FAZ: «Πολύ πιθανή η αλλαγή εξουσίας στην Τουρκία»

Η τουρκική αντιπολίτευση διαμορφώνεται για να αντικαταστήσει τον Πρόεδρο Ερντογάν στις προσεχείς εκλογές. Το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, ένα κόμμα της Αριστεράς, εκτιμά ότι ο Ερντογάν είναι πολύ πιθανό να χάσει τις εκλογές θα μπορούσε να γίνει ρυθμιστής των εξελίξεων, αν και γνωρίζει ότι είναι πιθανή μία απαγόρευσή του. Το αφιέρωμα προέρχεται από την Frankfurter Allgemeine Zeitung.

«Πολύ πιθανή» θεωρεί ο Μιτάτ Σαντσάρ την αλλαγή εξουσίας στις επόμενες εκλογές στην Τουρκία. Η πρόβλεψη δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη από τα χείλη του, άλλωστε, καθώς ο συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, ο Σαντσάρ, είναι κορυφαίος πολιτικός της αντιπολίτευσης. Βουλευτικές και προεδρικές εκλογές πρέπει να διεξαχθούν την ίδια ημέρα έως τον Ιούνιο του 2023. Για τον Σαντσάρ, το αποτέλεσμα εξαρτάται λιγότερο από τη δημοτικότητα του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρά από το πώς συμπεριφέρονται οι κομματικοί – πολιτικοί αντίπαλοί του.

Το HDP θα ήταν πρόθυμο να υποστηρίξει έναν κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης, υπό τον όρο ότι οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν ανοιχτά και θα συμφωνηθούν οι αρχές του μελλοντικού συστήματος διακυβέρνησης. Σε αντίθετη περίπτωση, το HDP θα μπει στις εκλογές με δικό του υποψήφιο.

Σε κάθε περίπτωση, η αντιπολίτευση καλείται να παρουσιάσει ένα «ισχυρό εναλλακτικό πρόγραμμα» στις πολιτικές του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ΑΚΡ. Σύμφωνα με έρευνες, τα επτά κόμματα της αντιπολίτευσης μαζί αντιπροσώπευαν πάνω από το 60%. Θα μπορούσαν να νικήσουν τον Ερντογάν στον πρώτο γύρο. Οι τοπικές εκλογές την άνοιξη του 2019 έδειξαν, λέει ο Σαντσάρ, ότι ο Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2002, δεν είναι πλέον ανίκητος. Αλλά χωρίς το HDP, μια αλλαγή εξουσίας θα ήταν «πολύ δύσκολη», λέει ο αρχηγός του κόμματος. Ωστόσο, το HDP απειλείται με απαγόρευση και εκκρεμούν διαδικασίες ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Αλλά ο Σαντσάρ δεν πτοείται. Το κόμμα είναι αποφασισμένο να συμμετάσχει στις εκλογές. Το HDP είναι επί του παρόντος η τρίτη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα μετά το AKP και το CHP. Σε περίπτωση απαγόρευσης λίγο πριν τις εκλογές προετοιμάζεται κανείς. Οι δημοσκοπήσεις βλέπουν το HDP στο 12 με 15%. «Παίρνουμε την ευθύνη μας για εκατομμύρια ανθρώπους στα σοβαρά», λέει ο Σαντσάρ.

Ο Γενικός Εισαγγελέας είχε ήδη υποβάλει κατηγορητήριο στο Συνταγματικό Δικαστήριο τον Μάρτιο του 2021, το οποίο αρχικά είχε απορριφθεί. Τον Ιούνιο, όμως, δέχτηκε μια νέα εισήγηση, η οποία κατηγορεί το HDP για «τρομοκρατικές δραστηριότητες», τις οποίες το κόμμα αρνείται κατηγορηματικά. Ο Σαντσάρ εξηγεί τα υπόλοιπα διαδικαστικά βήματα και εξηγεί ότι η απόφαση θα μπορούσε να εκδοθεί σε τέσσερις έως πέντε μήνες το νωρίτερο. Αλλά ο Ερντογάν μάλλον θα αποφασίσει όταν οι 15 συνταγματικοί δικαστές αποφασίσουν για το HDP – εξάλλου ο Πρόεδρος διόρισε οκτώ από αυτούς. Ο Σαντσάρ αναμένει λοιπόν μια απόφαση λίγο πριν τις εκλογές.

Ενδεικτικό της καταστολής είναι το ότι οι δήμαρχοι του HDP καθαιρούνται τακτικά. Η διαδικασία απαγόρευσης είναι μόνο μια πτυχή της καταστολής που αντιμετωπίζει το HDP. Οι εκλεγμένοι δήμαρχοι από τις τάξεις τους καθαιρούνται τακτικά και αντικαθίστανται από κρατικούς διοικητές, ενώ αρκετές εκατοντάδες στελέχη και μέλη του HDP έχουν συλληφθεί. Επιπλέον, η κυβέρνηση προσπαθεί να δημιουργήσει μια σύνδεση μεταξύ της διαδικασίας απαγόρευσης και της λεγόμενης διαδικασίας Κομπάνι στον δημόσιο διάλογο.

Πρόκειται για συγκεντρώσεις το καλοκαίρι του 2014, στις οποίες ζητήθηκε η επέμβαση της Τουρκίας υπέρ της συριακής συνοριακής πόλης Κομπάνι, που κατοικείται από Κούρδους και απειλούνταν από την τρομοκρατική πολιτοφυλακή. Κατηγορήθηκαν 108 μέλη του HDP, συμπεριλαμβανομένου του πρώην ηγέτη Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Το κατηγορητήριο είναι «παράλογο», λέει ο Σαντσάρ, η όλη διαδικασία έχει πολιτικά κίνητρα.

Τα δικονομικά δικαιώματα των κατηγορουμένων καταπατούνται, καταγγέλλει ο Σαντσάρ, ο οποίος δίδασκε νομικά, μεταξύ άλλων στη Γερμανία. Η υπεράσπιση είχε μόνο μία ημέρα για να διαβάσει το κατηγορητήριο, το οποίο είχε πολλές χιλιάδες σελίδες και περιείχε δεκάδες χιλιάδες υποτιθέμενα στοιχεία. Μάρτυρες που διορίστηκαν από την εισαγγελία έδωσαν αντικρουόμενες μαρτυρίες, αλλά δεν επιτρεπόταν η κατ’ αντιπαράσταση εξέταση.

«Δεν είμαστε εγκληματική οργάνωση, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση», λέει ο Σαντσάρ. Έχει κανείς επίγνωση της ευθύνης να μην καλλιεργήσει για τον εαυτό του μια εχθρική εικόνα, αλλά να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις με «δημοκρατική ωριμότητα και πολιτική αποφασιστικότητα». Παρ’ όλες τις προκλήσεις, ο Σαντσάρ είναι αισιόδοξος. Ακόμη και μετά από δύο δεκαετίες διακυβέρνησης του ΑΚΡ, η συλλογική συνείδηση ​​και το αίσθημα δικαιοσύνης στην τουρκική κοινωνία δεν έχουν ακόμη καταστραφεί ριζικά.