Οι απαντήσεις στο μεταναστευτικό είναι «απαραιτήτως ευρωπαϊκές», τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς μετά το έκτακτο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Παράλληλα, υπογράμμισε το πνεύμα αλληλεγγύης και ενότητας που επικράτησε στο Συμβούλιο, καθώς και την ανάγκη να μείνει πίσω η «τοξικότητα».
«Η κρίση με το Ocean Viking έκανε ορισμένες λαϊκιστικές και ευρωφοβικές δυνάμεις να ισχυριστούν ακόμη μία φορά ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να παρέχει λύσεις στο μεταναστευτικό ζήτημα. Αυτό δεν είναι αλήθεια και οι υπουργοί το απέδειξαν σήμερα ότι δεν είναι αλήθεια» σημείωσε ο κ. Σχοινάς.
Επιπροσθέτως, ανέφερε ότι η απάντηση στο μεταναστευτικό δεν πρέπει να είναι ad hoc, αλλά υπάρχει ανάγκη για βιώσιμο ευρωπαϊκό πλαίσιο στη μετανάστευση και το άσυλο.
«Επίσης συζητήθηκε η ανάγκη παροχής στήριξης σε αυτά τα κράτη μέλη που τακτικά δέχονται αφίξεις μέσω θαλάσσης, τώρα έχουμε τον από κοινού συμφωνηθέντα μηχανισμό αλληλεγγύης- σημαντικός αριθμός σημείων μετεγκατάστασης είναι διαθέσιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Θα ωφελούσε όχι μόνο την Ιταλία και τη Γαλλία, αλλά την Ελλάδα, την Κύπρο και την Μάλτα», τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής.
«Θα ήταν διαφορετικά εάν στο πλαίσιο του Συμφώνου, όπως προτείνουμε, είχαμε έναν μόνιμο μηχανισμό αλληλεγγύης και επιμερισμού των βαρών που να βασίζεται σε κανόνες και να βασίζεται στο δίκαιο της ΕΕ. Αλλά πριν φτάσουμε εκεί, πρέπει να δουλέψουμε με αυτά που έχουμε και θα συζητήσουμε πώς μπορεί πράγματι να λειτουργήσει στην πράξη ο εθελοντικός μηχανισμός», δήλωσε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Προσέθεσε ότι υπογραμμίστηκε η ανάγκη για συμμόρφωση με τη Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, ενώ αναφέρθηκε στο νέο σχέδιο δράσης που θα παρουσιάσει η Επιτροπή για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Τέλος όσον αφορά τις ΜΚΟ, ο Μαργαρίτης Σχοινάς σημείωσε ότι πρέπει να λειτουργούν σε οργανωμένο πλαίσιο και όχι σε συνθήκες «Φαρ Ουέστ». «Πρέπει να συνεργαστούμε με τις ΜΚΟ με εύρυθμο τρόπο, με τρόπο που να σέβεται και τα κράτη-μέλη και να δομεί τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Εάν αυτό απαιτεί ένα πιο δομημένο πλαίσιο όπως έναν κώδικα δεοντολογίας, ναι, θα το υποστηρίξουμε», απάντησε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Τι προβλέπει το σχέδιο δράσης της Κομισιόν
Το σχέδιο δράσης της Κομισιόν προτείνει μια σειρά από 20 μέτρα που βασίζονται σε τρεις πυλώνες, κατά τρόπο που να μειώνεται η παράτυπη και μη ασφαλής μετανάστευση, να παρέχονται λύσεις στις αναδυόμενες προκλήσεις στον τομέα της έρευνας και διάσωσης και να ενισχύεται η αλληλεγγύη σε σχέση με την ευθύνη μεταξύ των κρατών μελών.
Ο πρώτος πυλώνας του σχεδίου δράσης έχει να κάνει με τη συνεργασία με χώρες εταίρους και τους διεθνείς οργανισμούς – συνεργασία η οποία θεωρείται «κλειδί» για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων κατά την Επιτροπή.
Η ΕΕ θα ενισχύσει τις ικανότητες της Τυνησίας, της Αιγύπτου και της Λιβύης για να εξασφαλίσει καλύτερη διαχείριση των συνόρων και διαχείριση της μετανάστευσης. Θα ενισχύσει την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών και θα ενισχύσει τη διπλωματική δέσμευση για τις επιστροφές, ενώ θα ενισχύσει τις νόμιμες οδούς προς την ΕΕ. Για να συντονίσει αυτές τις ενέργειες και να μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπό τους, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει καλύτερα τις δομές συντονισμού της και θα ξεκινήσει μια ειδική πρωτοβουλία που ονομάζεται «Team Europe» στην Κεντρική Μεσόγειο πριν από το τέλος του 2022.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τη συντονισμένη προσέγγιση για την έρευνα και τη διάσωση. Το σχέδιο δράσης της Επιτροπής προτείνει μέτρα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και όλων των παραγόντων που εμπλέκονται σε δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο, χρησιμοποιώντας την ευρωπαϊκή ομάδα επαφής για την έρευνα και τη διάσωση που ανακοινώθηκε ως μέρος του Νέου Συμφώνου. Ο Frontex, μαζί με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, θα προβεί σε αξιολόγηση της κατάστασης στην Κεντρική Μεσόγειο. Θα εξασφαλιστεί στενότερος συντονισμός με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. Θα πρέπει επίσης να προωθηθούν συζητήσεις στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό σχετικά με την ανάγκη για ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και κατευθυντήριες γραμμές για τα πλοία με ιδιαίτερη έμφαση στις δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης.
Ο τρίτος πυλώνας, αφορά την εφαρμογή του Εθελοντικού Μηχανισμού Αλληλεγγύης που συμφωνήθηκε στις 22 Ιουνίου 2022 και ο οποίος παρέχει έναν εθελοντικό και προσωρινό μηχανισμό, με στόχο τη μετεγκατάσταση 8.000 αιτούντων άσυλο σε διάστημα ενός έτους. Η Επιτροπή προτείνει την επιτάχυνση της εφαρμογής του μηχανισμού, συμπεριλαμβανομένης της παροχής ταχείας υποστήριξης στα κράτη μέλη που δέχονται αφίξεις δια θαλάσσης.