Το υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας επιβεβαίωσε τα ξημερώματα της Τετάρτης ότι «πύραυλος ρωσικής κατασκευής» έπληξε την επικράτεια του κράτους-μέλους του NATO, σκοτώνοντας δύο ανθρώπους.
«Στις 15:40 (σ.σ. τοπική ώρα· στις 16:40 ώρα Ελλάδας) στο χωριό Σεβόντοφ (…) κατέπεσε πύραυλος ρωσικής κατασκευής, σκοτώνοντας δυο πολίτες της Δημοκρατίας της Πολωνίας», τονίζεται στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τον Λούκατς Γιασίνα, εκπρόσωπο του ΥΠΕΞ. Προστίθεται πως κλήθηκε ο πρεσβευτής της Ρωσικής Ομοσπονδίας για να του ζητηθούν «λεπτομερείς εξηγήσεις».
«Η Πολωνία βεβαιώνει ότι εάν χρειαστεί θα ζητήσει διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 της συνθήκης για τη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ», δήλωσε νωρίτερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πιότρ Μύλλερ, . Είπε επίσης ότι η Πολωνία έχει αυξήσει την ετοιμότητα ορισμένων στρατιωτικών μονάδων.
«Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στο NATO διενεργούν έρευνα για την έκρηξη στην Πολωνία την Τρίτη που είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους δύο άνθρωποι, ωστόσο οι αρχικές πληροφορίες υποδεικνύουν πως μπορεί να μην οφειλόταν σε πύραυλο που εκτοξεύθηκε από τη Ρωσία», δήλωσε τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Ο Τζο Μπάιντεν έκανε τη δήλωση αυτή μετά την έκτακτη συνεδρίαση των ηγετών της G7, της ΕΕ και άλλων κρατών στο Μπαλί για να συζητηθούν οι εκρήξεις που η Πολωνία και η Ουκρανία κατήγγειλαν πως οφείλονταν σε πυραύλους ρωσικής κατασκευής.
Ερωτηθείς για τις εκτιμήσεις πως οι εκρήξεις οφείλονταν σε ρωσικούς πυραύλους, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πως «υπάρχουν προκαταρκτικές πληροφορίες που το θέτουν υπό αμφισβήτηση. Δεν θέλω να το πω προτού ολοκληρώσουμε την έρευνα, αλλά είναι απίθανο, από την τροχιά, (ο πύραυλος) να βλήθηκε από τη Ρωσία — πάντως θα το δούμε». Οι ΗΠΑ και το NATO θα διενεργήσουν πλήρη έρευνα προτού ενεργήσουν, πρόσθεσε ο Μπάιντεν.
Η έκτακτη συνάντηση στο Μπαλί συγκλήθηκε σήμερα Τετάρτη από τον Μπάιντεν για να συζητηθεί το συμβάν στο πολωνικό χωριό Σεβόντοφ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, χθες το απόγευμα. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας, του Καναδά και της Ιαπωνίας, ενώ παρόντες ήταν επίσης οι ηγέτες της Ισπανίας, της Ολλανδίας και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Τα κράτη που συμμετείχαν, πλην Ιαπωνίας, είναι μέλη του NATO, όπως η Πολωνία.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας υποστήριξε ότι οι αναφορές από πολωνικά μέσα ενημέρωσης και αξιωματούχους σχετικά με ρωσικούς πυραύλους που έπεσαν στο έδαφος της Πολωνίας αποτελούν «προβοκάτσια» με στόχο την κλιμάκωση της κρίσης, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters επικαλούμενο το Interfax.
Ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους ομολόγους του των ΗΠΑΤζο Μπάιντεν και της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως έγινε γνωστό από το γραφείο της πολωνικής προεδρίας. Είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία του προέδρου Ντούντα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
Ενδεικτικό της κρισιμότητας της κατάστασης είναι το γεγονός ότι οι πρεσβευτές του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν εκτάκτως την Τετάρτη, κατόπιν αιτήματος της Πολωνίας βάσει του άρθρου 4 της συμμαχίας, σύμφωνα με τα όσα δήλωσαν στο Reuters δύο Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ,Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε ότι μίλησε με τον Πολωνό πρόεδρο Αντρέι Ντούντα μετά την έκρηξη και είπε ότι η Συμμαχία «παρακολουθεί την κατάσταση και οι σύμμαχοι διαβουλεύονται στενά». «Είναι σημαντικό να διαπιστωθούν με ακρίβεια όλα τα γεγονότα», πρόσθεσε.
Μέσα ενημέρωσης στην Πολωνία αναφέρουν δύο εκδοχές για το πώς βρέθηκαν οι πύραυλοι σε πολωνικό έδαφος. Είναι πιθανό, αφενός, ότι η ουκρανική άμυνα κατέρριψε τον πύραυλο και να άλλαξε την τροχιά του ή, αφετέρου, οι Ρώσοι να εισήγαγαν εσφαλμένα τα δεδομένα για τον στόχο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε «πολύ σημαντική κλιμάκωση» τις αναφορές ότι ρωσικοί πύραυλοι έπεσαν σε έδαφος της Πολωνίας, στα σύνορα με την Ουκρανία. «Η τρομοκρατία δεν περιορίζεται στα εθνικά μας σύνορα. Ρωσικοί πύραυλοι χτύπησαν την Πολωνία.Να εκτοξεύσει πυραύλους σε έδαφος του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για ρωσική πυραυλική επίθεση κατά της συλλογικής ασφάλειας. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική κλιμάκωση. Πρέπει να δράσουμε» είπε ο Ουκρανός πρόεδρος στο βραδινό διάγγελμά του.
Σε επιφυλακή οι χώρες της Βαλτικής
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα τόνισε πως «κάθε σπιθαμή εδάφους (χώρας μέλους) του ΝΑΤΟ πρέπει να προστατευθεί». «Η Λιθουανία είναι σε στενή επαφή με την φίλη Πολωνία. Η Λιθουανία εκφράζει την ισχυρή αλληλεγγύη της προς την Πολωνία. Κάθε σπιθαμή εδάφους (χώρας μέλους) του ΝΑΤΟ πρέπει να προστατευθεί», έγραψε σε ανάρτησή του στο Twitter.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Εσθονίας χαρακτήρισε «άκρως ανησυχητικά» τα νέα από την Πολωνία, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Λετονίας Άρτις Πάμπρικς εξέφρασε την πεποίθηση ότι πρόκειται για ρωσικούς πυραύλους που έπεσαν στο πολωνικό έδαφος. Λετονία: Έκτακτο κυβερνητικό συμβούλιο το πρωί της Τετάρτης για τους πυραύλους στην Πολωνία
Η κυβέρνηση της Λετονίας θα συνεδριάσει εκτάκτως το πρωί της Τετάρτης στον απόηχο της έκρηξης στην Πολωνία.
Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κρισιάνις Κάρινς στόχος της συνεδρίασης είναι να αξιολογήσει την κατάσταση σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ασφάλειας της χώρας και της ευρύτερης περιοχής,
«Συγκάλεσα έκτακτο κυβερνητικό συμβούλιο για να ενημερωθώ σχετικά με τις εκθέσεις των αρμόδιων υπουργείων και θεσμικών οργάνων σε ό,τι αφορά την ασφάλεια στην περιοχή και να είμαστε έτοιμοι για περαιτέρω ενέργειες», έγραψε ο λετονός πρωθυπουργός σε ανάρτησή του στο Twitter. «Η Λετονία και οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ είναι έτοιμοι για οποιαδήποτε εξέλιξη, προκειμένου να υπερασπιστούν τους πολίτες και τα εδάφη τους», τόνισε ο Κάρινς.
Τι προβλέπουν τα άρθρα 4 και 5 του ΝΑΤΟ
Στο μεταξύ, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της είδησης, αρκετοί αναλυτές κλήθηκαν να προτείνουν πώς είναι πιθανό να απαντήσει το ΝΑΤΟ σε πυραυλική επίθεση στην Πολωνία εν μέσω φόβων για μεγάλη κλιμάκωση. Θεωρείται ευρέως αποδεκτό ότι η απόφαση θα αφορά στην επίκληση είτε του άρθρου 4 είτε του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.
Το άρθρο 4 σημαίνει ότι τα μέρη θα διαβουλεύονται μαζί εάν αποφασιστεί ότι απειλείται η εδαφική τους ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλειά τους. Αντίστοιχα, το άρθρο 5 ορίζει ότι εάν ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ πέσει θύμα ένοπλης επίθεσης, κάθε άλλο μέλος της συμμαχίας θα θεωρήσει αυτή την πράξη βίας ως ένοπλη επίθεση εναντίον όλων των μελών και θα λάβει τις ενέργειες που κρίνει αναγκαίες για να βοηθήσει τον σύμμαχο επιτέθηκε.