Για δεκαετίες, η Σαουδική Αραβία έχει προσπαθήσει να δημιουργήσει τη δική της αυτοκινητοβιομηχανία χωρίς ακόμη να έχει κάτι να επιδείξει. Τώρα προσπαθεί ξανά — αλλά αυτή τη φορά με ηλεκτρικά οχήματα.
Η πρωτοβουλία για τα ηλεκτρικά οχήματα αποτελεί μέρος της φιλόδοξης προσπάθειας διαφοροποίησης του βασιλείου για να απαλλαγεί από την εξάρτησή του από τα έσοδα του πετρελαίου, τα οποία είναι η κύρια πηγή εσόδων του ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ενέργειας στον κόσμο.
Σκοπεύει να διαθέσει δισεκατομμύρια στο έργο για τη δημιουργία κόμβου κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων, με στόχο την παραγωγή 500.000 αυτοκινήτων ετησίως έως το 2030.
Η Lucid Motors με έδρα τις ΗΠΑ, στην οποία η Σαουδική Αραβία απέκτησε πλειοψηφικό μερίδιο έναντι περίπου 2 δισ. δολάρια, σκοπεύει να παράγει περίπου το ένα τέταρτο αυτού του στόχου στη χώρα.
Η Σαουδική Αραβία ελπίζει ότι η μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα θα της δώσει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, καθώς στην αγορά βενζινοκινητήρων υπάρχει ήδη κυριαρχία των καταξιωμένων κατασκευαστών αυτοκινήτων στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.
Η αγορά που τροφοδοτείται από μπαταρίες προσφέρει πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού από την εσωτερική καύση και θα αναδείξει τη χώρα εναντίον άλλων μεγάλων παραγωγών ηλεκτρικών οχημάτων όπως η Κίνα, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, είπε Σαουδάραβας αξιωματούχος.
Επιπλέον, η Σαουδική Αραβία μπορεί να χρησιμοποιήσει την οικονομική της δύναμη για να κάνει «αγορές» στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, βοηθούμενη από το μεγάλο πλεόνασμα πετροδολαρίων. «Είναι ένας τομέας που έχει ήδη αναπτυχθεί», πρόσθεσε η Monica Malik, επικεφαλής οικονομολόγος στην Εμπορική Τράπεζα του Άμπου Ντάμπι.
«Μπορούν [οι Σαουδάραβες] να αγοράσουν (μερίδια) και να επενδύσουν σε αυτό αντί να χτίσουν κάτι από την αρχή. Αυτό αποτελεί κέρδος και επηρεάζει επίσης την ιστορία της ενεργειακής μετάβασης», είπε.
Υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητα της χώρας να ανταγωνιστεί σε ίσους όρους την Κίνα με την ισχυρή βάση κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων, την ισχυρή τεχνολογία, την υψηλή παραγωγικότητα και το φθηνό κόστος εργασίας.
Ωστόσο, η κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων σχεδιάζεται ως σημαντικός πυλώνας της προσπάθειας διαφοροποίησης του βασιλείου, η οποία εποπτεύεται από το κρατικό επενδυτικό ταμείο, το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων (PIF) με κεφάλαια 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο στόχος της προσπάθειας διαφοροποίησης είναι να επεκτείνει η χώρα το τοπικό εργατικό δυναμικό, να διδάξει στους εργαζόμενους νέες δεξιότητες και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, προσελκύοντας ταυτόχρονα άμεσες ξένες επενδύσεις.
Το ευρύτερο οικονομικό σχέδιο της χώρας περιλαμβάνει τη δημιουργία της φουτουριστικής νέας πόλης Neom, ενός οικονομικού κέντρου στο Ριάντ και τουριστικών θέρετρων.
Οι Σαουδάραβες θα συνεχίσουν επίσης τις επενδύσεις τους για αθλητικές και τεχνολογικές εταιρείες στο εξωτερικό.
Η παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων είναι κεντρικής σημασίας για την πρωτοβουλία, επειδή η χώρα στοχεύει να επωφεληθεί από την αναμενόμενη επέκταση του κλάδου. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα πρέπει να αποτελούν περίπου το 60% των οχημάτων που πωλούνται ετησίως έως το 2030, εάν πρόκειται να επιτευχθούν οι καθαροί μηδενικοί στόχοι έως το 2050, δήλωσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.
Το κλειδί για το σχέδιο ηλεκτρικών οχημάτων της Σαουδικής Αραβίας είναι η δημιουργία του Ceer, τα αρχικά των λέξεων «drive or go» στα αραβικά, με το οποίο η χώρα ελπίζει να παράγει 170.000 αυτοκίνητα ετησίως σε συνεργασία με τον τεχνολογικό όμιλο της Ταϊβάν Foxconn και τη BMW.
Τα πρώτα πιο προσιτά αυτά αυτοκίνητα σχεδιάζεται να κυκλοφορήσουν στην αγορά το 2025..
Το PIF απέκτησε επίσης το πλειοψηφικό μερίδιο της Lucid Motors, η οποία σχεδιάζει να παράγει 150.000 αυτοκίνητα ετησίως στο βασίλειο το 2025 και υπέγραψε συμβόλαια με τη Hyundai και τον κινεζικό όμιλο ηλεκτρικών οχημάτων Enovate.
Η ίδρυση κλάδου ηλεκτρικών οχημάτων θα μείωνε σημαντικά το κόστος εισαγωγών του βασιλείου, δήλωσε ο Tarek Fadlallah, διευθύνων σύμβουλος της Nomura Asset Management στη Μέση Ανατολή.
«Οι μεταφορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% του κόστους εισαγωγών από τη Σαουδική Αραβία. Υπάρχει ένα τεράστιο κίνητρο για να αντικατασταθούν αυτές οι εισαγωγές με αυτοκίνητα εγχώριας παραγωγής».
Επιπλέον, η ηλεκτρική πρωτοβουλία ταιριάζει με τον στόχο της Σαουδικής Αραβίας να τροφοδοτούνται από μπαταρίες το 30% όλων των οχημάτων στο Ριάντ έως το 2030, ενώ την τοποθετεί μεταξύ των πέντε κορυφαίων τέτοιων κατασκευαστών του κόσμου.
Ωστόσο, υπάρχουν αντίθετοι άνεμοι, δήλωσε ο Al Bedwell, διευθυντής του Global Powertrain της LMC Automotive, καθώς οι ελλείψεις τσιπ και οι υψηλές τιμές ορυκτών που απαιτούνται για τις μπαταρίες απειλούν την ανάπτυξη.
Είπε επίσης ότι η ύφεση σε όλο τον κόσμο είναι πιθανό να περιορίσει την επέκταση του τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων.
«Μέχρι το τέλος αυτού του έτους, ο κλάδος ελπίζει ότι θα κατασκευάσει αρκετά αυτοκίνητα, αλλά δυστυχώς τότε οι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν αρκετά χρήματα για να αγοράσουν αυτά τα αυτοκίνητα», είπε.
Και πρόσθεσε: «Το σημείο στο οποίο θα μπορούσατε να παράγετε ένα ηλεκτρικό όχημα με το ίδιο κόστος με ένα όχημα εσωτερικής καύσης εκτιμάτο ότι θα ερχόταν γύρω στο 2025, αλλά είναι πιο πιθανό τώρα να μετακινηθεί (το σημείο αυτό) προς το τέλος της δεκαετίας».
Ο κλάδος ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχει επίσης πληγεί από τον πληθωρισμό και τα σημεία συμφόρησης στην αλυσίδα εφοδιασμού ορυκτών και εξαρτημάτων που θα μπορούσαν να διαταράξουν τα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας.
Έχοντας αυτό κατά νου, το PIF ίδρυσε εταιρεία για να επενδύσει στην εξόρυξη στο εξωτερικό ώστε να εξασφαλίσει την προμήθεια λιθίου και άλλων ορυκτών που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες.
Την ίδια στιγμή, η αυστραλιανή κατασκευάστρια μπαταριών EV Metals σχεδιάζει εργοστάσιο υδροξειδίου του λιθίου στη Σαουδική Αραβία.
Από την πλευρά της, η Lucid στοχεύει να ξεκινήσει τη συναρμολόγηση οχημάτων στη Σαουδική Αραβία φέτος και να πετύχει πλήρη συναρμολόγηση εκεί το 2025.
Τα εργοστάσια Lucid και Ceer θα βασίζονται στη λεγόμενη Οικονομική Πόλη King Abdullah, μια ζώνη στην Ερυθρά Θάλασσα που χτίστηκε για να προσελκύσει επενδύσεις και να τονώσει την οικονομία, η οποία θα λειτουργεί ως κόμβος για την εφοδιαστική αλυσίδα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της πόλης Cyril Piaia.
«Υπάρχει μια πλήρης αλυσίδα αξίας. Οι προμηθευτές θα είναι πλήρως ενοποιημένοι. Θα είναι μέρος του κόμβου της αυτοκινητοβιομηχανίας. Θα υπάρξει ένας αριθμός προμηθευτών που θα εγκατασταθούν εδώ», είπε.
Ο Faisal Sultan, διευθύνων σύμβουλος της Lucid για τη Σαουδική Αραβία, τόνισε τη σημασία της ανάληψης πρωτοβουλίας από την κυβέρνηση για την οικοδόμηση αλυσίδας εφοδιασμού.
«Η αλυσίδα εφοδιασμού θα είναι το κύριο πράγμα που θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε», είπε. «Η αλυσίδα εφοδιασμού δεν έρχεται συνήθως για έναν OEM [κατασκευαστή] . . . γι’ αυτό είναι μια πρωτοβουλία που καθοδηγείται από την κυβέρνηση και όχι καθοδηγούμενη από ΟΕΜ (εταιρείες που είναι κατασκευαστές οχημάτων)», είπε.