Η ενεργειακή κρίση έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ελληνική οικονομία, καθώς τόσο το ρεύμα, αλλά κυρίως το φυσικό αέριο έχει πάρει την… ανιούσα, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, και γι’ αυτό το λόγο απαιτούνται σχεδόν 5 δις. ευρώ σε επιδοτήσεις, προκειμένου να γίνουν ισόποσες αυξήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Από την άλλη υπάρχει και το ενδεχόμενο διακοπής της παροχής του ρωσικού αερίου, όπου αυτή συνθήκη ίσως πάει σε ελεγχόμενες διακοπές ρεύματος για να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια.
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε συνεννόηση με την κυβέρνηση προχωρούν στην ολοκλήρωση των Plan B για την αποτροπή ολικού μπλακάουτ στο ενεργειακό σύστημα της χώρας, στην περίπτωση που ο Πούτιν κλείσει τις στρόφιγγες αερίου.
Πιο συγκεκριμένα, η ΡΑΕ τελειώνει την οριστική έκδοση των κειμένων για το «Προληπτικό Σχέδιο Δράσης για την Ασφάλεια Εφοδιασμού της Ελλάδας με Φυσικό Αέριο» και για το «Σχέδιο Ετοιμότητας Αντιμετώπισης Κινδύνων στο Ηλεκτρικό Σύστημα».
Διακόπτες
Πάντως, η κυβέρνηση αναμένεται από το φθινόπωρο να ενεργοποιήσει προληπτικά μέτρα που θα οδηγήσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη εκδοθεί η κοινή υπουργική απόφαση για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας στον δημόσιο τομέα.
Μέτρα από τη ρύθμιση του θερμοστάτη στα κλιματιστικά και στα καλοριφέρ μέχρι και το σβήσιμο νωρίτερα μέρους του δημόσιου φωτισμού έχουν ζητηθεί από δήμους και υπουργεία.
Εξάλλου, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου οι Διαχειριστές Δικτύων Διανομής Αερίου θα πρέπει να κοινοποιήσουν στη ΡΑΕ τα σχέδιά τους για τη διενέργεια εκστρατείας ενημέρωσης των καταναλωτών που θα αφορά τον περιορισμό κατανάλωσης φυσικού αερίου στην περίοδο της κρίσης ενεργειακής ασφάλειας.
Πρόκειται για οδηγούς συνετής χρήσης και περιορισμού κατανάλωσης φυσικού αερίου που θα απευθύνονται στους καταναλωτές, νοικοκυριά, γραφεία, επιχειρήσεις, δημόσια κτίρια.
Σχέδια δράσης
Σύμφωνα με το «Σχέδιο Δράσης για το Φυσικό Αέριο» η Ελλάδα είναι πολύ πιθανό στο ενδεχόμενο τρίμηνης διακοπής του ρωσικού καυσίμου από την 1η Ιανουαρίου μέχρι τις 31 Μαρτίου του 2023 να παρουσιάσει έλλειμμα αερίου ισχύος από 1,9 Τεραβατώρες έως και 4,2 Τεραβατώρες.
Τα μεγέθη αυτά ισοδυναμούν στο 9,5% και το 20%, αντίστοιχα του ρεύματος που παράγεται με φυσικό αέριο. Με δεδομένο ότι για το 40% της ετήσιας ηλεκτροπαραγωγής (52 Τεραβατώρες) χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο ορυκτό καύσιμο, η ανάγκη της λήψης μέτρων για την περικοπή της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας είναι αναπόφευκτη, όπως συμπεραίνεται από τα σχέδια που έχει ετοιμάσει η ΡΑΕ.
Με βάση το κείμενο του Ρυθμιστή, στο ενδεχόμενο διακοπής του ρωσικού αερίου από μερικές ώρες έως και τρεις μήνες η τροφοδοσία των καταναλωτών θα αντιμετωπίσει τις πιο δυσμενείς συνέπειες.
Ακόμη και με την ενεργοποίηση όλων των μέτρων, όπως η λειτουργία όλων των λιγνιτικών μονάδων ρεύματος, η αύξηση των φορτίων LNG στον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα, η εναλλαγή καυσίμου μονάδων φυσικού αερίου σε ντίζελ κ.λπ. αλλά και οι διακοπές ρεύματος θα είναι αναπόφευκτες.
Και στις συνέπειες, όπως τις περιγράφει η ΡΑΕ, περιλαμβάνονται το ολικό μπλακάουτ, η απώλεια ανθρώπινης ζωής αλλά και οι οικονομικές ζημιές στη χώρα. Συνέπειες που θα προκληθούν και θα κλιμακωθούν ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της διακοπής αερίου.
Έτσι, με βάση τα σχέδια της ΡΑΕ, οι ελεγχόμενες διακοπές κατανάλωσης αερίου και ρεύματος θα ενεργοποιηθούν αμέσως με το κλείσιμο της στρόφιγγας των αγωγών από την Gazprom. Με βάση το σενάριο αυτό, δεν αποκλείεται να συμβεί τον Ιανουάριο του 2023.
Οι αρμόδιες Αρχές για τη διαχείριση της κρίσης έχουν ήδη λάβει μέτρα όπως η εγκατάσταση δεξαμενόπλοιου στον τερματικό σταθμό αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG στη Ρεβυθούσα. Με την πλωτή δεξαμενή αυξάνεται η διαθέσιμη αποθηκευτική δυναμικότητα της Ρεβυθούσας σε πάνω από 370.000 κυβικά μέτρα.
Η ΡΑΕ εξετάζει και την αποθήκευση μικρών ποσοτήτων αερίου σε υπόγεια αποθήκη της Ιταλίας, αν και υπάρχουν αντιδράσεις από τους ηλεκτροπαραγωγούς για τη χρησιμότητα του μέτρου.
Οι εταιρείες ΔΕΗ, Elpedison και ΗΡΩΝ είναι έτοιμες να λειτουργήσουν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος 1,7 Γιγαβάτ με ντίζελ αντί φυσικού αερίου, ενώ είναι σε εξέλιξη είναι ο διπλασιασμός της ηλεκτροπαραγωγής με λιγνίτη από τις 5 στις 10 Τεραβατώρες.