Ντυμένος με την κλασική στρατιωτική περιβολή του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι αναφέρθηκε σε όλα εκείνα που θα περίμενε κανείς στην ομιλία του ενώπιον μιας κοινής συνόδου του ομοσπονδιακού Κογκρέσου των ΗΠΑ. Η Ουκρανία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας παγκόσμιας μάχης ενάντια στον αυταρχισμό. Η αποτυχία στο να νικηθεί εδώ και τώρα ο Βλάντιμιρ Πούτιν θα αφήσει τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους αντιμέτωπους με ένα ακόμη πιο απειλητικό μέλλον. “Τα χρήματά σας δεν είναι φιλανθρωπία”, είπε ο Ζελένσκι. “Είναι μια επένδυση στην παγκόσμια ασφάλεια”. Ο Ζελένσκι απηύθυνε έκκληση για περισσότερη αμερικανική βοήθεια, καθώς η σύγκρουση στην Ουκρανία γίνεται ένας ζοφερός αγώνας οικονομικής και στρατιωτικής αντοχής – και καθώς οι προοπτικές γύρω από τη βοήθεια των ΗΠΑ γίνονται λιγότερο βέβαιες.
Φάσεις
Οι πόλεμοι έχουν φάσεις, ακόμα κι αν οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους είναι περίπλοκο να καθοριστούν. Η πρώτη φάση αυτού του πολέμου είδε την Ουκρανία να διατηρεί την ανεξαρτησία της, επιζώντας από μια ρωσική επίθεση σε πολλαπλά μέτωπα. Στη δεύτερη φάση, η Ουκρανία άρχισε να εκκαθαρίζει τις ρωσικές δυνάμεις από το έδαφός της, με μεγάλα κέρδη στα ανατολικά και τα νότια.
Και στις δύο φάσεις, η υποστήριξη των ΗΠΑ παρείχε αναμφισβήτητα το κρίσιμο περιθώριο επιτυχίας, προβλέποντας ρωσικές επιθέσεις, παρέχοντας χρήματα και όπλα που χρειάζονταν, ακόμη και βοηθώντας στην επίθεση του Κιέβου γύρω από το Χάρκοβο τον Σεπτέμβριο. Τώρα έρχεται μια διαφορετική φάση και η ξένη βοήθεια δεν θα είναι λιγότερο ζωτικής σημασίας.
Αυτή η φάση είναι προς το παρόν θολή: δεν είναι ξεκάθαρο ποια πλευρά θα έχει την πρωτοβουλία ή το πλεονέκτημα. Η Ουκρανία ελπίζει ότι η απελευθέρωση της Χερσώνας ήταν περισσότερα ένα προοίμιο παρά ένα αποκορύφωμα – ότι μπορεί να συνεχίσει να χτυπά τις ρωσικές δυνάμεις που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι αξιοθρήνητα ανεπαρκώς εξοπλισμένες για τον χειμώνα.
Οι Ρώσοι, ωστόσο, υπό τον στρατηγό Σεργκέι Σουροβίκιν, προετοιμάζουν πολυεπίπεδες άμυνες και αυξάνουν τον αριθμό των στρατιωτών τους με νέες στρατολογίες. Η Μόσχα πιθανόν να εξαπολύσει νέες επιθέσεις το νέο έτος. Μέχρι τότε, επιδιώκει να συντρίψει την οικονομία και την εθνική βούληση της Ουκρανίας, καταστρέφοντας τις ενεργειακές της υποδομές. Αυτή είναι μια στρατηγική αργής και αδυσώπητης βαναυσότητας: μετά από μήνες επιμονής ότι η νίκη ήταν κοντά, ο Πούτιν παραδέχεται τώρα ότι ο πόλεμος του θα είναι μακρύς και υποστηρίζει ότι η Ρωσία δεν δεσμεύεται από “κανέναν περιορισμό” στις στρατιωτικές δαπάνες γι’ αυτόν.
Αγώνας αντοχής
Πράγματι, αυτή η σύγκρουση αψήφησε τις καθαρές διακρίσεις μεταξύ πολέμων κινήσεων και πολέμων φθοράς, μεταξύ του είδους των πολέμων που θα μπορούσαμε να περιμένουμε στον 21ο αιώνα και εκείνων που γνώρισε ο κόσμος τον 20ο. Η αντεπίθεση της Ουκρανίας στα ανατολικά έμοιαζε με blitzkrieg τύπου Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η συνεχιζόμενη ρωσική εκστρατεία γύρω από το Μπαχμούτ μοιάζει περισσότερο με το Passchendaele ή το Somme. Ο πόλεμος παρουσίασε drones υψηλής τεχνολογίας, HIMARS και τώρα πυραύλους Patriot. Έχει επίσης περιλάβει βουνά από βλήματα πυροβολικού σχετικά χαμηλής τεχνολογίας. Κανείς δεν ξέρει πώς θα τελειώσει, ωστόσο η επόμενη χρονιά θα δοκιμάσει την αντοχή και των δύο πλευρών.
Η Ρωσία πρέπει να διατηρήσει σε λειτουργία την απομονωμένη, υπό κυρώσεις οικονομία της, εν μέρει βασιζόμενη περισσότερο σε άλλα κράτη-παρίες ανά τον κόσμο. Η Ουκρανία πρέπει να αποτρέψει τα ρωσικά χτυπήματα στις υποδομές της να ανοίξουν έναν “κρατήρα” στην οικονομία της και να εξαντλήσουν την αεράμυνά της, πράγμα που θα σήμαινε περισσότερα χρήματα και στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση.
Η Ουκρανία χρειάζεται επίσης πιο προηγμένα όπλα για να απελευθερώσει περισσότερο έδαφος – μεγαλύτερα οπλισμένα drones και πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς που μπορούν να καταστρέψουν τα ρωσικά μετόπισθεν, βαριά άρματα μάχης τα οποία να μπορούν να διεισδύσουν σε καλά οχυρωμένες άμυνες κατά μήκος του μετώπου. Και οι δύο πλευρές θα χρειάζονται ολοένα και περισσότερο πυροβολικό για να συντηρήσουν τις τρέχουσες επιχειρήσεις, πόσο μάλλον να αναλάβουν νέες. Σε κάποιο βαθμό, ο πόλεμος θα εξαρτηθεί από το εάν οι Ρώσοι θα μπορούν να παράγουν περισσότερα βλήματα 152 χιλιοστών απ’ ό,τι η Δύση οβίδες 155 χιλιοστών – κάτι που κάνει τη σύγκρουση μια μάχη των δύο βιομηχανικών βάσεων.
Το Κίεβο έχει αξιοπρεπείς προοπτικές σε αυτή τη μάχη. Η Ρωσία ξεκίνησε με ένα τεράστιο πλεονέκτημα πυροβολικού, ωστόσο οι κυρώσεις και οι έλεγχοι των εξαγωγών έχουν σακατέψει την αμυντική της βιομηχανία, ενώ η Αμερική αυξάνει την παραγωγή της. Χάρη στον Νόμο περί Εξουσιοδότησης Εθνικής Άμυνας που μόλις εγκρίθηκε στην Ουάσινγκτον, το Πεντάγωνο μπορεί τώρα να συνάπτει πολυετή συμβόλαια για τα πυρομαχικά που χρειάζεται η Ουκρανία, αντί να κάνει “επιδρομές” στα δικά του αποθέματα.
Σύννεφα
Ο Ζελένσκι, ωστόσο, δεν θα ήταν στην Ουάσιγκτον, αν όλα ήταν τέλεια. Οι φήμες για μια ρωσική διπλωματική παγίδα – μια ειρηνευτική προσπάθεια που σκοπό θα έχει να παγώσει τον πόλεμο και να αποτρέψει την επόμενη ουκρανική επίθεση – πλανώνται στον αέρα. “Θα ήταν αφελές να περιμένουμε βήματα προς την ειρήνη από τη Ρωσία”, ανέφερε ο Ζελένσκι, “μια χώρα η οποία απολαμβάνει ανοικτά να παίζει τον ρόλο του κράτους-τρομοκράτη”.
Ορισμένοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου φέρονται να έχουν εκφράσει νευρικότητα για το γεγονός ότι η βοήθεια προς την Ουκρανία εξαντλεί τα πυρομαχικά τα οποία υπήρχαν στην άκρη για τα πολεμικά σχέδια της ίδιας της Αμερικής. Όσο περισσότερο εκτείνεται σε χρόνο η συγκεκριμένη σύγκρουση, τόσο περισσότερο οι απαιτήσεις της θα ανταγωνίζονται, στο μυαλό των πολιτικών των ΗΠΑ, εκείνες άλλων απρόοπτων τα οποία μπορεί να αντιμετωπίσει η Ουάσινγκτον ανά τον κόσμο. Ο Πούτιν το γνωρίζει, γι’ αυτό μπορεί να μοιάζει τόσο σίγουρος μετά από μια τόσο τρομερή χρονιά.
Υπάρχουν κάποια λίγα σημάδια κόπωσης από τη βοήθεια αυτή τη στιγμή: ο Λευκός Οίκος υποδέχθηκε τον Ζελένσκι με υποσχέσεις για άλλα 1,85 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτικό εξοπλισμό και το Κογκρέσο πρόκειται να διαθέσει άλλα 45 δισεκατομμύρια δολάρια για ανάγκες της Ουκρανίας τους επόμενους μήνες. Ωστόσο η επιρροή των σκεπτικιστών επί του ζητήματος της Ουκρανίας στη νέα Βουλή των Αντιπροσώπων υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικανών λογικά δημιουργεί στο Κίεβο νευρικότητα για το τι θα συμβεί αργότερα: δεν είναι σαφές εάν τα σημερινά χειροκροτήματα θα μεταφραστούν σε ανοικτό μπλοκ επιταγών το επόμενο έτος.
Το όνειρο του Πούτιν είναι ο εφιάλτης του Ζελένσκι – δηλαδή ότι η Αμερική θα κουραστεί και θα κάνει πίσω, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία θα διαρκεί υπερβολικά πολύ.