Η αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από την στρατηγικής σημασίας πόλη Λίμα της ανατολικής Ουκρανίας, ώθησε δύο ισχυρούς συμμάχους του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να κάνουν κάτι σπάνιο στη σύγχρονη Ρωσία: να γελοιοποιήσουν δημόσια τους κορυφαίους της πολεμικής μηχανής.
Η απώλεια του προμαχώνα του Λίμαν από τη Ρωσία, που απειλεί τα δυτικά τμήματα της περιοχής Λουγκάνσκ, άγγιξε “ευαίσθητη χορδή” για τον Ραμζάν Καντίροφ , τον ηγέτη της νότιας ρωσικής δημοκρατίας της Τσετσενίας.
Ο Καντίροφ, ο οποίος ήταν κοντά στον Πούτιν από τότε που ο πατέρας του και πρώην πρόεδρος της Τσετσενίας, Αχμάντ, σκοτώθηκε σε βομβιστική επίθεση το 2004 στο Γκρόζνι, όπου επίσης έχασε τη ζωή του ένας φωτογράφος του Reuters, πρότεινε πρόσφατα η Μόσχα να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ένα μικρό τακτικό πυρηνικό όπλο στην Ουκρανία ως απάντηση στην απώλεια.
Η προειδοποίηση για τα πυρηνικά έγινε πρωτοσέλιδο, αλλά η δημόσια περιφρόνηση του για τους κορυφαίους στρατηγούς της Ρωσίας μπορεί να ήταν εξίσου σημαντική σε μια Ρωσία όπου η δημόσια κριτική για την πολεμική προσπάθεια από τα ανώτερα κλιμάκια της ελίτ είναι ν ταμπού.
«Ο νεποτισμός στον στρατό δεν θα οδηγήσει σε κανένα καλό», είπε ο Καντίροφ, προσθέτοντας ότι ο διοικητής των ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή θα πρέπει να υποβαθμιστεί (να του αφαιρεθούν τα μετάλλια) του και να σταλεί στην πρώτη γραμμή με ένα όπλο για να ξεπλύνει την ντροπή του με αίμα.
Αυτή η δημόσια περιφρόνηση για τους στρατηγούς που διευθύνουν τον πόλεμο της Ρωσίας είναι σημαντική επειδή υποδηλώνει το επίπεδο απογοήτευσης στην ελίτ του Πούτιν για τη διεξαγωγή του πολέμου, ενώ επίσης διαπερνά το προσεκτικά ελεγχόμενο αφήγημα Κρεμλίνου.
Ο Καντίροφ, ο οποίος υποστηρίζει τον πόλεμο και έχει στείλει πολλές από τις δικές του τσετσενικές μονάδες για να πολεμήσουν, είπε ότι η κριτική του ήταν η πικρή αλήθεια για μια ρωσική μαχητική δύναμη που είπε ότι επέτρεψε σε μετριότητες χωρίς ταλέντο να απογοητεύσουν τη χώρα.
Ερωτηθείς για τις δηλώσεις του Καντίροφ τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε: «Αυτή είναι μια πολύ “ευαίσθητη” στιγμή».
«Οι αρχηγοί των περιφερειών έχουν το δικαίωμα να εκφράσουν την άποψή τους», είπε ο Πεσκόφ στους δημοσιογράφους. «Ακόμα και σε δύσκολες στιγμές, τα συναισθήματα θα πρέπει να εξακολουθούν να αποκλείονται από οποιεσδήποτε εκτιμήσεις».
Περισσότεροι από επτά μήνες σε έναν πόλεμο που σκότωσε δεκάδες χιλιάδες και πυροδότησε τη μεγαλύτερη σύγκρουση με τη Δύση από την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας το 1962, ακόμη και οι πιο βασικοί πολεμικοί στόχοι της Ρωσίας δεν έχουν επιτευχθεί.
Ο τεράστιος στρατός μιας πρώην υπερδύναμης έχει ταπεινωθεί στο πεδίο της μάχης από μια πολύ μικρότερη ουκρανική δύναμη που υποστηρίζεται με όπλα, πληροφορίες και συμβουλές από τις δυτικές δυνάμεις με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε μια νέα οπισθοχώρηση για τη Μόσχα τη Δευτέρα, ένας Ρώσος αξιωματούχος επιβεβαίωσε την προέλαση της Ουκρανίας κατά μήκος της δυτικής όχθης του ποταμού Dnipro στην περιοχή Χερσώνα στη νότια Ουκρανία, μία από τις τέσσερις περιοχές που ο Πούτιν προσάρτησε την περασμένη εβδομάδα
Οι ήττες στην Ουκρανία θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον Πούτιν, δήλωσε η Τατιάνα Στανοβάγια, μελετήτρια στο Carnegie Endowment for International Peace.
«Μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι ρωσικές ελίτ είχαν κάνει την ρεαλιστική επιλογή να υποστηρίξουν τον Πούτιν ως εγγυητή έναντι της ήττας», δήλωσε η Στανοβάγια.
Οι “σκληροπυρηνικοί” Καντίροφ και Πριγκόζιν
Ο Καντίροφ της Τσετσενίας είπε ότι είχε εγείρει την πιθανότητα ήττας στο Λίμαν πριν από δύο εβδομάδες στον Βαλέρι Γερασίμοφ, αρχηγό του γενικού επιτελείου της Ρωσίας, αλλά ότι ο Γερασίμοφ είχε απορρίψει την ιδέα.
Ο Γερασίμοφ, 67 ετών, είναι ο τρίτος ισχυρότερος άνδρας του ρωσικού στρατού μετά τον Πούτιν και τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου. Ο Σόιγκου έδωσε στον Γερασίμοφ την κορυφαία στρατιωτική θέση λίγες μόλις ημέρες αφότου διορίστηκε υπουργός Άμυνας το 2012.
«Δεν ξέρω τι αναφέρει το υπουργείο Άμυνας στον ανώτατο αρχιστράτηγο (Πούτιν), αλλά κατά την προσωπική μου άποψη, πρέπει να ληφθούν πιο δραστικά μέτρα», είπε ο Καντίροφ, ο οποίος “έκλαψε” για τους πεσόντες στην τελετή προσάρτησης των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών, την περασμένη εβδομάδα, στο Κρεμλίνο.
Ερωτηθείς για τις δηλώσεις του Καντίροφ, ο ισχυρός ιδρυτής της Ομάδας μισθοφόρων Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν, συνεχάρη τον Τσετσένο ηγέτη.
“Ραμζάν – τα σπας (σε ελεύθερη μετάφραση)!” Ο Πριγκόζιν, γνωστός ως σεφ του Πούτιν λόγω των συμβάσεων τροφοδοσίας της εταιρείας του στο Κρεμλίνο, ανέφερε σε μια δήλωση. «Όλα αυτά τα καθάρματα πρέπει να σταλούν ξυπόλητοι στο μέτωπο με αυτόματα όπλα».
Όταν ρωτήθηκε εάν τα λόγια του θα έπρεπε να θεωρηθούν ως κριτική στο υπουργείο Άμυνας, ο Πριγκόζιν έπνιξε την απάντησή του με ειρωνεία: «Θεός Φυλάξοι!».
«Αυτές οι δηλώσεις δεν είναι κριτική, αλλά απλώς μια εκδήλωση αγάπης και υποστήριξης», είπε ο Πριγκόζιν, ο οποίος σύμφωνα με τις Ηνωμένες Πολιτείες διευθύνει έναν μισθοφορικό στρατό που έχει εμπλακεί σε συγκρούσεις στην Αφρική και στη Συρία.
«Εγώ, και ακόμη περισσότερο ο Ραμζάν Αχμάτοβιτς, είμαστε οι πιο καλλιεργημένοι άνθρωποι», είπε ο Πριγκόζιν, χρησιμοποιώντας το πατρώνυμο του Καντίροφ σε ένδειξη σεβασμού.