ΔΝΤ: Επερχόμενοι κίνδυνοι στην παγκόσμια οικονομία

Μαύρα σύννεφα μαζεύονται συνεχώς πάνω από την παγκόσμια οικονομία λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, του συνεχώς αυξανόμενου κόστους ζωής, των επιτοκίων και του πληθωρισμού γενικά, καθώς και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στην Κίνα, προειδοποιεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Το Ταμείο προσδιορίζει οκτώ διαφορετικούς μεγάλους κινδύνους για την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Κίνα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, χτυπώντας για πρώτη φορά -ίσως- τόσο ηχηρό καμπανάκι για το πόσα πολλά πράγματα μπορούν να πάνε στραβά και να επιδεινώσουν την κατάσταση.

Είναι ενδεικτικό ότι το ΔΝΤ στη νέα έκθεσή του για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές (World Economic Outlook –WEO) προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί σε μόλις 3,2% σε παγκόσμιο επίπεδο φέτος και σε 2,7% το 2023, πρόβλεψη που είναι η χαμηλότερη από το 2001 και μετά, αν δεν υπολογιστεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η πανδημία. Σημειώνεται ότι η παγκόσμια ανάπτυξη το 2021 διαμορφώθηκε σε 6% παρά την επίδραση τουCovid-19 ενώ φέτος και του χρόνου, παρά τη φαινομενική υποχώρηση της πανδημίας, αναμένεται να είναι περίπου η μισή.

Ειδικά για την Ευρωζώνη, προβλέπεται πλέον για φέτος ανάπτυξη 3,5% και για του χρόνου μόλις 0,5%, ενώ συγκριτικά το 2021 η αύξηση του ΑΕΠ σε ετήσια βάση είχε φτάσει το 5,2%. Μάλιστα για τη Γερμανία και την Ιταλία αναμένεται για το 2023 ύφεση της τάξης του 0,3% και του 0,2% αντίστοιχα, σύμφωνα πάντα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις του Ταμείου που μόλις δημοσιοποιήθηκαν και παρουσιάζει σήμερα ο Οικονομικός Ταχυδρόμος.

Οι οκτώ μεγάλοι κίνδυνοι

Οι βασικότεροι κίνδυνοι που απειλούν νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις είναι σύμφωνα με το ΔΝΤ οι εξής:

-Οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής μπορεί να μην υπολογίσουν σωστά τη σωστή στάση που πρέπει να κρατήσουν για να ελέγξουν τον πληθωρισμό που καλπάζει. Πρακτικά εδώ το ΔΝΤ προειδοποιεί για πολύ μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων και τις συνέπειες που θα έχουν.

-Οι πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης στις μεγαλύτερες οικονομίες -και ειδικά σε ΗΠΑ και σε Ευρώπη αλλά και στην Ασία- μπορεί να συνεχίσουν να είναι διαφορετικές, οδηγώντας σε μεγαλύτερη ανατίμηση της ισοτιμίας του δολαρίου ΗΠΑ και σε διασυνοριακές εντάσεις.

-Υψηλότερες τιμές ενέργειας και τροφίμων μπορεί να κάνουν τον πληθωρισμό να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο διάστημα.

-Η επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να οδηγήσει σε ευρείες κρίσεις χρέους στις αναδυόμενες αγορές.

-Μια παύση προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία μπορεί να πλήξει την οικονομική δραστηριότητα στην Ευρώπη.

-Μια επανεμφάνιση της πανδημίας ή κάποια άλλη ασθένειας σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να πλήξει περαιτέρω την ανάπτυξη.

-Σε περίπτωση που χειροτερεύσει η κρίση της αγοράς ακινήτων στην Κίνα οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικές και στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο της χώρας και να έχουν μεγάλες επιπτώσεις στην οικονομική της ανάπτυξη, με αρνητικές συνέπειες και έξω από τα σύνορά της.

-Ο γεωπολιτικός κατακερματισμός μπορεί να πλήξει το εμπόριο και τις κεφαλαιακές ροές, πλήττοντας περισσότερο τις προσπάθειες συνεργασίας για προστασία του περιβάλλοντος.

Ηχηρό καμπανάκι

«Η παγκόσμια οικονομία βιώνει σειρά από σημαντικές προκλήσεις. Ο πληθωρισμός που είναι υψηλότερος από όσο εδώ και αρκετές δεκαετίες, η αυστηροποίηση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών στις περισσότερες περιοχές, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η παρατεταμένη πανδημία COVID-19 βαραίνει τις προοπτικές. Η ομαλοποίηση νομισματικών και δημοσιονομικών

πολιτικών που παρείχαν άνευ προηγουμένου στήριξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, παγώνει τη ζήτηση καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στοχεύσουν να μειώσουν τον πληθωρισμό πίσω στο στόχο. Αλλά ένα αυξανόμενος αριθμός από οικονομίες βρίσκεται σε επιβράδυνση ή σε πλήρη συρρίκνωση. Είναι κρίσιμο ότι η μελλοντική υγεία της παγκόσμιας οικονομίας στηρίζεται στην επιτυχή βαθμονόμηση των νομισματικών πολιτικών, στην πορεία του πολέμου στην Ουκρανία και στην πιθανότητα να υπάρξουν επιπλέον διαταραχές της προσφοράς, για παράδειγμα στην Κίνα, που σχετίζονται με την πανδημία», αναφέρει το ΔΝΤ.

Η κατάσταση της οικονομίας

Σε ξεχωριστή του έκθεση για την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα (Global Financial Stability Report –GFSR) το Ταμείο αναφέρει ειδικά ότι η παγκόσμια οικονομία βιώνει πεισματικά υψηλά επίπεδα πληθωρισμού, πρόκληση που δεν έχει αντιμετωπίσει εδώ και δεκαετίες. Μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, που δεν υπήρχαν πληθωριστικές πιέσεις, τα επιτόκια ήταν εξαιρετικά χαμηλά για χρόνια και οι επενδυτές συνήθισαν τη χαμηλή μεταβλητότητα.

Η χαλάρωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών υποστήριξε την οικονομική μεν ανάπτυξη, αλλά συνέβαλε επίσης στη συσσώρευση τρωτών σημείων στις οικονομίες, επισημαίνεται.

Τώρα, με τον πληθωρισμό σε υψηλά πολλών δεκαετιών οι κεντρικές τράπεζες στις προηγμένες οικονομίες επιταχύνουν τον ρυθμό εξομάλυνσης της πολιτικής με αυξήσεις στο κόστος δανεισμού.

Οι παγκόσμιες χρηματοοικονομικές συνθήκες έχουν γίνει σημαντικά πιο δύσκολες φέτος, οδηγώντας σε εκροές κεφαλαίων από πολλές αναδυόμενες αγορές και αγορές με μακροοικονομικές προκλήσεις. Με τις συνθήκες να επιδεινώνονται το τελευταίο διάστημα, βασικοί δείκτες συστημικού κινδύνου, όπως το κόστος ασφάλισης έναντι αθέτησης υποχρεώσεων, έχουν αυξηθεί. «Υπάρχει κίνδυνος άτακτης σύσφιξης των οικονομικών συνθηκών που μπορεί να ενισχυθεί από ευπάθειες που έχουν δημιουργηθεί με τα χρόνια», αναφέρει επίσης το Ταμείο.