Οι τουρκικές εκλογές δεν έχουν απόλυτο φαβορί

Η πολιτική κυριαρχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά έχει πάψει να είναι απόλυτη. Συμμετρικά, το φαβορί στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές δεν είναι απόλυτο, εξέλιξη που αποτυπώνεται στα δημοσκοπικά ευρήματα.

Είναι βέβαιο ότι ο Ερντογάν εισέρχεται στην άτυπη προεκλογική περίοδο αποδυναμωμένος σε σχέση με προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης σε εθνική κλίμακα, δημοσκόπηση που φιλοξενείται στις σελίδες της «Cumhuriyet», ο Κιλιτσντάρογλου συγκεντρώνει περισσότερες θετικές γνώμες συγκριτικά με τον σημερινό πρόεδρο. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP συγκεντρώνει τη θετική γνώμη του 43,6% των ερωτηθέντων έναντι του αντίστοιχου 39,4% για τον Ερντογάν.

Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος υπερβαίνει, για πρώτη φορά, σε προτιμήσεις τον ηγέτη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης AKP. Ορμώμενος από αυτό το εύρημα, το οποίο τον φέρνει για πρώτη φορά μπροστά από τον πρόεδρο Ερντογάν, ο Κιλιτσντάρογλου δηλώνει πλέον ότι «ο λαός ετοιμάζεται να δώσει μάθημα στον Ερντογάν στην κάλπη» και ότι «ο λαός στην Τουρκία σιχάθηκε τον Ερντογάν».

Η αλλαγή στις προτιμήσεις των Τούρκων πολιτών είναι αναμφίβολη, αλλά εξίσου αναμφίβολη είναι και η υπερβολή του Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος πιέζεται χρονικά να συσπειρώσει οργανωτικά και προγραμματικά την ετερόκλιτη «εξάδα» της τουρκικής αντιπολίτευσης, η οποία συμπεριλαμβάνει από κεντροαριστερούς σοσιαλφιλελεύθερους έως συντηρητικούς και εθνικιστές. Η πρωταρχική μέριμνα παραμένει πάντως το Καλό Κόμμα, της εθνικίστριας Ακσενέρ.

Ο σημερινός πρόεδρος παραμένει, έστω και πολιτικά λαβωμένος, ο κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού, με δεδομένη και την αντιπολιτευτική πολυδιάσπαση. Το πιθανότερο ενδεχόμενο, αυτό που συζητείται περισσότερο είναι το χαρτί του χρόνου των προεδρικών εκλογών. Ένα χαρτί, που ο Ερντογάν πιθανότατα θα παίξει, για λόγους συμβολικούς και εκλογικούς – πολιτικούς.

Το κείμενο του Συντάγματος δίνει τη δυνατότητα διενέργειας πρόωρων εκλογών στον σημερινό πρόεδρο, ο οποίος αφήνει να διαρρεύσει προς «εκλεκτή» μερίδα του τουρκικού Τύπου ότι ο Μάιος είναι ο μήνας που συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες.

Την χρονιά που σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα αρχίζει, ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει όλους τους συμβολισμούς, στους οποίους αρέσκεται να επιδίδεται, αναφορικά με τον εορτασμό της εκατοστής επετείου του τουρκικού κράτους. Φαίνεται, ωστόσο, ότι αυτή η κίνηση υψηλού συμβολισμού δεν επαρκεί για τις ανάγκες του προεκλογικού αγώνα.

Ο Μάιος προσφέρεται για πρόσθετους συμβολισμούς με πολιτικές προεκτάσεις. Η επέτειος της ελληνικής απόβασης στη Σμύρνη το 1919 γίνεται σε πέντε μήνες, οπότε και ο Ερντογάν αναμένεται να απευθυνθεί στις νεότερες γενιές, σε ηλικιακές κατηγορίες δηλαδή όπου παρουσιάζει τις μεγαλύτερες εκλογικές απώλειες.

Ο σημερινός πρόεδρος πρόκειται να περιγράψει την επόμενη θητεία του με όρους μετάβασης από την  παλαιά φρουρά του καθεστώτος στις νεότερες γενιές ενηλίκων. Ο Ερντογάν αναμένεται να εμφανίσει την πιθανολογούμενη θητεία σαν «γέφυρα» ανάμεσα στις κατακτήσεις και τα επιτεύγματα είκοσι ετών διακυβέρνησης και τις μεγάλες πολιτικές προκλήσεις που έρχονται, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο του ερντογανισμού.

Με αυτόν τον τρόπο, ο σημερινός πρόεδρος αναμένεται να διατηρήσει την πολιτική κυριαρχία, που διαθέτει ακόμη, σε σχετική αλλά όχι πλέον σε απόλυτη έκφραση.