Στα σύνορα της λιποφοβίας

«Μου έτυχε ένα περιστατικό πριν λίγο καιρό, όταν πήγα να παρακολουθήσω μια παράσταση. Ήταν μια δημοσιογράφος με μια κάμερα, μιλάγαμε και ξαφνικά μου λέει “παρότι υπάρχουν αρνητικές κριτικές κάτω από τις φωτογραφίες σου με μαγιό, συνεχίζεις να ανεβάζεις». Δεν είναι η πρώτη φορά που η ηθοποιός και παρουσιάστρια πέφτει θύμα μιας στοχοποίησης για τα περιττά κιλά της. Έχει ξανασυμβεί. Και έχει ξανασυμβεί πρόσφατα από πρώην πολιτεύτρια και νυν ιδρυτικό μέλος κόμματος στα δεξιά του πολιτικού παζλ.

Αυτή τη φορά, όμως, είναι η δεύτερη μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα που μια γυναίκα (σε γυναίκες απαγορεύεται διά κοινωνικού ροπάλου να πάρουν κιλά, στους άνδρες είναι και αυτό ανεκτό) γίνεται αντικείμενο είτε ανοιχτής χλεύης και σαρκασμού, είτε έμμεσης υποτίμησης και υποβιβασμού. Και τα δύο εξ ίσου οδυνηρά είναι ως προς το αποτέλεσμα που παράγουν, οι τρόποι είναι εκείνοι που διαφοροποιούνται. Και το αποτέλεσμα είναι πικρό, είναι κάτι σαν «συνέπεια», μια εκδοχή κατάκρισης, όπως το ζει η Δανάη Μπάρκα, που το κατέθεσε σαν βίωμα και με ύφος ειλικρινές.

Οι λεκτικές και έμμεσες επιθέσεις που δέχεται κινούνται στη σφαίρα της λιποφοβίας ή, τουλάχιστον, στις παρυφές της φοβίας αυτής

«Μια ακόμη φοβία ήρθε να εμπλουτίσει το καθημερινό μας λεξιλόγιο», θα σκεφθεί κανείς. Κι ίσως, να μην έχει άδικο, με τη βροχόπτωση νεολογισμών. Διότι φοβία σημαίνει φόβος και, μάλιστα, φόβος νοσηρός, ατεκμηρίωτος, ακραίος. Κατ’ αναλογίαν, το ίδιο είχε συμβεί αρχικά σε πολλούς που αναρωτηθήκαμε αν είναι δόκιμος ο όρος «ομοφοβία» και, κατ’ αναλογίαν πάντοτε, ο όρος και σε αυτήν την περίπτωση της αυθόρμητης και γλυκιάς Δανάης Μπάρκας δεν σημαίνει ακριβώς φόβος, αλλά επιθετικότητα.

Δεν φοβάσαι έναν/μία ομοφυλόφιλο/η, αναπτύσσεις όμως μια επιθετική συμπεριφορά του σε χώρους δημόσιους, το «κράξιμο», τίτλος περιοδικού που εξέδιδε παλαιότερα η Σόνια των Εξαρχείων, τηλεοπτικό ή σοσιαλμηντιακό γιουχάρισμα σε αυτά τα πρώτα χρόνια του εικοστού δεύτερου, για το φύλλο τότε, για τα επιπλέον κιλά τώρα. Και πράγματι, η νεαρή παρουσιάστρια και ηθοποιός θύμα επίθεσης έγινε για το παραπανίσιο βάρος της, σε σχέση με άλλες που κουβαλούν λιγότερο.

Στην εποχή μιας νέας απογείωσης των επικοινωνιακών μέσων, οι φωτογραφίες με ετικέτα #bodypositive αφορούν συχνότερα σώματα που είναι ελάχιστα ή καθόλου έξω από την νόρμα, και σε αυτή την κίνηση δημιουργούμε ένα νέο πρότυπο για το τι αναμένεται από ένα σώμα: λίγο παχουλό, αλλά όχι μεγάλο, καλά τραβηγμένο, αλλά όχι πολύ αδύνατο, τρυπημένο και με τατουάζ, αν αυτό είναι δυνατόν. Τα τελευταία χρόνια, αυτό το κίνημα έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα μέσω ιστολογίων και δικτύων, ειδικά μέσω hashtags, όπως #bodypositive , #allbodiesaregoodbodies , #honormycurves ή #celebratemysize, αλλά και μέσω μιας πλημμυρίδας τηλεοπτικών εκπομπών που διαφημίζουν καλαίσθητα σώματα και αναλογίες ιδεώδεις (ποιες είναι αυτές;).

Στόχος του είναι να αντιμετωπίσει τα πειράγματα για το σώμα γενικά, και ως εκ τούτου, υπερβαίνει το ζήτημα του βάρους, καθώς μπορεί κανείς να κριθεί και να ντρέπεται για το σώμα του για άλλους λόγους, πολλαπλασιάζοντας τα δεινά για τις εύσαρκες του φωτεινού μισού του ουρανού. Αυτό που, κυρίως, διαφεύγει από τα ρεύματα και τις μόδες εξωτερικής συμμετρίας, είναι το πολύ απλό: μιλάμε για σώματα ανθρώπινα, επιθυμητά, σε πείσμα των λιποφοβικών αντιλήψεων, από ανθρώπους με απολύτως ισορροπημένο ή και με ανοδικό δείκτη μάζας σώματος. Τα υπόλοιπα αφορούν πρωτίστως την ιατρική. Και όχι μονοδιάστατα την ειδικότητα της παθολογίας.