Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στην αρχική της μορφή δημιουργήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρώτο της μέλημα ήταν η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με το σκεπτικό ότι οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ χωρών δημιουργούν οικονομική αλληλεξάρτηση, γεγονός που ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο συγκρούσεων. Έτσι, το 1958 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που αρχικά στόχευε στην προώθηση της οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα σε έξι χώρες: το Βέλγιο, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και τις Κάτω Χώρες.

Έκτοτε, προσχώρησαν άλλα 22 κράτη μέλη και έτσι δημιουργήθηκε μια τεράστια ενιαία αγορά (αποκαλούμενη και «εσωτερική αγορά»), η οποία εξακολουθεί να αναπτύσσεται δυναμικά. Αυτό που αρχικά ήταν μια καθαρά οικονομική ένωση μετεξελίχθηκε σε έναν οργανισμό που δραστηριοποιείται σε ποικίλους τομείς πολιτικής, από το κλίμα, το περιβάλλον και την υγεία μέχρι τις εξωτερικές σχέσεις και την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη και τη μετανάστευση. Η μετεξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζεται και στην αλλαγή της ονομασίας το 1993, από Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) σε Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι:

• να προάγει την ειρήνη, τις αξίες της καθώς και την ευημερία των πολιτών της
• να προσφέρει ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη χωρίς την ύπαρξη εσωτερικών συνόρων
• να προάγει τη βιώσιμη ανάπτυξη με βάση την ισόρροπη οικονομική μεγέθυνση και τη σταθερότητα των τιμών, μια ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς με πλήρη απασχόληση και κοινωνική πρόοδο, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος
• να αγωνίζεται κατά του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων
• να προωθεί την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο
• να ενισχύει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή καθώς και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών
• να σέβεται την πλούσια πολιτιστική και γλωσσική της πολυμορφία
• να δημιουργήσει μια οικονομική και νομισματική ένωση με νόμισμα το ευρώ.

Αξίες

Η αξίες της ΕΕ είναι κοινές με εκείνες των κρατών μελών σε μια κοινωνία όπου επικρατεί η κοινωνική ένταξη, η ανεκτικότητα, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και η μη διακριτική μεταχείριση. Οι αξίες αυτές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.

Ανθρώπινη αξιοπρέπεια

Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη. Πρέπει να γίνεται σεβαστή και να προστατεύεται, αποτελεί δε την ίδια τη βάση των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ελευθερία

Η ελεύθερη κυκλοφορία εξασφαλίζει στους πολίτες το δικαίωμα να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα εντός της Ένωσης. Οι ατομικές ελευθερίες, όπως ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής, η ελευθερία της σκέψης, της θρησκείας, του συνέρχεσθαι, της έκφρασης και της ενημέρωσης προστατεύονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Δημοκρατία

Η λειτουργία της Ένωσης στηρίζεται στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Το να είναι κάποιος Ευρωπαίος πολίτης σημαίνει επίσης ότι απολαύει πολιτικών δικαιωμάτων. Κάθε ενήλικος πολίτης της ΕΕ έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι πολίτες της ΕΕ έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στη χώρα κατοικίας τους, ή στη χώρα καταγωγής τους.

Ισότητα

Η ισότητα σημαίνει ότι όλοι οι πολίτες έχουν ίσα δικαιώματα ενώπιον του νόμου. Η αρχή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών διέπει όλες τις ευρωπαϊκές πολιτικές και αποτελεί τη βάση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ισχύει για όλους τους τομείς. Η αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία συμπεριλήφθηκε στη Συνθήκη του 1957. Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν ανισότητες, η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο.

Κράτος δικαίου

Η ΕΕ στηρίζεται στο κράτος δικαίου. Όλες οι ενέργειές της βασίζονται στις Συνθήκες, τις οποίες τα κράτη μέλη έχουν εγκρίνει αυτοβούλως και δημοκρατικά. Η προάσπιση του δικαίου και της δικαιοσύνης εξασφαλίζεται από ένα ανεξάρτητο δικαστικό σώμα. Τα κράτη μέλη παραχώρησαν την τελική δικαιοδοσία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, οι αποφάσεις του οποίου πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλους.

Ανθρώπινα δικαιώματα

Τα ανθρώπινα δικαιώματα προστατεύονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Αυτά καλύπτουν το δικαίωμα σε μη διακριτική μεταχείριση λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, και/ή το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη.

Αυτοί οι στόχοι και αξίες αποτελούν τη βάση της ΕΕ και καθορίζονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Το 2012, η ΕΕ έλαβε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης για το έργο της με σκοπό την προαγωγή της ειρήνης, της συμφιλίωσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη.