Ποιο κόμμα υποστηρίζει ο Πάπας;

Ας είμαστε σοβαροί και ειλικρινείς: 95% των Ελλήνων δήλωσε σε δημοσκόπηση του προηγούμενου μήνα ότι αισθάνονται Χριστιανοί Ορθόδοξοι, πέρα από τις προβλεπόμενες και σεβαστές αντιδράσεις της μειοψηφίας. Το ερώτημα δε μπορεί παρά να μας απασχολεί για το εάν έχει ή δεν έχει πολιτικές επιρροές και πολιτικές δεσμεύσεις ο επικεφαλής μιας Εκκλησίας με 1,5 δισεκατομμύριο πιστούς, όπως ήταν η περίπτωση του Πάπα Βενέδικτου, που μόλις έκλεισε τα μάτια του.

Το ερώτημα απασχόλησε τους πιο διορατικούς πολιτικούς και επιχειρηματίες. Και οι δύο εγκόσμιες εξουσίες «συνομίλησαν» με αυτήν που είναι ανώτερή τους: τον παπισμό.

Οι πιο ευφυείς πολιτικοί επήλθαν σε μια συνεννόηση, σε ένα compromis με την ηγεσία της εκκλησίας, ως θεσμού, προκειμένου να προλαμβάνουν και να κατευνάζουν τις αντιδράσεις της.

Στο δυτικό μπλοκ, είναι κοινό μυστικό μεταξύ των εκκλησιαστικών δημοσιογράφων και μεταξύ των ειδικών ερευνητών ότι σε κάθε κυβέρνηση υπάρχει ο άνθρωπος της εκκλησίας, ο εκλεκτός της Εκκλησίας. Δεν γίνεται διαφορετικά για κανέναν πρόεδρο ή πρωθυπουργό. Σκύβει το κεφάλι και υπακούει. Δεν του το ζητάει ο επικεφαλής της Εκκλησίας, έτσι αισθάνεται ο ίδιος. Έχει ήδη ταπεινωθεί, αλλά αυτό είναι ένα τεράστιο, πνευματικό κέρδος για τον ίδιο, γιατί η ταπείνωση είναι μια από τις υψηλότερες αρετές: αυτός που ταπεινώνεται, δεν υπερηφανεύεται, ούτε θυμώνει, ούτε κατακρίνει, ούτε κατηγορεί παρά μόνον τον εαυτόν του τον οποίον θεωρεί ως αμαρτωλό.

Η σχέση της μιας εξουσίας με την άλλη είναι, όμως, παρούσα και στη μαρξιστική πολιτική δράση. Τα κόμματα της αριστεράς, που ανεβαίνουν στην εξουσία, συστέλλονται μπροστά στον Πάπα ή τον επικεφαλής της Ορθοδοξίας. Ο Στάλιν, ο οποίος είχε αρχικά διατάξει τον διασυρμό ιερέων, αντιλήφθηκε ότι ήταν και ο ίδιος χριστιανός. Έτσι αισθανόταν. Για αυτόν τον λόγο, ανέχθηκε τη λειτουργία της εκτός νόμου χριστιανικής εκκλησίας. Στις παραμονές, μάλιστα, της γερμανικής επίθεσης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συναντιέται με τον Αρχιεπίσκοπο στο γραφείο του. Η συζήτηση είναι προγραμματισμένη να διαρκέσει μισή ώρα, αλλά τελικά η ανταλλαγή απόψεων διαρκεί μέχρι τα χαράματα της επόμενης ημέρας, με τον Αρχιεπίσκοπο να προσπαθεί να πείσει τον κόκκινο δικτάτορα ότι οι Σοβιετικοί θα επικρατήσουν στα πεδία των μαχών.

Οι πιο ευφυείς και ισχυροί του πλούτου κατάλαβαν εγκαίρως ότι δεν αρκεί να χρηματοδοτούν τη μία ή την άλλη υποψηφιότητα, για να ελέγχουν το Βατικανό. Το χρήμα αγόρασε τη γη στις αστικές επαναστάσεις, αλλά δεν μπορούσε να καθυποτάξει πλήρως τον Πάπα. Οι πιο έξυπνοι από αυτούς κινήθηκαν πιο δόλια, έμμεσα, μετατρέποντας τον Πάπα σε ένα πρόσωπο με πολλές εγκόσμιες εξουσίες. Το χρήμα δεν επαρκούσε για την υποταγή, η οποία έμεινε, και πάλι, πλημμελής.

Ο παπισμός είναι, πράγματι, ο αρχαιότερος θεσμός στον δυτικό κόσμο και, για να εξασφαλιστεί η εύνοια ή η ανοχή του, προστέθηκαν εγκόσμιες αρμοδιότητες στο ρόλο του. Το Βατικανό άρχισε να λειτουργεί σαν μια ιδιότυπη, απόλυτη μοναρχία, θεοκρατικού τύπου. Ο Πάπας ενθουσιάζεται από αυτόν τον νέο χώρο, ο οποίος είναι πλήρως κατοχυρωμένος νομικά. Οι ευφυέστεροι επιχειρηματίες είχαν μεριμνήσει για αυτό και οι πολιτικοί έπραξαν αναλόγως.

Η πολιτική στο Βατικανό είναι αυτή του Κράτους της Πόλης του Βατικανού. Κανείς δεν υπεισέρχεται σε αυτό το κράτος εν κράτει. Εκεί, σε αυτήν την αυστηρά οριοθετημένη περιοχή, ασκείται η απόλυτη κυριαρχία του Πάπα. Έτσι, αυτή η αυτοαναφορικότητα, εδαφική και ατομική, της παπικής εξουσίας, δημιουργεί το αίσθημα της απόλυτης κυριαρχίας στον φορέα της, τον Πάπα. Ο κίνδυνος του ιδρυματισμού καιροφυλακτεί, ανεξάρτητα από το εάν έχουν διαβάσει Foucault οι επιχειρηματίες. Ο διττός στόχος είχε επιτευχθεί. Αφενός, η παπική εξουσία ασκείται απεριόριστα αλλά σε ένα ορισμένο χώρο. Αφετέρου, ο Πάπας ασχολείται με τα του οίκου του Βατικανού, σε τέτοιο βαθμό που, τελικά, δεν ασχολείται, όσο θα περίμενε κανείς, με άλλα θέματα εγκόσμια, εκτός των τειχών του Βατικανού.

Και ο Πάπας Βενέδικτος, λαμπρός κοινωνικός θεολόγος, ήταν ο κατεξοχήν Πάπας που παραιτήθηκε για λόγους, που, αν ισχύουν τα όσα διαβάζουμε, δεν είναι αποκομμένοι από τον εξουσιαστικό ιδρυματισμό που ακολουθεί τον Πάπα. Ασχολούμενος υπέρμετρα με τα του οίκου του Βατικανού, αποκόπηκε από τα ζέοντα κοινωνικά και έπεσε θύμα, αν αληθεύουν τα δημοσιεύματα, έπεσε θύμα της εξουσιαστικής δυναμικής του ιδρυματισμού.