Ρωσία: Κλέβει και ξεπλένει ουκρανικά σιτηρά

Εδώ και αρκετούς μήνες, το Amur 2501, ένα μικρό ρωσικό φορτηγό πλοίο κάνει περίεργες διαδρομές στη Μαύρη Θάλασσα. Συλλέγει σιτηρά όχι μόνο από το ρωσικό λιμάνι του Αζόφ αλλά και από τη Σεβαστούπολη στην Κριμαία που έχει πληγεί από κυρώσεις. Και σύμφωνα με όσα καταγγέλλει το Κίεβο είναι το λιμάνι αυτό από το οποίο διακινούνται όλα τα προϊόντα που κλέβουν οι Ρώσοι «από τα κατεχόμενα εδάφη της».

Όπως αναφέρει σε εκτενές του ρεπορτάζ το πρακτορείο Bloomberg, σε αρκετά σημεία κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, το Amur 2501 κλείνει το σύστημα εντοπισμού του, ώστε να μην είναι «ορατό». Και στη συνέχεια, φαίνεται ότι μεταφέρει το φορτίο διάσπαρτα, σε διαφορετικά μεγάλα πλοία ανοιχτά του ρωσικού λιμανιού Kavkaz, τα οποία μετά αναχωρούν για χώρες όπως η Λιβύη και το Ιράν.

Δορυφορικές εικόνες, δεδομένα φόρτωσης και εκφόρτωσης που συγκεντρώθηκαν από λιμάνια και μεταδόσεις τοποθεσίας πλοίων που ελήφθησαν από το Bloomberg, τοποθετούν πλοία όπως το Amur 2501 στο επίκεντρο ενός παράνομου εμπορίου commodities από Ρώσους μεταφορείς.

Οι εξαγωγείς αναμειγνύουν σιτηρά από πολλά λιμάνια και πλοία, αποκρύπτοντας την προέλευση εμπορευμάτων όπως το σιτάρι και το κριθάρι και επιτρέπουν σε μεγάλες ποσότητες να πωλούνται στο εξωτερικό.

«Χρησιμοποιούν μεταφορές από πλοίο σε πλοίο μεταξύ νόμιμων και παράνομων προϊόντων, ώστε να τα αναμειγνύουν προκειμένου να προσπαθήσουν να τα ξεπλύνουν σε μια νόμιμη αλυσίδα εφοδιασμού», δήλωσε ο Ian Ralby, διευθύνων σύμβουλος της IR Consilium, μιας εταιρείας συμβούλων ναυτιλιακού δικαίου και ασφάλειας. «Εργάζονται για να ξεπλύνουν τα σιτηρά για να δημιουργήσουν έναν βαθμό νομιμότητας ή σαφήνειας τίτλου, ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν σε συναλλαγές με χώρες που χρειάζονται πραγματικά τα σιτηρά».

Ο κλιμακούμενος πόλεμος του Πούτιν

Η προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών εδαφών στα τέλη Σεπτεμβρίου, για τα οποία η Ρωσία είπε ότι μπορεί να προσθέσει 5 εκατομμύρια τόνους στην ετήσια συγκομιδή σιτηρών, μπορεί να ενθάρρυνε ορισμένους εξαγωγείς να μεταφέρουν πιο ανοιχτά εμπορεύματα από τη Σεβαστούπολη. Αλλά με το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου να αρνείται να αναγνωρίσει την κινηση αυτή, η λαθραία δραστηριότητα συνεχίζεται, σύμφωνα με τη Windward , σύμβουλο ναυτιλιακών κινδύνων.

Σχεδόν το ένα τέταρτο της ουκρανικής παραγωγής σιτηρών, καλλιεργείται σε εδάφη που η Ρωσία ισχυρίζεται ότι έχει προσαρτήσει

Πριν από τη σύγκρουση, η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιτηρών. Έτσι, όταν τα λιμάνια της Ουκρανίας αποκλείστηκαν τους πρώτους μήνες της εισβολής της Ρωσίας, οι αποστολές σιτηρών διακόπηκαν.

Τον περασμένο Ιούλιο επετεύχθη μια συμφωνία που επέτρεψε στην Ουκρανία να ξαναρχίσει τις εξαγωγές, αλλά οι αποστολές εξακολουθούν να είναι 36% χαμηλότερες από την περασμένη σεζόν.

Η εντεινόμενη σύγκρουση προκαλεί τώρα φόβους ότι η συμφωνία δεν θα παραταθεί όταν λήξει σε περίπου ένα μήνα.

Ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών

Σύμφωνα με τον Roman Neyter, από τη Σχολή Οικονομικών του Κιέβου, από τη συγκομιδή της περασμένης σεζόν, η Ρωσία έκλεψε ή κατέστρεψε 4,04 εκατομμύρια τόνους σιτηρών και ελαιούχων σπόρων αξίας περίπου 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ουκρανικά εδάφη.

Το ξέπλυμα σιτηρών επιτρέπει στους φορτωτές να κρύψουν την προέλευσή τους, ώστε να μπορούν να εισέλθουν στις ανυπόμονες αγορές της Μέσης Ανατολής χωρίς προβλήματα.

Οι τεχνικές ξεπλύματος που χρησιμοποιούν οι φορτωτές σιτηρών χρησιμοποιήθηκαν αρχικά από εξαγωγείς πετρελαίου που συνδέονται με τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και το Ιράν για να αποφύγουν τις κυρώσεις.

«Οι μεταφορές από πλοίο σε πλοίο είναι μια κοινή μέθοδος παραπλανητικών ναυτιλιακών πρακτικών που αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για την παράκαμψη των κυρώσεων για το πετρέλαιο», δήλωσε ο Gur Sender, διευθυντής ναυτιλιακών προϊόντων στη Windward.

Στα ύψη οι εξαγωγές

Όπως τονίζει το Bloomberg, αν και είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα ότι τα σιτηρά που μετέφεραν πλοία όπως το Amur 2501 κλάπηκαν από περιοχές της Ουκρανίας που κατέχονται από τη Ρωσία, οι αριθμοί λένε μια ιστορία που είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί.

Σύμφωνα με την AgFlow, που εδρεύει στη Γενέυη, ο ρωσοκρατούμενος θύλακας της Κριμαίας έχει αποστείλει περισσότερο από δέκα φορές τους συνήθεις όγκους εξαγωγών τροφίμων του από τον Μάρτιο, . Τους πρώτους μήνες μετά τον πόλεμο, οι αποστολές ήταν 50 φορές πάνω από τα συνηθισμένα επίπεδα. Μια ομάδα περισσότερων από 30 πλοίων έχει προσεγγίσει τη Σεβαστούπολη, μερικά πολλές φορές, σύμφωνα με στοιχεία του AgFlow.

Επίσης, αγρότες σε κατεχόμενες περιοχές ανέφεραν ότι σιτηρά απομακρύνθηκαν με φορτηγά, ενώ εικόνες από την Planet Labs PBC και Maxar Technologies δείχνουν νηοπομπές που φτάνουν — πιθανότατα μεταφέροντας το εμπόρευμα — και παρατάσσονται στον τερματικό σταθμό σιτηρών στη Σεβαστούπολη. Η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014.