Να γίνει η Τουρκία ο νέος μείζων ενεργειακός κόμβος που θα μπορεί να τροφοδοτεί την Ευρώπη με φυσικό αέριο, πρότεινε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Με τον Ερντογάν να απαντά την επομένη – σε δημοσιογράφους – ότι αυτός ο εναλλακτικός κόμβος θα είναι στην Ανατολική Θράκη. Απέναντι από την Αλεξανδρούπολη.
Διπλωμάτες και αναλυτές σε Αθήνα και Άγκυρα απαντούν ότι είναι πολύ νωρίς για τοποθετήσεις σε σχέση με το ίδιο το έργο, τονίζουν ωστόσο ότι αυτό – εάν υλοποιηθεί – θα έχει σαφείς γεωπολιτικές προεκτάσεις, πέρα από τις οικονομικές και καθαρά ενεργειακές. Ιδιαίτερα σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δημιουργεί νέα δεδομένα και ένας νέος «ψυχρός πόλεμος» έχει ήδη ξεκινήσει.
Η Τουρκία διεκδικείται σθεναρά από τη Ρωσία, όπως και από τη Δύση, που έχει δηλώσει ότι δεν είναι πρόθυμη να την εγκαταλείψει. Σε αυτό το μπρα ντε φερ, η πρόταση Πούτιν, για αρκετούς αναλυτές, είναι μια επένδυση στη στάση ίσων αποστάσεων του Ερντογάν. Θέτουν δε το ερώτημα εάν σε βάθος δεκαετίας – όταν το σκηνικό θα είναι διαφορετικό και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει τελειώσει – η Τουρκία θα μπορούσε να είναι αυτή που στις νέες συνθήκες θα παίξει τον ρόλο που έπαιζε η Γερμανία μέχρι πρόσφατα και αυτή που θα ενώσει την Ευρώπη με τη Ρωσία ενεργειακά. Μακροπρόθεσμα.
Σε πιο άμεσο χρόνο ωστόσο υπογραμμίζουν ότι η πρόταση της Ρωσίας δίνει ακόμα ένα «όπλο» στον Ερντογάν να διαπραγματευτεί εκβιαστικά τη θέση του στο νέο διεθνές πολιτικό σκηνικό και τις συμμαχίες του, με τον ρόλο του ενεργειακού κόμβου να είναι ένας στόχος που ο τούρκος πρόεδρος θέτει πολύ ψηλά.
Με την Αλεξανδρούπολη και τη μετατροπή της σε ενεργειακό κόμβο και μείζονος σημασίας γεωπολιτική βάση από τις ΗΠΑ να είναι ένα από τα ζητήματα που ενοχλούν περισσότερο τον Ερντογάν στη νέα αρχιτεκτονική συμμαχιών της περιοχής, καθώς δείχνει να αναβαθμίζει σημαντικά την Ελλάδα, τόσο για τις ΗΠΑ όσο και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Η Αγκυρα έχει παραπονεθεί για την «αλλαγή ισορροπίας» στις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ – Τουρκίας – Κυπριακής Δημοκρατίας επανειλημμένα και ο Ερντογάν έχει δείξει με σειρά δηλώσεών του τη σχετική του ενόχληση.
Αναφερόμενος δε στην επιλογή της Ανατολικής Θράκης ως της τοποθεσίας για τις εγκαταστάσεις που θα καταστήσουν την Τουρκία «εναλλακτικό ενεργειακό κόμβο», δεν παρέλειψε να επαναλάβει και τις απειλές του απέναντι στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι η Αγκυρα είναι σε ετοιμότητα να παρέμβει όποτε κρίνει σωστό αλλά δεν θα προειδοποιήσει. Αναλυτές σημειώνουν ωστόσο ότι η μάχη μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για την Αγκυρα δεν έχει τελειώσει και στο ίδιο πλαίσιο προεξοφλούν ότι οι ΗΠΑ θα βρουν τρόπο να δώσουν στην Τουρκία την αναβάθμιση που ζητά στα F-16, εκτιμώντας ότι ο Ερντογάν θα επιμείνει στην πολιτική του ισορροπισμού.
Υπογραμμίζουν ακόμα τις προσπάθειες μεταστροφής στη ρητορική και ανοίγματος της Τουρκίας στον διάλογο προς την Ελλάδα, ακόμα και αν ο Ερντογάν δείχνει να ανθίσταται. Συνδέουν δε αυτή τη στροφή και με την υπογραφή της συμφωνίας Λιβάνου – Ισραήλ και την ευρύτερη προσπάθεια αλλαγής του ενεργειακού τοπίου της Μεσογείου, που δεν μπορεί να αφήσει εκτός τα ελληνοτουρκικά.
Οι σχεδιασμοί Ρωσίας – Τουρκίας απορρίπτονται ήδη από τη Γαλλία, με την ανακοίνωση της προεδρίας να επισημαίνει ότι αυτή η πρόταση δεν έχει νόημα, τη στιγμή που η Ευρώπη επιδιώκει την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία.
Ο Νίκος Δένδιας μιλώντας στο «Βήμα της Κυριακής» προβλέπει ενίσχυση της επιθετικής ρητορικής της Τουρκίας όσο πλησιάζουν οι εκλογές στη γείτονα, διαμηνύοντας για μία ακόμα φορά πως η Άγκυρα πρέπει να αντιληφθεί ότι είναι προς το συμφέρον της να έχει έναν φιλικό και αξιόπιστο γείτονα που ανήκει στην ίδια συμμαχία αλλά και στην ΕΕ, υπογραμμίζοντας ότι η διαφορά της με την Ελλάδα είναι επιλύσιμη στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Πηγή: Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ