Κολωνάκι

Το Κολωνάκι εκτείνεται από τη λεωφόρο Πανεπιστημίου ανατολικά μέχρι το Μέγαρο Μουσικής. Νότια εκτείνεται ως τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας όπου συνορεύει με τη γειτονιά της Ρηγίλλης ή Ανακτόρων και τη συνοικία του Παγκρατίου. Βορειοδυτικά εκτείνεται μέχρι την οδό Σίνα και την οδό Οίτης όπου χωρίζεται από την ιστορική συνοικία της Νεάπολης. Το Κολωνάκι ονομάστηκε έτσι λόγω ενός παλιού μαρμάρινου στύλου ύψους 2 μέτρων και διαμέτρου 30 εκατοστών που βρέθηκε στην περιοχή και αναστηλώθηκε στην δεξιά σκάλα της Δεξαμενής.

Οι Αθηναίοι του Μεσαίωνα, προς αποτροπή επιδημιών ή άλλων συμφορών συνήθιζαν να κάνουν λιτανείες και ιεροτελεστίες με θυσίες νεαρών ζώων. Στα σημεία που κατέληγαν αυτές οι λιτανείες ολοκλήρωναν την ιεροτελεστία και έστηναν το «κολωνάκι». Έχουν βρεθεί πολλά σημεία στην Αθήνα που είχαν στηθεί τέτοια κολωνάκια.

Η περιοχή ονομαζόταν παλαιότερα «Κατσικάδα», γιατί στις πλαγιές του Λυκαβηττού οι γαλατάδες έβοσκαν τις κατσίκες τους. [1] Μετά τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους, λόγω της τοποθεσίας της στην καρδιά της Αθήνας, σε απόσταση αναπνοής από τα τότε Βασιλικά Ανάκτορα (η σημερινή Βουλή των Ελλήνων), η συνοικία εξελίχθηκε και μέχρι σήμερα συνεχίζει να θεωρείται μία από τις πιο ακριβές συνοικίες του Δήμου Αθηναίων.

Στα Δεκεμβριανά αποτέλεσε την βάση των στρατιωτικών δυνάμεων των Βρετανών και της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου που διοικούσε ο Βρετανός στρατηγός Ρόναλντ Σκόμπι, με αποτέλεσμα να το αντιπαθήσουν οι ΕΑΜίτες και γενικότερα οι αριστεροί, που για πολλά χρόνια έκτοτε αποκαλούσαν το Κολωνάκι «Σκομπία». Η μεγάλη κοινωνική διαφορά που παρουσίαζαν μεταξύ τους οι σχετικά ομόηχες συνοικίες Κολωνός και Κολωνάκι έγινε αφορμή για πολλές ανέκδοτες προπολεμικές ιστορίες που χάρισαν και σχετικό τίτλο ελληνικής ταινίας «Λαός και Κολωνάκι».

H Πλατεία Κολωνακίου

Η πλατεία Κολωνακίου (επίσημα ονομάζεται πλατεία Φιλικής Εταιρείας) είναι μία μικρή πλατεία στο κέντρο της Αθήνας που κατασκευάστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και θεωρείται η καρδιά της ομώνυμης αθηναϊκής συνοικίας. Στην αρχή είχε πλατάνια και δημοτική βρύση.

• Η πλατεία αρχικά ονομαζόταν Βασιλίσσης Όλγας.
• Μετά μετονομάστηκε σε πλατεία Κολωνακίου για να καταλήξει να ονομάζεται πλατεία Φιλικής εταιρείας προς τιμήν της προσφοράς της Φιλικής εταιρείας στην προετοιμασία της επανάστασης για την απελευθέρωση των Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην πλατεία αυτή υπάρχουν προτομές των Φιλικών.
• Η προτομή του Εμμανουήλ Ξάνθου τοποθετήθηκε στην πλατεία το 1930 παρουσία του Κωστή Παλαμά. Επίσης εκεί υπάρχει το περίφημο «κολωνάκι» (ύψους περίπου δύο μέτρων), απ’ όπου πήρε την ονομασία της ολόκληρη η συνοικία. Πρώτα ήταν τοποθετημένο στην Πλατεία Δεξαμενής απ’ όπου μεταφέρθηκε το 1938. Υπήρχε η πεποίθηση πως η ύπαρξή του προστάτευε από τις επιδημίες και τις θεομηνίες.

Βρίσκεται ανάμεσα στις οδούς Σκουφά, Κανάρη, Τσακάλωφ, Πατριάρχου Ιωακείμ, Νεοφύτου Βάμβα, Κουμπάρη και Καψάλη. Παρά το μικρό της μέγεθος, η πλατεία Κολωνακίου αποτελεί κέντρο της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της ευρύτερης περιοχής. Στην πλατεία και στους γύρω δρόμους υπάρχουν καφέ, εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα, καθώς και γραφεία πολιτικών, δικηγόρων και γιατρών. Στα καφέ της πλατείας σύχναζαν και συχνάζουν πολλοί γνωστοί Αθηναίοι.