Η Κίνα και το φιλελεύθερο εργαστήριο της Ταιβάν

Η περίφημη «κινεζική υπομονή» φαίνεται ότι εξαντλείται, φθάνει στα όρια της. Η χθεσινή δήλωση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ, ενδεδυμένου τον ετοιμοπόλεμο στρατιώτη σε ηλικία 70 ετών, υπονομεύει εκ των πραγμάτων την περιλάλητη αρετή.

Ο Σι Τζινπίνγκ έχει εσωτερικεύσει το εθνικό αφήγημα της Κίνας σχετικά με τον 21^ο αιώνα ως αιώνα της κυριαρχίας. Και αυτός που επιθυμεί την κυριαρχία οφείλει πράγματι να διαθέτει αυτήν την αρετή.

Στην περίπτωση, δε, του Κινέζου προέδρου, η αρετή αυτή άφησε το αποτύπωμά της σε μια δέσμη από προσωπικές επιλογές και πολιτικές αποφάσεις.

Ο πρόεδρος Σι αφομοίωσε τη μακροιστορική αναγκαιότητα, στο κινεζικό φαντασιακό, για την αναγκαιότητα της μετάβασης από τον αιώνα της «ταπεινωτικής εκβιομηχάνισης» του νεωτερικού κόσμου της Δύσης και τον εικοστό αιώνα της παλινόρθωσης στον 21^ο αιώνα της επιχειρούμενης κυριαρχίας.

Η  στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας, ωστόσο, τον περασμένο Φεβρουάριο επιτάχυνε τις εξελίξεις και ανέτρεψε τους μακροχρόνιους σχεδιασμούς επιθετικών στόχων και των επιμέρους τακτικών μεθόδων. Η εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος διαρκεί πολύ και τα νέα από το μέτωπο για το Κρεμλίνο δεν είναι τα αναμενόμενα, με τους Ρώσους να επιτίθενται κατά κύματα εναντίον των Ουκρανών αλλά να μην μπορούν να καταβάλουν ένα λαό που εκπλήσσει με τα αποθέματα αγωνιστικότητας, αντοχών, καθημερινών υπερβάσεων – αυτό που αποκαλούμε στον δυτικό κόσμο «υγιή πατριωτισμό».

Το Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος συγκαλείται και για πρώτη φορά στην κομματική ιστορία, αποκλείεται και η παραμικρή αίσθηση ή υπόνοια διαφωνίας ή, έστω, αποκλίνουσας άποψης. Η μόνη γυναίκα μέλος του εκτελεστικού γραφείου συνταξιοδοτείται πρόωρα και το καταστατικό έχει προηγηθεί έγκαιρη μέριμνα να τροποποιηθεί έτσι που να επιτρέπει στον Σι Τζινπίνγκ να συγκεντρώνει στα χέρια του το σύνολο των ουσιαστικών πολιτικών αποφάσεων.

Συνεχίζεται με αυτόν τον τρόπο μια μακρά ιστορική παράδοση υπερσυγκέντρωσης εξουσιών σε ένα «αυτοκρατορικό πρόσωπο». Ο πρόεδρος Σι δεν είναι απλά ένας primus inter pares, αλλά ένας primus solus. Συνηθίζεται άλλωστε αυτή η υπερσυσσώρευση εξουσία σε ένα πρόσωπο όταν επίκειται κάποια επεκτατική κίνηση ή σχεδιάζεται μια ιμπεριαλιστικής υφής επέκταση.

Και ο πρόεδρος Σι δεν έκρυψε ποτέ την αποστροφή του απέναντι σε αυτά τα στοιχεία που συγκροτούν τον αξιακό πυρήνα του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού: σεβασμός του ιδιωτικού χώρου, οικονομική ελευθερία, κράτος δικαίου.

Στην αυλή όμως της αχανούς Κίνας στήνεται και λειτουργεί ασταμάτητα το φιλελεύθερο εργαστήρι της Ταιβάν, η οποία προωθεί κύματα φιλελεύθεροποίησης των κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών θεσμών. Οι περιοδικές εκλογές προβλέπονται από το συνταγματικό κείμενο, η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία κατοχυρώνεται από την υφιστάμενη νομοθεσία, η οικονομική ελευθερία ενθαρρύνεται.

Η Κίνα δεν μπορεί, αδυνατεί να στραφεί ευθέως κατά του δυτικού κόσμου συνολικά.  Γνωρίζει βέβαια ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη του πλανήτη σήμερα, αλλά δεν έχει τις στρατιωτικές και επιχειρησιακές ικανότητες να περάσει σε μια κατά μέτωπο αντιπαράθεση με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μεταθέτει λοιπόν το στρατιωτικό και επιχειρησιακό της μένος ενάντια στην Ταιβάν, η οποία δεν πειραματίζεται με νέες εκδοχές σοσιαλιστικής οικονομίας της αγοράς ή τριτοδρομικούς σοσιαλισμούς, αλλά βαδίζει σταθερά στα μονοπάτια του φιλελευθερισμού. Τα δέλεαρ είναι προφανές για τον πρόεδρο του γειτονικού γίγαντα και η δικαιολογία της ψευδεπίγραφης εδαφική ουδετερότητας του νησιού είναι έτοιμη. Όπως προφανή είναι όμως και τα καθήκοντα του φιλελεύθερου κόσμου στο νησί.