Τα κράτη μέλη της ΕΕ ξεκίνησαν τη συζήτηση για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ – Ρωσίας τη Δευτέρα , με τον επικεφαλής διπλωμάτη του μπλοκ, Ζοζέπ Μπορέλ, να παρουσιάζει ένα νέο σχέδιο αρχών για τη δέσμευση με τη Μόσχα, το οποίο είδε η EURACTIV.
Μέχρι πρόσφατα, η δέσμευση της ΕΕ με τη Ρωσία διέπεται από πέντε «κατευθυντήριες αρχές» που ορίστηκαν από την προκάτοχο του Μπορέλ, Φεντερίκα Μογκερίνι. Ωστόσο, από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι περισσότερες από τις διατάξεις έχουν ουσιαστικά κριθεί νεκρές.
Στο πλαίσιο του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ έχει προωθήσει μέχρι στιγμής μια τριμερή στρατηγική προς τη Μόσχα, η οποία συνίσταται στην απομόνωση της Ρωσίας, την υποστήριξη της Ουκρανίας και στόχο τη μείωση των επιπτώσεων του πολέμου.
Τη Δευτέρα, ο Μπορέλ παρουσίασε στους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ ένα νέο σχέδιο δέσμης αρχών, που θα χρησιμεύσει ως βάση για μια συζήτηση σχετικά με τις μακροπρόθεσμες σχέσεις του μπλοκ με τη Μόσχα.
Αυτό θα περιελάμβανε πρώτα και κύρια «την απομόνωση της Ρωσίας διεθνώς, την επιβολή και εφαρμογή περιοριστικών μέτρων κατά της Ρωσίας και την αποτροπή της καταστρατήγησης τους, προκειμένου να αποτραπεί η διεξαγωγή πολέμου».
Μετά από οκτώ πακέτα κυρώσεων κατά της Μόσχας, το μπλοκ αγωνίζεται επί του παρόντος να εντοπίσει και να κλείσει τα υπάρχοντα κενά. Το ένατο πακέτο κυρώσεων προς το παρόν φαίνεται απίθανο να οριστικοποιηθεί σύντομα.
Αυτό θα πρέπει επίσης να συμβαδίζει με τη «διασφάλιση της λογοδοσίας θεωρώντας τη Ρωσία, τους δράστες και τους συνεργούς υπεύθυνους για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία».
Δεύτερον, οι νέες «γραμμές που πρέπει να ληφθούν» επισημαίνουν την «υποστήριξη των γειτόνων της ΕΕ, ιδίως μέσω της πολιτικής διεύρυνσης».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η αλλαγή του σημερινού γεωπολιτικού τοπίου έχουν ήδη προκαλέσει μια αναβίωση της διαδικασίας διεύρυνσης της ΕΕ μετά από σχεδόν μια δεκαετία στασιμότητας.
Οδήγησε επίσης στη συνειδητοποίηση ότι το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην κοντινή της γειτονιά πρέπει να υπερβαίνει το ενδεχόμενο να εξετάσει ποιο θα είναι το επόμενο μέλος.
Σύμφωνα με το προσχέδιο αρχών, αυτό θα περιλαμβάνει επίσης «την αντιμετώπιση των παγκόσμιων συνεπειών του πολέμου».
«Η Ρωσία, χρησιμοποιώντας τα τρόφιμα ως όπλο στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, είναι η μόνη υπεύθυνη για την παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας που έχει προκαλέσει», αναφέρει το προσχέδιο κειμένου.
Το προσχέδιο του Μπορέλ καλεί επίσης τα κράτη μέλη να «συνεργαστούν στενά με τους εταίρους σε όλο τον κόσμο και τους συμμάχους του ΝΑΤΟ για να υπερασπιστούν και να ενισχύσουν τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες».
Σύμφωνα με το προσχέδιο «οι έννοιες «σφαίρες επιρροής δεν έχουν θέση στον 21ο αιώνα και δεν μπορούν να αποτελούν μέρος μιας μελλοντικής ευρωπαϊκής τάξης ασφάλειας».
Πέρα από την άμεση υποστήριξη στην Ουκρανία και την απομόνωση της Ρωσίας, το νέο σύνολο αρχών απαιτεί «ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής ασφάλειας και των ζωτικών υποδομών, μέσω της αντιμετώπισης κυβερνο και υβριδικών απειλών, χειραγώγησης πληροφοριών και παρέμβασης από τη Ρωσία».
«Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας καθιστά πιο επείγουσα την προσαρμογή της ασφάλειας και της άμυνας της ΕΕ ανάλογα», προσθέτει.
Η ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής και των βιομηχανιών της ΕΕ σπάνια ήταν μέρος της στρατηγικής σκέψης των κρατών μελών στο παρελθόν. Όμως, με τον πόλεμο στο κατώφλι της, η ΕΕ παρουσίασε την πρώτη της στρατιωτική στρατηγική νωρίτερα αυτό το έτος, η οποία αναδιατυπώθηκε σημαντικά και ενισχύθηκε λόγω των εξελισσόμενων γεγονότων.
Η ΕΕ έσπασε επίσης ένα μακροχρόνιο ταμπού, συμφωνώντας να χρησιμοποιήσει τους πόρους της για την παροχή όπλων σε τρίτη χώρα μέσω της λεγόμενης «Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης» (EPF). Το μπλοκ έχει αντλήσει αρκετά γρήγορα μαθήματα και συμφώνησε να επενδύσει συλλογικά σε αμυντικές δυνατότητες και να αποκτήσει στρατιωτικό εξοπλισμό.
Τέλος, εστιάζοντας στην εσωτερική κατάσταση της Ρωσίας, οι αρχές απαριθμούν την ανάγκη «υποστήριξης της κοινωνίας των πολιτών, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης εντός και εκτός Ρωσίας, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζονται οι αυξημένες απειλές για την ασφάλεια και τη δημόσια τάξη στην ΕΕ».
Σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ, το προσχέδιο παρουσίασης έγινε δεκτό από χώρες όπως η Γερμανία, αλλά τα πιο επιθετικά κράτη μέλη παρέμειναν σκεπτικά, ελπίζοντας να δουν ισχυρότερες και πιο συγκεκριμένες διατυπώσεις στο κείμενο.
Αυτό θα περιλαμβάνει ιδίως πιθανές συνθήκες υπό τις οποίες οι σχέσεις θα μπορούσαν να επαναληφθούν στο μέλλον.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των κρατών μελών πιστεύει ότι η ώθηση για επανεγγραφή των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας δεν έρχεται ακόμη στην κατάλληλη στιγμή, δεδομένου ότι η Ρωσία εξακολουθεί να διεξάγει πόλεμο στην Ουκρανία και παραμένει ασαφές τι είδους Ρωσία θα αντιμετωπίσει το μπλοκ μακροπρόθεσμα.
Η παρουσίαση και η συζήτηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ θεωρούνται το πρώτο βήμα στη διαδικασία για την επανακαθορισμό των σχέσεων.
πηγή:euractive