Η αξιολόγηση στην παιδεία γίνεται πράξη

Μια από τις πιο δημοφιλείς συζητήσεις που έχουν απασχολήσει τόσο την εκπαιδευτική κοινότητα όσο και την κοινή γνώμη ευρύτερα, είναι το ζήτημα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου που εφαρμόζεται στις σχολικές μονάδες. Πράγματι, αποτελούσε ένα μεγάλο στοίχημα για όλες τις κυβερνήσεις από τη μεταπολίτευση μέχρι και σήμερα, καθώς η αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας συνδέεται άρρηκτα με το επίπεδο της προσφερόμενης εκπαίδευσης.

Μακριά από την παραπληροφόρηση που ήθελε να συνδέεται η αξιολόγηση με τιμωρητικές απολύσεις, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αξιολογεί το έμψυχο δυναμικό μετά από 41 χρόνια παρέχοντας κίνητρα στην εκπαιδευτική κοινότητα,  να βελτιώνεται συνεχώς και κατ’ επέκταση να βελτιώνεται και το επίπεδο της εκπαίδευσης της χώρας μας. Το γεγονός ότι η αξιολόγηση της εκπαιδευτικής κοινότητας λαμβάνει χώρα τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, σηματοδοτεί ότι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης είναι πολύ πιο ώριμη από ότι στο παρελθόν, να δεχτεί τις μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν τον εκπαιδευτικό χάρτη της δημόσιας εκπαίδευσης.

Δομημένη σε τρείς πυλώνες, η αξιολόγηση έχει ξεκινήσει με την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας κατά το σχολικό έτος 2021-2022, με απόλυτη συμμετοχή των σχολείων, της τάξης του 99%. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, αξιολογείται το εκπαιδευτικό σύστημα αποτυπώνοντας το βαθμό ανταπόκρισης των μαθητών στις εξεταζόμενες γνώσεις και δεξιότητες, σε συνάφεια με τους στόχους που θέτονται. Ο πρώτος κύκλος της «ελληνικής Pisa» ολοκληρώθηκε ήδη στις 18 Μάϊου του περασμένου έτους ενώ ήδη προετοιμάζεται και ο δεύτερος. Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση ενώ υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τέλος, ο τρίτος πυλώνας της αξιολόγησης αφορά τον ίδιο τον εκπαιδευτικό και χωρίζεται στο σκέλος του διδακτικού και παιδαγωγικού του έργου και της υπηρεσιακής του συνέπειας και επάρκειας.  Το έργο των εκπαιδευτικών θα αξιολογείται από 3 στελέχη εκπαίδευσης: α) τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης, ώστε για παράδειγμα ένας Σύμβουλος Φυσικής να αξιολογεί τους Φυσικούς μιας συγκεκριμένης περιοχής, β) τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης του Σχολείου και γ) τον Διευθυντή του εκάστοτε σχολείου.

Η θετική αξιολόγηση επιβραβεύει το έργο του εκπαιδευτικού, μοριοδοτώντας τον, ώστε να μπορεί να αξιοποιήσει την θετική του συμβολή για την επιλογή του σε θέση ευθύνης (πχ Διευθυντής Σχολείου), γεγονός που συνεπάγεται και αύξηση των αποδοχών του. Σε περίπτωση μη ικανοποιητικής αξιολόγησης, αναδεικνύοντας τον επιμορφωτικό χαρακτήρα της και όχι τον τιμωριτικό όπως διακινεί ψευδώς η αντιπολίτευση, ο αξιολογηθείς υποψήφιος λαμβάνει υποχρεωτική επιμόρφωση, βάση υλικού που εκπονεί το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Μακροπρόθεσμα, όπως πιστοποιούν πληθώρα εκθέσεων από Ευρωπαϊκούς φορείς η αξιολόγηση συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και συγχρόνως στα επίπεδα εργασιακής ικανοποίησης των εκπαιδευτικών. Αυτός είναι και ο λόγος άλλωστε που η πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζει τον θεσμό της αξιολόγησης.

Είναι αξιέπαινο λοιπόν, οι αποφάσεις του Υπουργείου Παιδείας να μην λαμβάνουν υπόψη τα εκλογικά φεγγάρια και τους σχετικούς πελατειακούς υπολογισμούς. Οι μεταρρυθμίσεις δεν ψηφίζονται για να ψηφίζονται απλώς, αλλά για να εφαρμόζονται χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το πολιτικό κόστος, αλλά το μακροπρόθεσμο όφελος που θα έχει η εφαρμογή τους στο κοινωνικό σύνολο. Η αξιολόγηση είναι ένα κομμάτι που αλλάζει την παιδεία στην πράξη και το αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης αυτής, σε συνδυασμό με όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες, θα είναι ορατό τα επόμενα χρόνια.

Η μόνη πολιτική νεολαία στην Ελλάδα, που οι προτάσεις της μετουσιώνονται σε νόμους του κράτους είναι η ΟΝΝΕΔ, η οποία έχει τοποθετήσει στον πυρήνα των δράσεων της τον τομέα της εκπαίδευσης. Από την καμπάνια «Άσε τη δουλειά σου να μιλήσει», που ξεκίνησε το 2022, ο πρόεδρός της Ορφέας Γεωργίου, συνομίλησε με νέα στελέχη της εκπαιδευτικής κοινότητας, άκουσε τους προβληματισμούς τους και τις προτάσεις τους με απώτερο στόχο την προώθηση δομημένων προτάσεων στην κυβέρνηση. Μέσα σε αυτά τα 3,5 χρόνια ριζικής αλλαγής του εκπαιδευτικού συστήματος, καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η ΟΝΝΕΔ, με αποτέλεσμα πολλές απ’ τις προτάσεις της, όπως για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση και την ποιοτική βελτίωση της δημόσιας παιδείας συμπεριλήφθηκαν σε νομοσχέδια του κράτους κι αυτό αποδεικνύει ότι οι προσπάθειες των στελεχών της έχουν αντίκρισμα.

Η Σταματίνα Αντωνίου είναι  Τομεάρχης Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης ΟΝΝΕΔ