Για το περιεχόμενο και τη σημασία της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης Μακρόν

Ο μακρονισμός  άνοιξε τον επίμαχο φάκελο της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος. Ο φιλελεύθερος μεταρρυθμισμός εντοπίζεται στο τελικό σχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτήν την εβδομάδα, κυρίως με την αλλαγή των ορίων συνταξιοδότησης από τα  62 στα 64 έτη. Η ριζοσπαστική αριστερά και η Μαρίν Λε Πεν αντιτίθενται, αλλά οι ουσιαστικότερες επισημάνσεις προέρχονται από τον φιλελεύθερο χώρο.

Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση σκοπεύει να αυξήσει τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης στα 64 από το 2030, αντί των 62 ετών που  ισχύουν σήμερα. Από την 1η Σεπτεμβρίου του 2023,  η νόμιμη ηλικία θα αυξάνεται κατά ένα τέταρτο κάθε χρόνο, έτσι ώστε να φτάσει τα 64 το 2030.

Παράλληλα, η περίοδος εισφορών για τη λήψη πλήρους σύνταξης θα αυξηθεί στα 43 έτη από το 2027, ενώ η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2014 προέβλεπε παράταση της περιόδου εισφορών στα 43 έτη το 2035.

Για τη χρηματοδότηση του συνταξιοδοτικού, που είναι ο άλλος πυλώνας της μεταρρύθμισης Μακρόν, θα ζητηθεί εισφορά από τις εταιρείες. Για τις εταιρείες, η συνεισφορά αυτή θα αντισταθμιστεί με μείωση της συνεισφοράς τους στο καθεστώς εργατικών ατυχημάτων.

Το σύστημα «μακράς σταδιοδρομίας», το οποίο ισχύει στη Γαλλία και αφορά τις ηλικιακές κλμακώσεις, διατηρείται με προσαρμογές. Το 2030, όσοι άρχισαν να εργάζονται πριν από την ηλικία των 16 ετών θα μπορούν να συνεχίσουν να συνταξιοδοτούνται σε ηλικία 58 ετών. Όσοι ξεκίνησαν να εργάζονται μεταξύ 16 και 18 ετών, θα μπορούν να φύγουν στα 60 και όσοι ξεκίνησαν μεταξύ 18 και 20 ετών στα 62 έτη. Το σύστημα «μακράς σταδιοδρομίας» θα ενσωματώσει διακοπές σταδιοδρομίας για την ανατροφή των παιδιών.

Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις θα παραμείνουν δυνατές για άτομα με αναπηρία.

Η απασχόληση των ηλικιωμένων αποτελεί, ακόμη, αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής. Για παράδειγμα, οι εταιρείες με περισσότερους από 300 υπαλλήλους θα πρέπει να δημοσιεύσουν έναν δείκτη απασχόλησης ηλικιωμένων, σύμφωνα με το μοντέλο του δείκτη επαγγελματικής ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών.

Το ποσό της κατώτατης σύνταξης πρόκειται να αυξηθεί κατά 100 ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2023.

Η αριστερά υπό τον Ζαν – Λυκ Μελανσόν, επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και η δεξιά Εθνική Συσπείρωση υπό την ηγεσία της Μαρίν Λε Πεν ανεβάζουν τους τόνους της αντιπαράθεσης αναφορικά με το τελικό σχέδιο της κυβέρνησης. Οι διαδηλώσεις, ωστόσο, που έγιναν την εβδομάδα που μας πέρασε από εργαζόμενους του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα δεν είχαν τον αναμενόμενο βαθμό συμμετοχής από τους εργαζομένους, τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Το ζήτημα των κοινωνικών αντιστάσεων στο νομοσχέδιο είναι υπαρκτό, οι διαφωνίες είναι δεδομένες, αλλά οι ανησυχίες, που από την πρώτη στιγμή εκφράστηκαν σε σχέση με το εύρος της κοινωνικής διαφωνίας δεν επιβεβαιώνονται.

Απεναντίας, ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκει έναν μάλλον αδόκητο συμπαραστάτη, τους Ρεπουμπλικάνους της παραδοσιακής, δημοκρατικής γκωλικής δεξιάς. Ο πρόεδρος της γαλλικής δεξιάς, Ερίκ Σιοτί, εμφανίζεται, μάλιστα, στον σημερινό Τύπο  «δικαιωμένος» για την τολμηρή επιλογή του και ζητεί «μερίδιο από την επιτυχία του Μακρόν».

Δεν είναι βέβαιο ότι η ριζική μεταρρύθμιση θα στεφθεί με πλήρη επιτυχία, για να αρχίσουν να διανέμονται και μερίδια της επιτυχίας. Αυτό όμως που είναι σίγουρο είναι πως οι Γάλλοι πολίτες δείχνουν να ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν για την πρώτη ουσιαστική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος εδώ και τρεις δεκαετίες. Για τουλάχιστον τριάντα χρόνια και τη μεταρρύθμιση του γκωλικού πρωθυπουργού Εντουάρ Μπαλλαντύρ το 1993, οι πολίτες στη Γαλλία ζουν σε μόνιμη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Αυτή η διαρκώς αναγγελλόμενη μεταρρύθμιση μετατίθεται από τη μια πλειοψηφία στην άλλη.

Εδώ, ο Μακρόν δεν έκρυψε από τους πολίτες ότι άμεση προτεραιότητα της νέας θητείας θα είναι η προώθηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Και το πνεύμα της μεταρρύθμισης είναι αυτό που θα απασχολήσει, αργά ή γρήγορα, και άλλα εθνικά συνταξιοδοτικά συστήματα. Αύξηση των ορίων ηλικίας και, δευτερευόντως, τόνωση των κινήτρων για εργασία στην τρίτη ηλικία, ακόμη κι αν πρόκειται για πολίτες που είναι ήδη συνταξιούχοι. Στο σημείο αυτό ο σημερινός Γάλλος πρόεδρος επαινείται από τους συνεπείς φιλελεύθερους του μακρονικού μπλοκ εξουσίας και από την παραδοσιακή δημοκρατική δεξιά. Η επιδοκιμασία αφορά το ότι ο Μακρόν κινεί τη μεταρρύθμιση προς τις δύο προαναφερόμενες κατευθύνσεις, αλλά, ταυτοχρόνως, ελέγχεται και για υπερβάλλουσα αυτοσυγκράτηση σε σχέση με δομικά χαρακτηριστικά της μεταρρύθμισης.

Έτσι,   η  σταδιακή μετάθεση στα 64 χρόνια της ηλικίας συνταξιοδότησης είναι μάλλον δειλή, κι ας σοκάρει αυτό ορισμένα τμήματα της γαλλικής κοινωνίας. Η ηλικιακή αυτή αλλαγή μετά βίας αντιστοιχεί στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής και της καλής υγείας. Και η Γαλλία παραμένει στη θέση των  πρώτων αναχωρήσεων σε σύγκριση με άλλες χώρες.

«Συμβαίνει εις Παρισίους», μπορεί κάλλιστα και πλήρως δικαιολογημένα να σκεφθεί κάποιος. Μπορεί να συμβεί όμως σύντομα και κάπου πιο κοντά μας.