Τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία ενισχύει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε μια υψηλού ρίσκου προσπάθεια να στηρίξει την οικονομία της χώρας του, αψηφώντας τις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας εν μέσω αμφιλεγόμενων σχέσεων με τους εταίρους της Τουρκίας στον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ).
Όπως επισημαίνει η Wall Street Journal σε άρθρο με τίτλο «Ο πόλεμος της Ουκρανίας ωθεί την Τουρκία πιο κοντά στη Ρωσία», η Τουρκία αύξησε τις εισαγωγές της σε ρωσικό αργό πετρέλαιο και συνεργάζεται με τον γείτονά της στη Μαύρη Θάλασσα για τη δημιουργία κόμβου φυσικού αερίου και την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού. Αυτό έρχεται σε μια στιγμή που η Ευρώπη και οι σύμμαχοί της προσπαθούν να περιορίσουν τα έσοδα της Μόσχας από τις εξαγωγές ενέργειας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο τούρκος πρόεδρος παρέχει, επίσης, ένα ασφαλές καταφύγιο για τα ρωσικά κεφάλαια προκειμένου να βοηθήσει στην τόνωση της οικονομίας της Τουρκίας μετά από χρόνια αστάθειας, που οι οικονομολόγοι λένε ότι προήλθε σε μεγάλο βαθμό από την κακοδιαχείριση της της κυβέρνησής του.
Η στρατηγική του Ερντογάν
Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα, η ενίσχυση της οικονομικής σχέσης με τη Ρωσία είναι μέρος της στρατηγικής του Ερντογάν να διεκδικήσει μια μοναδική θέση στην κρίση της Ουκρανίας, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, προμήθευσε όπλα στην Ουκρανία και έκλεισε τη Μαύρη Θάλασσα στα ρωσικά πολεμικά πλοία.
Ταυτόχρονα, ο Ερντογάν έχει καλλιεργήσει προσωπική σχέση με τον ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, με την Τουρκία να γίνεται χώρα υποδοχής σημαντικών συναντήσεων ρώσων αξιωματούχων με δυτικούς και ουκρανούς ομολόγους τους.
«Ο Ερντογάν χρειάζεται τη Ρωσία, επειδή η Τουρκία δεν έχει καλές σχέσεις με τα μέλη του ΝΑΤΟ» επισημαίνει ο Arif Akturk, σύμβουλος ενέργειας και πρώην στέλεχος της Botas, της κρατικής εταιρείας φυσικού αερίου της Τουρκίας. «Ο Πούτιν χρειάζεται την Τουρκία για να έχει πρόσβαση στον κόσμο, ειδικά από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».
Η ενέργεια βρίσκεται στο επίκεντρο της αναπτυσσόμενης εταιρικής σχέσης, με το φθηνό ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο να βοηθούν την Τουρκία να μειώσει την πίεση στην οικονομία της.
Οι τουρκικές εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου υπερδιπλασιάστηκαν τους μήνες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Έχει εισαγάγει σχεδόν 2,5 εκατομμύρια βαρέλια από τον Μάρτιο, σε σύγκριση με 1,3 εκατομμύρια βαρέλια συνολικά το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ενεργειακής ανάλυσης Kpler.
Το ρωσικό αργό αντιπροσωπεύει το 40% των θαλάσσιων εισαγωγών αργού της Τουρκίας φέτος, σχεδόν διπλάσιο από το 21% του 2021. Αυτό το ποσοστό έχει εκτιναχθεί ακόμη υψηλότερα τους τελευταίους μήνες, αντιπροσωπεύοντας τα δύο τρίτα των παραδόσεων.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, αυτό συμπίπτει με μια πρωτοβουλία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για τη μείωση των εσόδων της Ρωσίας από το πετρέλαιο – χωρίς όμως να αποκόπτεται η ρωσική προμήθεια από τις παγκόσμιες αγορές. Η Ομάδα των επτά πλούσιων χωρών και η Αυστραλία συμφώνησαν να βάλουν ανώτατο όριο τιμής στο ρωσικό αργό. Οι χώρες της G-7 και η ΕΕ έχουν σταματήσει σε μεγάλο βαθμό να εισάγουν ρωσικό αργό.
Σύμφωνα με το σχέδιο ανώτατου ορίου τιμών, η Τουρκία μπορεί να αγοράσει ρωσικό αργό, εάν η τιμή του είναι κάτω από το ανώτατο όριο, ή εάν χρησιμοποιούνται υπηρεσίες από δυτικές εταιρείες για το εμπόριο του πετρελαίου, δήλωσαν αμερικανοί αξιωματούχοι.
Η Τουρκία έχει, επίσης, παρέμβει για να προμηθεύσει τη Ρωσία με αγαθά, που η Μόσχα δεν μπορεί πλέον να εισάγει από την Ευρώπη: τα πάντα από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά μέχρι βιομηχανικό υλικό, σύμφωνα με εμπορικά στοιχεία. Οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021, σύμφωνα με το Institute of International Finance, μια εμπορική ένωση με έδρα την Ουάσιγκτον για την παγκόσμια βιομηχανία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Μέρος της αύξησης των εξαγωγών από την Τουρκία προς τη Ρωσία πιθανότατα οφειλόταν στην ανακατεύθυνση του εμπορίου από την ΕΕ στη Ρωσία. Εκατοντάδες ρωσικές εταιρείες μετεγκαταστάθηκαν στην Τουρκία ή ίδρυσαν φορείς στην Τουρκία προκειμένουν να αποφύγουν τους περιορισμούς από την ΕΕ ή άλλες χώρες στις εισαγωγές και τις εξαγωγές.