρειαζόταν αρκετή δεξιότητα για να ασκηθεί η σωστή πίεση στη μονή λεπίδα του ξυραφιού για να κόψει στη σωστή γωνία, χρησιμοποιώντας την ευαισθησία των δαχτύλων και τις σωστές κινήσεις του καρπού του.

Έτσι, άφηνε την επιδερμίδα του πελάτη καθαρή, φρέσκια και λεία. Ήταν μια εμπειρία πολυτέλειας και χαλάρωσης, αλλά ήταν δαπανηρή τόσο οικονομικά όσο και χρονικά. Και πολύ δύσκολη για την κάνει ο καθένας μόνος του στο σπίτι του.

Σίγουρα υπήρχε καλύτερος και πιο οικονομικός τρόπος να απολαύσει ο κάθε άνδρας ένα πιο βαθύ και άνετο ξύρισμα. Σίγουρα υπήρχε τρόπος να μεταφέρουμε την καρέκλα του κουρέα στο μπάνιο μας. Και τον ανακάλυψε ο άνθρωπος που λεγόταν Κινγκ Ζιλέτ.