Καθώς οι ημέρες περνούν στην Τουρκία, το πένθος για τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς δίνει τη θέση του στην οργή των επιζώντων που παλεύουν να επιβιώσουν ανάμεσα στα συντρίμμια.
Μετά την αλληλουχία των φονικών σεισμών 7,8 και 7,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σε Τουρκία και Συρία, οι συνέπειες της καταστροφής αγγίζουν τώρα εκατομμύρια ανθρώπους. Εκατοντάδες χιλιάδες άστεγοι κοιμούνται στον δρόμο, σε θερμοκρασίες που πέφτουν συχνά κάτω από το μηδέν.
Καθώς εξανεμίζονται οι πιθανότητες για ανεύρεση και διάσωση επιζώντων κάτω από τα χιλιάδες ισοπεδωμένα κτίρια, στην επαρχία του Χατάι που επλήγη από το πρόσφατο χτύπημα του εγκέλαδου, πολίτες καταγγέλλουν ότι τα σωστικά συνεργεία εμφανίστηκαν μετά από ημέρες. Άνθρωποι που βγήκαν ζωντανοί, κοιμούνται σε αυτοσχέδιες τέντες και αυτοκίνητα και «δεν έχουν να πάνε πουθενά», όπως σχολιάζει ανταποκριτής του βρετανικού μέσου.
Ενώ αυξάνεται ο τραγικός απολογισμός, έχοντας ήδη ξεπεράσει τους 33.000 νεκρούς στις δύο χώρες, το «κύμα» της κατακραυγής για την αργή αντίδραση των τουρκικών αρχών γίνεται ολοένα και πιο μαζικό.
Σε ομιλία του, την περασμένη Τετάρτη, από το Καχραμανμάρας, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε υποσχεθεί πως το κράτος θα φρόντιζε αμέσως τους άστεγους και τους εκτοπισμένους. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε τους πολίτες μας να μένουν στον δρόμο» είχε πει, αλλά η εικόνα, μέρες μετά, είναι διαφορετική.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η Άγκυρα στρέφεται κατά εργολάβων και κατασκευαστών που ερευνώνται για κακοτεχνίες και απάτες. Οι τουρκικές αρχές δεσμεύτηκαν σήμερα να διενεργήσουν εις βάθος έρευνα εναντίον κάθε προσώπου για το οποίο υπάρχουν υποψίες ότι φέρει ευθύνη για την κατάρρευση ετοιμόρροπων κτιρίων. Όπως έγινε γνωστό έχει δοθεί διαταγή για τη σύλληψη 113 προσώπων.
Η «επόμενη ημέρα»
Την ώρα που αναλυτές και διεθνή μέσα εκτιμούν πως οι εκτοπισμένοι σε Τουρκία και Συρία είναι εκατομμύρια, ο Τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι δήλωσε πως περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι μένουν σε καταυλισμούς. Τα βράδια, η θερμοκρασία πέφτει ακόμα και στους μείον 9 βαθμούς Κελσίου.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Ντιγιαρμπακίρ, ο Ερντογάν δήλωσε πως η Τουρκία σχεδιάζει να ξαναχτίσει εκατοντάδες χιλιάδες κτίρια και υποστήριξε πως τα πρώτα βήματα θα γίνουν «μέσα στις επόμενες εβδομάδες». Λίγες ημέρες νωρίτερα είχε υποσχεθεί πως όλα τα κατεστραμμένα κτίρια στη νότια Τουρκία θα έχουν επανοικοδομηθεί έως τα τέλη του έτους. Ανταποκριτές του Guardian σε πληγείσες περιοχές, αμφιβάλλουν για το αν είναι εφικτό να τηρηθεί τέτοιο χρονοδιάγραμμα.
Εθελοντές φροντίζουν τους επιζώντες
Η στέγαση και η φροντίδα των αστέγων θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Στην επαρχία Τσουκούροβα, στα Άδανα, εθελοντές αναλαμβάνουν το συσσίτιο, προσφέροντας σούπα σε άστεγους. Επιζώντες έχουν μαζευτεί γύρω από ένα σημείο που μπορούν να φορτίζουν τα κινητά τους τηλέφωνα.
Η Τουλίν Τσιρόγλου, κάθεται στην άκρη μιας παιδικής χαράς, απέναντι από μία σκηνή που είναι πλέον το σπίτι της, και εκφράζει την ευγνωμοσύνη της για τη δράση των εθελοντών. «Ο θεός να τους ευλογεί. Προσέφεραν σε όλους φαγητό και κουβέρτες. Δεν μας άφησαν ποτέ πεινασμένους». Ψάχνει να νοικιάσει κάποιο από τα οικήματα που στέκονται όρθια, αλλά όπως λέει οι ιδιοκτήτες ζητούν πλέον υπέρογκα ποσά.
Κάποιοι ομολογούν πως σκέφτονται να ρισκάρουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, παρότι φοβούνται ότι είναι ακατάλληλα, καθώς δεν έχουν πού αλλού να μείνουν, μέσα στο κρύο.
«Δεν μπορούμε να μείνουμε στις τέντες. Κάνει κρύο το βράδυ. Έχω ένα μωρό και κρυώνει όταν κοιμόμαστε στην τέντα. Για αυτό έπρεπε να επιστρέψουμε στο σπίτι μας», λέει η Μπουζέ Ερσόι, που έχει μείνει στο αυτοκίνητό της και σε σπίτια συγγενών μετά το χτύπημα του σεισμού. Η Ερσόι δεν ξέρει αν το σπίτι της είναι ασφαλές, καθώς οι υπάλληλοι της υπηρεσίας διαχείρισης καταστροφών της Τουρκίας δεν το έχουν επιθεωρήσει ακόμα. «Τι να κάνουμε; Δεν έχουμε πουθενά να πάμε», λέει η ίδια, περιγράφοντας πως οι γονείς της αναγκάστηκαν να κοιμηθούν σε ένα δωμάτιο συσκέψεων, σε ξενοδοχείο στα Άδανα, μαζί με 25 ακόμα άτομα.
Πηγή Guardian