Οι Ουκρανοί που έρχονται στις χώρες της ΕΕ λόγω της ρωσικής επίθεσης θα μπορούσαν να καλύψουν μεγάλα κενά στις εθνικές αγορές εργασίας, αλλά η πιθανή μαζική επιστροφή τους στην Ουκρανία ή ο ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών της ΕΕ προκαλεί πονοκέφαλο στους εργοδότες.
Περίπου 4,8 εκατομμύρια άνθρωποι από την Ουκρανία επωφελούνται από τον μηχανισμό προσωρινής προστασίας, ο οποίος τους παρέχει πρόσβαση στις αγορές εργασίας των χωρών της ΕΕ. Επιπλέον, 1,5 εκατομμύριο Ουκρανοί πολίτες είχαν άδεια παραμονής στην ΕΕ πριν από τον πόλεμο.
Η μεγάλη εισροή ανθρώπων από την Ουκρανία θεωρήθηκε ως μια τεράστια ευκαιρία για τα κράτη που αντιμετωπίζουν σήμερα ελλείψεις εργατικού δυναμικού – όπως η Πολωνία, η Σλοβακία ή η Τσεχία. Ωστόσο, η ευκαιρία αυτή θα μπορούσε εύκολα να χαθεί.
«Η εισροή προσφύγων από την Ουκρανία μετά την 24η Φεβρουαρίου 2022 ήταν σίγουρα μια ευκαιρία να καλυφθούν τα κενά σε προσωπικό για τις εταιρείες που αγωνίζονται να βρουν εργαζόμενους με τις κατάλληλες ικανότητες», δήλωσε η Nadia Kurtieva, ανώτερος ειδικός σε θέματα απασχόλησης στον όμιλο επιχειρήσεων της Πολωνικής Συνομοσπονδίας Lewiatan.
Οι περισσότεροι πρόσφυγες απασχολήθηκαν στον τομέα της παραγωγής, της εστίασης, των υπηρεσιών, της πληροφορικής και της επικοινωνίας.
Οι Ουκρανοί εργαζόμενοι -τόσο οι νεοεισερχόμενοι όσο και εκείνοι που έφτασαν στη χώρα πριν από τον πόλεμο- εκτιμώνται από τις πολωνικές εταιρείες. «Το πρόβλημα, ωστόσο, μπορεί να είναι ότι η Πολωνία πρέπει επίσης να ανταγωνιστεί για Ουκρανούς εργαζόμενους με άλλες χώρες της ΕΕ, όπως η Γερμανία», προειδοποίησε ο Szymon Witkowski, εμπειρογνώμονας στο Τμήμα Δικαίου και Νομοθεσίας της Πολωνικής Ένωσης Επιχειρηματιών και Εργοδοτών (ZPP).
Η Σλοβακία έχει παρόμοιες ανησυχίες. Σύμφωνα με την Katarína Tešla, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της πύλης εργασίας Kariéra.sk, οι Ουκρανοί βοήθησαν τη σλοβακική αγορά εργασίας, καλύπτοντας θέσεις εργασίας για τις οποίες οι Σλοβάκοι δεν ενδιαφέρονταν. Αυτό έγινε εξαιρετικά αισθητό στα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και τις καφετέριες, γνωστά και ως κλάδος HORECA, καθώς οι επιχειρήσεις πάλευαν με την έλλειψη εργαζομένων μετά την πανδημία.
Οι Ουκρανοί βρήκαν επίσης θέσεις εργασίας στον κλάδο των logistics, τον κατασκευαστικό κλάδο ή αυτόν της μεταποίησης. Ωστόσο, οι πιο εξειδικευμένοι εργαζόμενοι τείνουν να μην μένουν στη Σλοβακία και περνούν από τη χώρα μόνο αναζητώντας εργασία στις δυτικές χώρες της ΕΕ, όπου μπορούν να λάβουν καλύτερους μισθούς και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, εξήγησε η Tešla.
Όπως έμαθε η EURACTIV Σλοβακίας, οι σλοβακικές εταιρείες αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα με την αποχώρηση Ουκρανών εργαζομένων.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες μεταναστευτικούς κανόνες, κάτι τέτοιο δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Οι Ουκρανοί μπορούν να εργάζονται μόνο εκεί όπου έχουν υποβάλει αίτηση για καθεστώς προσωρινής προστασίας και δεν θα έπρεπε να πηγαίνουν σε άλλη χώρα. Αλλά στην πραγματικότητα, η κατάσταση είναι διαφορετική.
Όπως εξηγεί η Zuzana Rumiz από τη ManpowerGroup Slovakia, οι Ουκρανοί φεύγουν κυρίως για τη Γερμανία, η οποία επίσης στερείται εργαζομένων στη μεταποίηση ή τις κατασκευές.
Η Γερμανία δεν είναι σίγουρα η μόνη δυτικοευρωπαϊκή χώρα που θα μπορούσε να προσελκύσει Ουκρανούς εργαζόμενους που βρίσκονται σήμερα στην ανατολική πτέρυγα.
«Οι Γάλλοι επιχειρηματίες θέλουν να δουλέψουν και θα καλωσορίσουν οποιονδήποτε είναι πρόθυμος να εργαστεί σκληρά – ανεξάρτητα από το από πού προέρχεται. Οι Ουκρανοί πρόσφυγες είναι ένα απίστευτο πλεονέκτημα για τις γαλλικές εταιρείες και οι επιχειρηματίες σε όλη τη χώρα είναι έτοιμοι να τους εκπαιδεύσουν και να τους εγκαταστήσουν στην εργασία», δήλωσε στη EURACTIV ο François Asselin, επικεφαλής του μεγαλύτερου συνδικάτου ΜΜΕ της Γαλλίας, σε συνέντευξή του πριν από μερικούς μήνες.
Εκτός από τις ανησυχίες ότι τα δυτικά μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να πάρουν το ουκρανικό εργατικό δυναμικό από την Πολωνία, την Τσεχία ή τη Σλοβακία, οι εργοδότες ανησυχούν επίσης για τους Ουκρανούς που γυρίζουν πίσω.
«Εάν υπήρχε μια πιο μαζική έξοδος εργαζομένων από την Ουκρανία πίσω στη χώρα τους, αυτό σίγουρα δεν θα βοηθούσε την κατάσταση στην αγορά εργασίας, καθώς ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη προσαρμοστεί καλά και έχουν βρει πιο μόνιμες θέσεις εργασίας», δήλωσε στη EURACTIV Τσεχίας η Dagmar Kužvartová, επικεφαλής του Τμήματος Εργοδοτών της Συνομοσπονδίας Βιομηχανίας της Τσεχικής Δημοκρατίας.
«Η τσεχική οικονομία θα βοηθηθεί από τη μακροχρόνια παραμονή των Ουκρανών- θα πρέπει να τους παρέχουμε γλωσσική εκπαίδευση και να τους δώσουμε την ευκαιρία να ενταχθούν στην αγορά εργασίας ανάλογα με τα προσόντα τους, ώστε να είναι ικανοποιημένοι στη χώρα μας», δήλωσε η ίδια.
«Κατά τη διάρκεια της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος η Ουκρανία να μειώσει, ή στη χειρότερη περίπτωση να σταματήσει εντελώς, την οικονομική μετανάστευση προκειμένου να έχει εργαζόμενους για τους δικούς της σκοπούς», προειδοποίησε ο Tomáš Zelený από το Τμήμα Διευκόλυνσης του Εμπορίου του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Τσεχίας.
«Επιπλέον, οι ξένοι επενδυτές μπορεί επίσης να μπουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν εργαζόμενους που έχουν ήδη ενσωματωθεί στη χώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας», πρόσθεσε.
Ωστόσο, δεν ανησυχούν όλες οι χώρες για την πιθανή απώλεια του ουκρανικού εργατικού δυναμικού.
Σε γενικό επίπεδο, οι πρόσφυγες από την Ουκρανία δεν αποτελούν απάντηση στην έλλειψη εργατικού δυναμικού της Φινλανδίας, δήλωσε το φινλανδικό υπουργείο Οικονομίας και Απασχόλησης, παραδεχόμενο ότι η συμβολή τους έχει βοηθήσει σημαντικά πολλές εταιρείες.
Η πιθανή επιστροφή των Ουκρανών στην πατρίδα τους δεν αποτελεί πρόβλημα για τους εργοδότες προς το παρόν, ενημέρωσε το υπουργείο.
Πηγή: EurActiv.com, (Aleksandra Krzysztoszek, Aneta Zachova , Michal Hudec , Pekka Vanttinen)