Στα τέλη του περασμένου έτους, οι ΗΠΑ ανέπτυξαν drones MQ-9 Reaper στην αεροπορική βάση της Ελλάδας στη Λάρισα. Η ανάπτυξη έγινε εν μέσω της συνεχιζόμενης επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία έχει αυξήσει τις εντάσεις σε όλη την Ευρώπη, αλλά τα drones έφτασαν επίσης στην Ελλάδα καθώς η χώρα και η Τουρκία, που και οι δύο είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ, διεξάγουν έναν πόλεμο λέξεων για τους μακροχρόνιους εδαφικούς και πολιτικούς ανταγωνισμούς τους. Η διαμάχη τους έχει δημιουργήσει μια νέα πρόκληση για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ, καθώς οι ηγέτες τους προσπαθούν να διατηρήσουν την υποστήριξη της συμμαχίας προς την Ουκρανία και να διαχειριστούν μια νέα περίοδο σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Για λόγους ασφαλείας, η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ δεν αποκάλυψε πόσα Reaper αναπτύχθηκαν στη βάση, αλλά τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οκτώ drones επιχειρούν τώρα εκεί. Το Reaper, το οποίο μπορεί να πιλοτάρεται από απόσταση ή να πετάει αυτόνομα, έχει μέγιστη αντοχή 27 ωρών και μπορεί να φτάσει σε υψόμετρο 50.000 ποδιών. Το drone έχει «μια μοναδική ικανότητα» να εκτελεί αποστολές κρούσης, να συλλέγει πληροφορίες και να παρακολουθεί στόχους «υψηλής αξίας», λέει η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ, και έπαιξε εξέχοντα ρόλο στον πόλεμο στο Αφγανιστάν.
Η αεροπορική βάση της Λάρισας, που βρίσκεται στην κεντρική Ελλάδα κοντά στο Αιγαίο Πέλαγος, «είναι στρατηγική τοποθεσία» και η βάση, η οποία αναβαθμίστηκε πρόσφατα για να φιλοξενήσει τους Reaper, θα επιτρέψει στα drones «να υποστηρίζουν εύκολα τόσο την ανατολική όσο και τη νότια πλευρά του ΝΑΤΟ». είπε στο Defense News εκπρόσωπος των αμερικανικών Πολεμικών Αεροποριών στην Ευρώπη. (Οι ιχνηλάτες πτήσεων ανέφεραν επίσης ότι μια αμερικανικής κατασκευής RQ-4B Global Hawk προσγειώθηκε στη Λάρισα, υποδηλώνοντας ότι η βάση μπορεί να υποστηρίξει ακόμη μεγαλύτερα drones.) Η ανάπτυξη δεν ήταν απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, αλλά η τοποθέτησή τους εκεί «υποστηρίζει την αποτροπή και την αποφυγή σύγκρουσης με τη Ρωσία».
Το ΝΑΤΟ έχει δώσει τα τελευταία χρόνια μεγαλύτερη προσοχή στα νοτιοανατολικά σύνορά του, όπου συνορεύει με συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και ολοένα και πιο αμφιλεγόμενη δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα. Από τότε που η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η συμμαχία έχει τραβήξει την προσοχή της και στην ανατολική της πλευρά. Και οι δύο τάσεις έχουν ανεβάσει το προφίλ της Ελλάδας, ειδικά για τις ΗΠΑ. Οι προμήθειες που προορίζονται για την Ουκρανία εκφορτώνονται συχνά στο ελληνικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και αποστέλλονται σιδηροδρομικώς μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Το ίδιο δίκτυο υποστηρίζει τις αναπτύξεις των ΗΠΑ στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Η παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά, με πολυάριθμες ελληνοαμερικανικές ασκήσεις, περισσότερες αποστολές αμερικανικών στρατευμάτων και εξοπλισμού μέσω της Ελλάδας και την ανάπτυξη περισσότερων αμερικανικών πόρων στις ελληνικές βάσεις. Η ανάπτυξη του Reaper και η αυξημένη στρατιωτική συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας καθίστανται δυνατές με μια ενημερωμένη συνολική αμυντική συμφωνία που υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 2021, η οποία περιλαμβάνει επίσης μια ρήτρα αμοιβαίας άμυνας.
Η ενισχυμένη παρουσία των ΗΠΑ στην Ελλάδα έρχεται σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, οι οποίες έχουν αναστατώσει τη συμμαχία και έχουν απογοητεύσει ιδιαίτερα τις ΗΠΑ. Ελλάδα και Τουρκία συγκρούονται για μια σειρά ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένου του εθνικά διχασμένου νησιού της Κύπρου, των θαλάσσιων ζωνών οριοθέτησης και των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης ενέργειας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Έχουν πλησιάσει πολλές φορές στον πόλεμο τις τελευταίες δεκαετίες και οι τρέχουσες εντάσεις έχουν αυξηθεί αφότου η Τουρκία αμφισβήτησε την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει απειλήσει ακόμη και να επιτεθεί στην Ελλάδα. Ο λεκτικός αγώνας έχει προκαλέσει ανησυχίες για την πρώτη ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία, της οποίας η σχέση με τις ΗΠΑ έχει επιδεινωθεί για μια σειρά ζητημάτων, έχει επίσης επικρίνει τη σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας, ιδιαίτερα για τις διευρυνόμενες στρατιωτικές τους ανταλλαγές. «Οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα είναι τόσες πολλές που δεν μπορούν να μετρηθούν», είπε ο Ερντογάν ένα μήνα μετά την υπογραφή της ενημερωμένης συμφωνίας συνεργασίας ΗΠΑ και Ελλάδας, προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα έχει γίνει πρακτικά φυλάκιο της Αμερικής».
Η τουρκική κοινή γνώμη προς τις ΗΠΑ επηρεάζεται επίσης από τις αμερικανικές αποστολές στην Ελλάδα, δήλωσε στο Insider ο Ιωάννης Γρηγοριάδης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Bilkent της Τουρκίας. «Εν μέσω συζητήσεων για μια «πραγματικά ανεξάρτητη» τουρκική εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, τέτοιες εξελίξεις μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω ένα αντιαμερικανικό αίσθημα που έχει ριζώσει στην τουρκική κοινή γνώμη τα τελευταία 20 χρόνια», είπε ο Γρηγοριάδης. Η Ελλάδα και η Τουρκία θα διεξαγάγουν εθνικές εκλογές την άνοιξη, με αποτέλεσμα ορισμένοι να θεωρήσουν τις δηλώσεις τους ως εκλογική στάση. Προσπάθειες για εκτόνωση της κατάστασης βρίσκονται σε εξέλιξη, σύμφωνα με ελληνικά δημοσιεύματα.
Πηγή: Business insider/Constantine Atlamazoglou