Βαλκάνια: Η Σερβία στο μικροσκόπιο της ΕΕ

Η Σερβία, μια διαχρονικά φιλική χώρα της Ελλάδας, τίθεται, για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα, στο επίκεντρο κριτικών από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν και έχει το πλήρες καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας, η ηγεσία της γειτονικής χώρας δεν κρύβει τις στενές σχέσεις που διατηρεί με τη Ρωσική Ομοσπονδία και, πλέον, καλείται από κοινοτικά όργανα να τροποποιήσει βασικές διαστάσεις της πολιτικής της. Σήμερα ήταν η σειρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο πήρε τη σκυτάλη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Πιο συγκεκριμένα, η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, δήλωσε ότι δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναστείλει την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζα για τη Σερβία. Αυτό οφείλεται στη μεγάλη αύξηση των μεταναστών που μετακινούνται προς την ΕΕ μέσω της Σερβίας.

Οι υπουργοί Εσωτερικών των χωρών της ΕΕ συζητούν την αύξηση του αριθμού των μεταναστών μέσω της γνωστής ως «βαλκανικής οδού» στο Λουξεμβούργο.

Στην περίπτωση της Σερβίας, το ασυμβίβαστο του καθεστώτος θεωρήσεων με αυτό της ΕΕ επισημαίνεται ως σοβαρό πρόβλημα. Η Σερβία επιτρέπει την είσοδο χωρίς βίζα στο έδαφός της σε πολίτες ορισμένων τρίτων χωρών, οι οποίοι στη συνέχεια συνεχίζουν το ταξίδι τους προς το έδαφος της ΕΕ.

Όπως δήλωσε σχετικά η Επίτροπος: «Ελπίζω ότι η Σερβία και άλλοι εταίροι από τα Δυτικά Βαλκάνια θα συνεργαστούν μαζί μας και θα προσαρμόσουν το καθεστώς βίζας τους σε αυτό της ΕΕ. Όμως, αυτή τη στιγμή, αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αποκλειστεί».

Υπογράμμισε ιδιαίτερα το γεγονός ότι πολίτες από την Κούβα, το Μπουρούντι, την Ινδία και άλλες χώρες έρχονται, σε μεγαλύτερους αριθμούς, στην ΕΕ μέσω των Βαλκανίων και πρόσθεσε ότι όλοι πρέπει να ασχοληθούν με αυτό το θέμα.

Η χθεσινή επίπληξη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί ήδη να τιμωρηθεί η «εύφλεκτη» Σερβία λόγω του γεγονότος ότι δεν επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία.

Πιο ειδικά, η Επιτροπή Εξωτερικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε την έκθεση για τη νέα στρατηγική διεύρυνσης. Μέσω αυτής της έκθεσης, ζητείται η διαπραγματευτική διαδικασία για την ένταξη της Σερβίας στο ευρωπαϊκό μπλοκ, καθώς και η χορήγηση κονδυλίων της ΕΕ, να εξαρτηθεί από την υποστήριξη του Βελιγραδίου για κυρώσεις κατά της Μόσχας.

«Η προσαρμογή των χωρών από τη διαδικασία της διεύρυνσης στην κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Και να προχωρήσουμε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Σερβία μόνο εάν αυτή η χώρα ενταχθεί στις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και σημειώσει σημαντική πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την ένταξη στην ΕΕ», αναφέρει η έκθεση του ΕΚ.

Σημειώνεται ότι η έκθεση για τη νέα στρατηγική διεύρυνσης απαιτεί τη μεταρρύθμιση της διαδικασίας διεύρυνσης, προκειμένου να επιβραβεύονται οι χώρες που προχωρούν στην εκπλήρωση των κριτηρίων, αλλά και να επιβάλλονται κυρώσεις για εκείνα τα κράτη που καθυστερούν σε αυτή τη διαδικασία.

Θα πρέπει να συγκρατηθεί επίσης ότι το ΕΚ, μέσω της έκθεσης για τη στρατηγική της διεύρυνσης, πρότεινε την αλλαγή του τρόπου έγκρισης των αποφάσεων, αποκηρύσσοντας την ομοφωνία και τη μετάβαση στην ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο. Η λήψη αποφάσεων μέσω ομόφωνης ψηφοφορίας συχνά επέτρεψε σε ορισμένα κράτη μέλη να εμποδίσουν το άνοιγμα ή το κλείσιμο των διαπραγματευτικών κεφαλαίων στο παρελθόν.

Στην έκθεση αυτή αναφέρεται, πολλές φορές, ότι η αξιοπιστία της διαδικασίας διεύρυνσης, αλλά και της ΕΕ συνολικά, έχει πληγεί επειδή ορισμένα κράτη μέλη, λόγω εθνικών συμφερόντων, έχουν μπλοκάρει αυτή τη διαδικασία. Αυτό, σύμφωνα με την έκθεση, «δημιούργησε χώρο για την επιρροή της Ρωσίας, της Κίνας και άλλων επιβλαβών παραγόντων στην περιοχή».