Πόθεν έσχες: Αντισυνταγματική η υπουργική απόφαση για τις δηλώσεις, αποφάσισε το Συμβούλιο της Επικρατείας

Πλέον, πρέπει να εκδοθεί νέα, προσαρμοσμένη στην απόφαση του ΣτΕ, υπουργική απόφαση αναφορικά με τις δηλώσεις Πόθεν έσχες, που υποβλήθηκαν ηλεκτρονικά.

Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, σε σημερινή έκτακτη συνεδρίασή της, και, τέσσερις μέρες πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων πόθεν έσχες για το 2016, δημοσίευσε την υπ’ αριθμ. 2649/2017 απόφαση των 70 σελίδων, με την οποία έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική και παράνομη η από13.10.2016 υπουργική απόφαση, που καθορίζει τον «τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης (Δ.Π.Κ.) και της δήλωσης οικονομικών συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.) και τον ηλεκτρονικό τρόπο υποβολής των δηλώσεων αυτών».

Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Νικόλαο Σακελλαρίου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Δημήτρη Σκαλτσούνη, έκανε δεκτή την αίτηση ακύρωσης όλων των δικαστικών Ενώσεων.

Η μη νομιμότητα της επίμαχης απόφασης των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών (1846οικ./13.10.2016) ανάγεται στο γεγονός ότι δεν δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (δηλαδή δεν απέκτησαν νόμιμη υπόσταση) οι παραμετρικές τιμές και οι οδηγίες συμπλήρωσης πεδίων των Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ., που περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική εφαρμογή «πόθεν έσχες», με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος νομιμότητας των ουσιωδών αυτών στοιχείων της.

Όμως, οι σύμβουλοι Επικρατείας, λόγω της σπουδαιότητας των ζητημάτων που τέθηκαν, προχώρησαν στην εξέταση των λόγων ακυρώσεως που προέβαλαν οι δικαστικές Ενώσεις, επί της επίμαχης υπουργικής απόφασης.

Ως αποτέλσμα αυτού, ήταν να κριθεί αντισυνταγματική (αντίθετη στα άρθρα 5 παρ. 1, 9 παρ. 1 και 9Α του Συντάγματος, καθώς και στην αρχή της αναλογικότητας, άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος), η διάταξη εκείνη που προβλέπει για όλους τους υπόχρεους υποβολής δηλώσεων πόθεν έσχες, την υποχρέωση να συμπεριληφθούν στη Δ.Π.Κ., ποσά σε μετρητά που υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ και φυλάσσονται εκτός πιστωτικών ιδρυμάτων (Τραπεζών) ή εντός θυρίδων, καθώς και κινητά περιουσιακά στοιχεία, των οποίων η αξία υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ.

Επιπλέον, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι η παράλειψη της υπουργικής απόφασης να προβλέψει εύλογο χρονικό περιορισμό (που δεν μπορεί να υπερβεί την πενταετία) για τη διενέργεια και ολοκλήρωση του ελέγχου, καθώς και για τη διατήρηση των προσωπικών δεδομένων των υπόχρεων αντίκεινται στην κατοχυρωμένη συνταγματικώς αρχή της ασφάλειας του δικαίου και στη δυνατότητα διατήρησης των προσωπικών δεδομένων μόνο για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο για τις ανάγκες της επεξεργασίας.

Με άλλα λόγια, είναι πενταετής η παραγραφή ελέγχου των δηλώσεων πόθεν έσχες.  Αναφορικά δε, με την ασφάλεια του πληροφοριακού συστήματος «πόθεν έσχες», το ΣτΕ απέρριψε σχετικό λόγο ακυρώσεως, με το σκεπτικό ότι η διοίκηση έχει λάβει ικανά μέτρα, προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους επέμβασης τρίτων σε αυτό και διαρροής των δεδομένων.