Η Ηγουμενίτσα περιβάλλεται από βουνά. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Θεσπρωτίας, στον μυχό του ομώνυμου όρμου. Τα βουνά που περιβάλλουν την πόλη ήταν παλαιότερα γυμνά και άδενδρα. Στην κοντινή πόλη των Ιωαννίνων η γύμνια του δεσπόζοντος βουνού Μιτσικελίου, οφείλεται στη συστηματική πυρπόλησή του από τους Τούρκους. Κάτι τέτοιο δεν ξέρει κανείς αν συνέβη με την Ηγουμενίτσα, αλλά γεγονός παραμένει ότι τα πράσινα βουνά της είναι προϊόν δενδροφυτεύσεων. Τα βουνά αυτά κινδύνεψαν από μια μεγάλη πυρκαγιά στις αρχές του 1990, αλλά σώθηκαν, και όσα δέντρα κάηκαν, αντικαταστάθηκαν σχεδόν εξ’ολοκλήρου από νέα μέσα σε διάστημα λίγων χρόνων.
Σήμερα η Ηγουμενίτσα είναι οικιστικό κέντρο νομαρχιακού επιπέδου, με κυρίαρχο τον τριτογενή τομέα, ο οποίος σχετίζεται κυρίως με τις μεταφορικές και τουριστικές δραστηριότητες που επικεντρώνονται στον λιμένα Ηγουμενίτσας και στην σύνδεση με την Εγνατία Οδό. Η Ηγουμενίτσα αναδεικνύεται σε δυτική πύλη της χώρας και κέντρο ανάπτυξης με ρόλο διαπεριφερειακό και διακρατικό, σε παράλληλη και συμπληρωματική λειτουργία με τα Ιωάννινα.
Την τελευταία δεκαετία η έκταση της υπερδιπλασιάστηκε και η πόλη επεκτάθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβάνοντας στο ενιαίο οικιστικό σύνολο τα τοπικά διαμερίσματα της Ν. Σελεύκειας (μαζί με τους οικισμούς Εθνικής Αντιστάσεως και Αμπελιών), του Λαδοχωρίου και του Γραικοχωρίου, τα οποία και αποτελούν τους νέους οικιστικούς υποδοχείς του πολεοδομικού συγκροτήματος της Ηγουμενίτσας. Την ραγδαία ανάπτυξή της τη βοήθησαν δύο κυρίως παράγοντες. Η κατασκευή του νέου λιμανιού, το οποίο αποτελεί πλέον το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας, και η κατασκευή της Εγνατίας οδού, του οδικού άξονα που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τα Ιωάννινα κατά κύριο λόγο, αλλά και με τη Θεσσαλονίκη και την Αλεξανδρούπολη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατασκευή της έχει μειώσει το χρόνο ταξιδιού μεταξύ Ιωαννίνων και Ηγουμενίτσας από σχεδόν 2 ώρες σε 40 λεπτά οδήγησης.