“Ψήνεται”… γερμανικό μνημόνιο!

Όταν η κυβέρνηση παραδέχτηκε και επίσημα-μέσω του εκπροσώπου της, Δημήτρη Τζανακόπουλου-ακόμη έναν τραγικό συμβιβασμό, τον οποίο προτίθεται να κάνει, προκειμένου να “ξεπαγώσει” η αξιολόγηση και να ολοκληρωθεί άμεσα, έστειλε μήνυμα με αποδέκτη το ΔΝΤ. Έβαλε ανοιχτά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης την παράταση του “κόφτη” και για μετά το 2018, ζητώντας ουσιαστικά από το Ταμείο να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και κάνοντας στροφή 180 μοιρών, καθώς στη γωνία… καραδοκεί το γερμανικό μνημόνιο.

Η Bild μας πληροφορεί σήμερα ότι το Βερολίνο και ο Βόφλγκανγκ Σόιμπλε “ψήνουν” ένα νέο πρόγραμμα για τη χώρα μας, χωρίς το ΔΝΤ. Άλλωστε, σε δύο συνεντεύξεις του ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών έχει ομολογήσει πως στήνεται Plan B, σε περίπτωση που οι Αμερικανοί τεχνοκράτες δεν αναλάβουν χρηματοδοτικό ρόλο στο ελληνικό πρόγραμμα.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, ο Σόιμπλε εξετάζει “ένα πακέτο στήριξης στην Ελλάδα, ακόμα και αν το Ταμείο αποχωρήσει”. Οι διαρροές αυτές επιβεβαιώνουν πως η Γερμανία έχει πάρει “ζεστά” το ενδεχόμενο ενός τέταρτου μνημονίου για την Αθήνα, το οποίο θα ελέγχεται απ’ ευθείας από τη γερμανική Βουλή.

Αν και το Βερολίνο τάσσεται υπέρ της παραμονής του Ταμείου στο πρόγραμμα βοήθειας, εντούτοικς συνεχίζει να αντιτίθεται στην ουσιαστική αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία συνιστά αναγκαία συνθήκη για τη συμμετοχή του ΔΝΤ.

Ως αποτέλεσμα, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών προετοιμάζεται για τη διεξαγωγή ειδικής ψηφοφορίας στη Bundestag, σε περίπτωση αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Bild, το “κενό”, που θα δημιουργηθεί από τη “φυγή” του Ταμείου, θα μπορούσε να καλυφθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).

Σε κάθε περίπτωση, η εφημερίδα διευκρινίζει ότι η ψηφοφορία για την τροποποίηση του προγράμματος βοήθειας θα διεξαχθεί πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Τί θα γίνει όμως, αν όντως φύγει το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα;

Εάν αποχωρήσουν οι Αμερικανοί τεχνοκράτες, τότε θα πρέπει να πάμε σε νέο μνημόνιο, το τέταρτο στη σειρά, καθώς κάτι τέτοιο προβλέπεται ρητά στο τρίτο μνημόνιο, αυτό του Ιουλίου του  2015, το οποίο έχει υπογράψει η ελληνική κυβέρνηση.

Η συμφωνία του 2015 προβλέπει την υποχρεωτική συμμετοχή του ΔΝΤ (για τεχνική στήριξη και χρηματοδότηση) στο τρίτο πρόγραμμα, την οποία μάλιστα έχει και γραπτώς ζητήσει, αλλά και την αυτόματη διακοπή του τρέχοντος προγράμματος και τη συνομολόγηση άλλου στην περίπτωση, που το Ταμείο δεν μετάσχει σ’ αυτό.

Όμως το νέο μνημόνιο θα είναι καθαρά «γερμανικό» και σκληρότερο. Μέχρι να συνταχθεί και να τεθεί σε ισχύ-όχι πιο πριν από το τέλος του 2017 λόγω των γερμανικών εκλογών- η ελληνική οικονομία θα μείνει «ακάλυπτη» για μεγάλο χρονικό διάστημα, προμηνύοντας ένα καυτό καλοκαίρι, καθώς τον Ιούλιο λήγουν ομόλογα ύψους 7,5 δισ. ρώ.

Με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών να προειδοποιεί για ακύρωση του υφιστάμενου μνημονίου-σε περίπτωση αποχώρησης του ΔΝΤ και διαπραγμάτευση ενός νέου σκληρότερου-και με το Ταμείο να επιμένει για την αναγκαιότητα λήψης πρόσθετων μέτρων από το 2018 και μετά, η επίτευξη συμφωνίας σε αυτή τη φάση φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη, αν κάποια από τις εμπλεκόμενες πλευρές -και κυρίως η ελληνική κυβέρνηση που επείγεται- δεν οπισθοχωρήσει από τις θέσεις της.

Το ελληνικό ζήτημα θα συμπεριληφθεί στην ατζέντα του Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου, χωρίς όμως να υπάρχει προοπτική εξεύρεσης λύσης.

Η κυβέρνηση εξακολουθεί να ελπίζει στη δυνατότητα συμβιβασμού μέχρι το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, ώστε να προλάβει και την πρώτη εαρινή συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ στις αρχές Μαρτίου για την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Αν παρέλθει άκαρπο και το Eurogroup του Φεβρουαρίου, το ελληνικό ζήτημα θα παραμείνει ανοικτό, ενώ η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές χώρες -Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία- θα μπαίνουν σε διαδικασία εκλογών.

Από το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου η ελληνική πλευρά περιμένει να προκύψει ένα σαφές μήνυμα «ξεπαγώματος» της διαπραγμάτευσης.

Τα δύο σενάρια

Το θετικό σενάριο θέλει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να μετακινούνται από τις θέσεις τους και να προβαίνουν σε ορισμένες παραχωρήσεις, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση και να υπάρξει εντέλει συμφωνία και με το ΔΝΤ. Η πλέον αισιόδοξη εκδοχή αυτού του σεναρίου προβλέπει την ολοκλήρωση των σχετικών διαπραγματεύσεων πριν την πρώτη κρίσιμη κάλπη της χρονιάς, τις ολλανδικές εκλογές στα μέσα Μαρτίου.

Σύμφωνα με το αρνητικό σενάριο, η αξιολόγηση θα καθυστερήσει περαιτέρω και το ΔΝΤ θα εγκαταλείψει το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να πρέπει να κριθεί άκυρο και να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για ένα νέο μνημόνιο. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα μπορούν να εκταμιευτούν και νέες δόσεις προς την Ελλάδα, γεγονός που θα οδηγούσε πιθανότατα σε άλλο ένα «καυτό» ελληνικό καλοκαίρι. Στο παρά πέντε της γερμανικής κάλπης πρόκειται σίγουρα για το πλέον απευκταίο σενάριο για τους Μέρκελ και Σόιμπλε.

Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών φαίνεται να προνοεί όμως και γι΄ αυτή την περίπτωση, διαβεβαιώνοντας ήδη και ενόσω πρόκειται ακόμη για ένα καθαρά υποθετικό σενάριο πως οτιδήποτε «νέο» αντικαταστήσει το τρέχον πρόγραμμα θα είναι αναμφίβολα πιο σκληρό. Το μήνυμά του προς τους βουλευτές λοιπόν θα είναι ότι «μπορεί να μην καταφέραμε να κρατήσουμε το ΔΝΤ στο καράβι, ωστόσο νέος καπετάνιος αναλαμβάνει ο ευρωπαϊκός και υπό γερμανική καθοδήγηση μηχανισμός ESM», που θα μπορεί να ελέγχεται πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά και από τους ίδιους τους βουλευτές.