Ισχυρό πυλώνα, μετά τον Πειραιά για την Αν. Ευρώπη – 3 μεγάλα λιμάνια της Β. Ελλάδας

Δεύτερο ισχυρό πυλώνα, μετά τον Πειραιά, αυξημένου διεθνούς ενδιαφέροντος αποκτά η ελληνική λιμενική βιομηχανία. Με τον τρόπο αυτό αξιοποιείται περαιτέρω η γεωστρατηγική θέση της χώρας ως παράγοντας σταθερότητας στις παρυφές της Ευρώπης, σε μια εποχή πολέμου στην Ουκρανία και αυξημένων κινδύνων διατάραξης του διεθνούς εμπορίου.

Οι εξελίξεις στα τρία μεγάλα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας, και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, στην Ηγουμενίτσα και στην Αλεξανδρούπολη, μαρτυρούν πως o βόρειος άξονας, που ξεκινάει ανατολικά από τα σύνορα με την Τουρκία και φθάνει δυτικά μέσω της Εγνατίας στην Αδριατική, αναδεικνύεται σε εναλλακτικό σύστημα λιμενικών υποδομών το οποίο λόγω της θέσης του αναμένεται και να ανοίξει νέες αγορές και να αποσπάσει μερίδια από τον Πειραιά.

Η τρίτη μεγαλύτερη παγκοσμίως ναυτιλιακή εταιρεία τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, η CMA CGM, ενέταξε πριν από λίγες ημέρες στο πρόγραμμά της αυξημένης συχνότητας τακτική σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τη Βόρεια Ευρώπη αλλά και τα παράλια της Τουρκίας, και μάλιστα με πλοία που θα είναι από τα μεγαλύτερα που έχουν καταπλεύσει ποτέ στο λιμάνι της συμπρωτεύουσας.

Την ίδια ώρα, προχωρούν τα σχέδια του ελληνικού Δημοσίου με βραχίονα το ΤΑΙΠΕΔ για ευρύτατη αναβάθμιση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, με νέους, μεγαλύτερους προβλήτες, σύγχρονο εξοπλισμό και εκβάθυνση της λιμενολεκάνης προκειμένου, πέραν του στρατιωτικού του ρόλου, να μπορέσει να αναλάβει και ρόλο κόμβου μεταφοράς ξηρού φορτίου χύδην, προεξαρχόντων των σιτηρών από την Ουκρανία, αλλά και εμπορευματοκιβωτίων. Μέρος των εν λόγω έργων αναμένεται να ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Παράλληλα, ο νέος βασικός μέτοχος του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας, ο όμιλος Γκριμάλντι, ετοιμάζεται αμέσως μετά την ανάληψη του ελέγχου του λιμανιού κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 να προβεί σε επενδύσεις και αλλαγές που θα επιταχύνουν και θα διευκολύνουν δραστικά τον χρόνο φορτοεκφόρτωσης φορτηγών οχημάτων με κατεύθυνση από και προς την Ιταλία.

Οι τρεις αυτές ελληνικές λιμενικές υποδομές της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίες συνδέονται με την Εγνατία Οδό αλλά και τα Βαλκάνια μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου και κάθετων οδικών αξόνων της Εγνατίας, μπορούν να μονοπωλήσουν το διεθνές εμπόριο της ευρύτερης περιφέρειας, αποσπώντας σημαντικά μερίδια από τον Πειραιά και άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και της Αδριατικής.

Καταλυτικό ρόλο στον ευρύτερο σχεδιασμό διαδραματίζουν αφενός οι κάθετες συνδέσεις της Εγνατίας, η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός των οποίων θα ξεκινήσει αμέσως μετά την έναρξη της παραχώρησης του άξονα στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, αφετέρου το υπό διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης έργο της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Αλεξανδρούπολης με το Ορμένιο στα βορειοανατολικά σύνορα της Ελλάδας, η οποία και θα προσδώσει ακόμη μεγαλύτερη σημασία στην Αλεξανδρούπολη ως πύλη των Ανατολικών Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης εν γένει, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Πύλη που παρακάμπτει αποτελεσματικά και ανταγωνιστικά τα Στενά του Βοσπόρου, αναφέρουν χαρακτηριστικά διπλωματικές και επιχειρηματικές πηγές.

Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, στο μεταξύ, είναι ήδη το πρώτο διαμετακομιστικό λιμάνι της Ελλάδας σε συμβατικό φορτίο και ένα από τα κυριότερα λιμάνια στην Ανατολική Μεσόγειο.

Και αν η Αλεξανδρούπολη φιλοδοξεί να αποτελέσει την εναλλακτική των Στενών του Βοσπόρου, η Θεσσαλονίκη στοχεύει να αποτελέσει τη λιμενική πύλη της εφοδιαστικής αλυσίδας της ευρύτερης περιοχής. Πηγές και του βιομηχανικού κλάδου της Βόρειας Ελλάδας εξηγούν πως με τη νέα τακτική γραμμή μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων της CMA CGM μπορούν πλέον να φθάσουν φορτία από και προς τόσο τη Βόρεια Ευρώπη όσο και την Τουρκία και από εκεί στις αγορές της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, χωρίς να χρειάζεται να προσφεύγουν σε οδικές μεταφορές προς τον Πειραιά. Να αποτελέσουν δηλαδή και έναν ακόμη διάδρομο των χερσαίων Δρόμων του Μεταξιού από την Ασία προς την Ευρώπη.

Παράλληλα, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση, με διπλασιασμό δυναμικότητας και εγκατάσταση σηματοδότησης και ηλεκτροκίνησης, της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, προϋπολογισμού 1,07 δισ. ευρώ (1,33 δισ. ευρώ με ΦΠΑ). Το έργο θα προσδώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον διάδρομο Αλεξανδρούπολη – Βουλγαρία έναντι των Στενών του Βοσπόρου και, πέραν του ενεργειακού και αμυντικού ρόλου του, μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην εξυπηρέτηση φορτίων συνδυασμένων μεταφορών (σιδηρόδρομος / πλοίο) μεταξύ χωρών της Μέσης και Απω Ανατολής και χωρών της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Ευρώπης.

Στο παζλ τού γοργά αναπτυσσόμενου λιμενικού συμπλέγματος της Βόρειας Ελλάδας δεν θα πρέπει να παραγνωρίζονται τα σχέδια Γκριμάλντι για την Ηγουμενίτσα: Ειδικότερα, ο νέος βασικός μέτοχος του λιμανιού επιδιώκει αφενός να βελτιώσει τις υποδομές της Ηγουμενίτσας ώστε οι προσφερόμενες υπηρεσίες στους βασικούς πελάτες του, εταιρείες μεταφορών και φορτηγών, να αναβαθμιστούν και αφετέρου να αναπτύξει εμπορευματικό κέντρο αξιοποιώντας την Εγνατία ώστε να προσελκύσει μεγαλύτερους αριθμούς φορτηγών που κατευθύνονται στην Ευρώπη με αφετηρία όχι την ευρύτερη περιφέρεια.