Φέτος στις 29 Ιουνίου, η Γη σημείωσε ένα ασυνήθιστο ρεκόρ: τη συντομότερη μέρα της από τη δεκαετία του 1960, όταν δηλαδή οι επιστήμονες άρχισαν να μετρούν την περιστροφή του πλανήτη με ατομικά ρολόγια υψηλής ακρίβειας.
Όπως είναι γνωστό, η Γη ολοκληρώνει μια πλήρη στροφή στον άξονά της κάθε 24 ώρες, πράγμα που αντιστοιχεί και στη μία ημερολογιακή ημέρα. Αυτή η περιστροφή έχει διαμορφώσει τα πρότυπα ζωής πάνω στον πλανήτη για δισεκατομμύρια χρόνια. Όμως στις 29 Ιουνίου το τέλος της ημέρας (τα μεσάνυχτα) έφτασε λίγο πιο νωρίς και συγκεκριμένα κατά 1,59 χιλιοστά του δευτερολέπτου νωρίτερα από το αναμενόμενο.
Το εν λόγω φαινόμενο παρατηρείται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια. Το 2020 για παράδειγμα, η Γη είχε 28 από τις πιο μικρές ημέρες της τα τελευταία 50 χρόνια, με τη μικρότερη από αυτές να καταγράφεται στις 19 Ιουλίου.
Σημειώνεται στο μεταξύ ότι το ρεκόρ της 29ης Ιουνίου του 2022 κόντεψε να καταρριφθεί ξανά τον περασμένο μήνα, όταν η 26η Ιουλίου έφτασε να είναι μικρότερη κατά 1,5 χιλιοστό του δευτερολέπτου.
Επομένως, οι μέρες μικραίνουν; Αν είχαμε ένα ρολόι πριν από 1,4 δισεκατομμύρια χρόνια θα παρατηρούσαμε πως η μέρα διαρκούσε περίπου 19 ώρες. Κατά μέσο όρο, λοιπόν, οι ημέρες της Γης γίνονται μεγαλύτερες παρά μικρότερες καθώς αυτή μακροπρόθεσμα επιβραδύνεται.
Για το φαινόμενο της «επιτάχυνσης» ευθύνεται κυρίως η Σελήνη: η βαρυτική έλξη παραμορφώνει ελαφρώς τον πλανήτη, προκαλώντας παλιρροϊκή τριβή που επιβραδύνει την περιστροφή της Γης.
Για να διατηρήσει τα ρολόγια ευθυγραμμισμένα με την περιστροφή του πλανήτη, η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών, όργανο των Ηνωμένων Εθνών, αποφάσισε να προσθέτει περιστασιακά δευτερόλεπτα τον Ιούνιο ή τον Δεκέμβριο, πιο πρόσφατα το 2016, σταματώντας ουσιαστικά τα ρολόγια για ένα δευτερόλεπτο, ώστε η Γη να μπορεί να συγχρονιστεί. Το πρώτο έξτρα δευτερόλεπτο για παράδειγμα προστέθηκε το 1972.