Ψυχοπάθεια: Ποια τα χαρακτηριστικά της;

Το 2011 ο δημοσιογράφος Jon Ronson πρότεινε ένα τεστ στο οποίο θα υποβάλλονταν οι ενδιαφερόμενοι ώστε να εξακριβώσουν αν είχαν κάποιου είδους ψυχασθένεια. Οι ερωτήσεις που καλούνταν να απαντήσουν είχαν προταθεί από τον ψυχολόγο Robert Hare.

Ένα χρόνο αργότερα ο ψυχοθεραπευτής Kevin Dutton υπογράμμισε πως όλοι είμαστε εν δυνάμει ψυχοπαθείς, ενώ παράλληλα μίλησε για τις πλευρές της ασθένειας που μπορούν να αξιοποιηθούν για καλό. To βιβλίο του ψυχολόγου Paul Babiak, “Snakes in Suits” από την άλλη μελετά τη σχέση της ψυχοπάθειας με την επαγγελματική επιτυχία. Τα συγγράμματα και οι έρευνες είναι ακόμα περισσότερα, κανείς όμως δεν έχει καταλήξει με ακρίβεια για την ταυτότητα ενός ανθρώπου με τις συγκεκριμένες ενδείξεις.

Tα σημάδια της προσωπικότηταςΓια τον ψυχίατρο Hervey M Cleckley τα πράγματα είναι πιο απλά απ’ ότι νομίζουμε. Μέσα από το βιβλίο του, “The Mask of Sanity” (1941) περιγράφει 15 περιστατικά που παρουσίαζαν ακριβώς τα ίδια συμπτώματα. Όλες οι περιπτώσεις αφορούσαν άτομα με ψυχασθένεια, κάτι το οποίο επιβεβαίωσαν πολλοί επαγγελματίες. Οι γιατροί σχολίασαν πως κατάλαβαν με τι είχαν να κάνουν αμέσως μόλις αντίκρισαν τους ανθρώπους. Συνήθως ξέρουν να χειρίζονται τις καταστάσεις με βάση το συμφέρον τους, είναι γοητευτικοί, απατεώνες, αλλά και συναισθηματικά ανεξάρτητοι. Θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για να πείσουν το γιατρό πως είναι καλά ώστε να αποφύγουν την κλινική.

Πριν εβδομήντα περίπου χρόνια οι επιστήμονες κατέληξαν πως η ψυχοπάθεια δεν είναι μια ψυχική ασθένεια, αλλά αντίθετα μια διαταραχή της προσωπικότητας. Για τη διάγνωση, εκτός όλων των άλλων, εξετάζεται το κατά πόσο ο ασθενής συμπονά το συνάνθρωπό του, έχει ενσυναίσθηση για τον άλλον και νιώθει τύψεις. Μήπως έχετε κατά νου κάποιον τέτοιο άνθρωπο;

Ποιος ευθύνεται για την εμφάνισή της ψυχικής διαταραχής;

Εάν δεν είστε αθλητής και ο καρδιακός ρυθμός σας είναι χαμηλότερος σε σχέση με το μέσο όρο, ίσως να σας ενδιαφέρει πως η βραδυκαρδία συνδέεται με την ψυχοπάθεια τόσο στενά όσο το κάπνισμα με τον καρκίνο του πνεύμονα. Αυτό δε σημαίνει πως όποιος έχει λίγους παλμούς στην καρδιά είναι ψυχοπαθής, αλλά ότι συνήθως οι ψυχοπαθείς πάσχουν από βραδυκαρδία.

Ποια σημάδια μαρτυρούν την ασθένεια;

Έχει αποδειχθεί πως η ψυχοπάθεια εν μέρει οφείλεται στην ενεργοποίηση συγκεκριμένων τμημάτων του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Σύμφωνα με άλλη θεωρία, οι ψυχασθενείς έχουν κληρονομήσει γονίδια εξαιτίας των οποίων δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον ενθουσιασμό ή το φόβο. O Samuel Juni, καθηγητής εφαρμοσμένης ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, κάνει λόγο για τη σημασία του περιβάλλοντος από την παιδική ηλικία. «Εάν ένα παιδί ζει σε ένα περιβάλλον που βιώνει τον πόνο, έχει δεχθεί απειλές ή έχει μάθει να λειτουργεί κάτω από συνθήκες πίεσης είναι πιο πιθανό να εμφανίσει αντικοινωνική συμπεριφορά», τόνισε ο γιατρός.

Πώς θα αναδείξουμε τον ψυχοπαθή μέσα μας

Υπάρχουν τρεις απλοί τρόποι για να βρούμε τον «καλό ψυχοπαθή» μέσα μας και να τον αφήσουμε να μας οδηγήσει στην επιτυχία.

* Οπτικοποίηση

Είτε θέλουμε να παίξουμε τένις και να κερδίσουμε τον αντίπαλο είτε προσπαθούμε να φέρουμε σε πέρας μία δύσκολη εργασία, το να οπτικοποιήσουμε στο μυαλό μας τον «αγώνα» που θα χρειαστεί να δώσουμε θα μας βοηθήσει. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται και για την εκπαίδευση στρατιωτικών ή ανδρών σε σώματα ασφαλείας, οι οποίοι, πριν έρθουν σε αντιπαράθεση με τον εχθρό (π.χ. σε μία αποστολή διάσωσης ομήρων), τη ζουν βήμα προς βήμα στο μυαλό τους, ώστε να είναι πιο προετοιμασμένοι στην πράξη. Ας πούμε ότι πρόκειται για έναν φαντασιακό προσομοιωτή.

* Επένδυση στο μέλλον

Οι περισσότεροι επιλέγουμε την άμεση ευχαρίστηση, που απαιτεί λίγο κόπο, και όχι την έμμεση-μακρινή ανταπόδοση, που απαιτεί συνήθως χρόνο, προσπάθεια και υπομονή. Έτσι, την επόμενη φορά που θα είμαστε έτοιμοι να αναβάλουμε κάτι ή να το κάνουμε βιαστικά ή να το παρατήσουμε τελείως και να αρκεστούμε σε κάτι πολύ πιο εύκολο, ανώδυνο και φυσικά όχι τόσο ανταποδοτικό, είναι σκόπιμο να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: «Πόσο άσχημα θα νιώσω όταν θα έχει περάσει ο χρόνος και θα βιάζομαι να το ολοκληρώσω και δεν θα προλαβαίνω ή θα το έχω παρατήσει τελείως και θα έχω χάσει την ευκαιρία; Αντίστοιχα, πόσο καλά θα νιώσω αν το τελειώσω εγκαίρως και χωρίς άγχος και στη συνέχεια απολαύσω το έργο που προέκυψε από τον κόπο μου;».

* Ξεκίνημα τώρα

Ο «καλός ψυχοπαθής» αφήνει για αύριο μόνο όσα δεν πειράζει να μη γίνουν ποτέ. Όλα τα υπόλοιπα ανασκουμπώνεται και τα ξεκινάει αμέσως, προσπαθώντας να τα ολοκληρώσει όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά γίνεται.