Με πρώτη στάση το Ισραήλ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αρχίζει σήμερα ένα ταξίδι υψηλού κινδύνου στη Μέση Ανατολή, όπου κυριαρχούν οι προσπάθειες να πειστούν οι σύμμαχοι του Κόλπου να αντλήσουν περισσότερο πετρέλαιο και να φέρουν πιο κοντά το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία.
Ο Μπάιντεν θα περάσει δύο ημέρες στην Ιερουσαλήμ για συνομιλίες με τους Ισραηλινούς ηγέτες πριν συναντηθεί με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς την Παρασκευή στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Στη συνέχεια, την ίδια ημέρα θα μεταβεί στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας – πρώτη για έναν Αμερικανό πρόεδρο- για συνομιλίες με Σαουδάραβες αξιωματούχους και για να παραστεί σε μια σύνοδο κορυφής των συμμάχων του Κόλπου.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι το ταξίδι – το πρώτο του Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή ως πρόεδρος – θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερα βήματα προς την εξομάλυνση μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, ιστορικών εχθρών, αλλά και δύο από τους ισχυρότερους συμμάχους της Αμερικής στην ταραγμένη περιοχή.
«Κάνουμε βήματα σταδιακά προς αυτό το σκοπό», είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος. «Το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν επισκέπτεται το Ισραήλ κι από εδώ θα πετάξει απευθείας στη Σαουδική Αραβία συμπυκνώνει πολλές από τις δυναμικές που εξελίσσονται τους τελευταίους μήνες».
Το ταξίδι του Μπάιντεν στοχεύει στην προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας, στην εμβάθυνση της ολοκλήρωσης του Ισραήλ στην περιοχή και στην αντιμετώπιση της ιρανικής επιρροής και επιθετικότητας από τη Ρωσία και την Κίνα.
«Αυτό το ταξίδι θα ενισχύσει τον ζωτικό ρόλο των ΗΠΑ σε μια στρατηγικής σημασίας περιοχή», δήλωσε τη Δευτέρα ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν.
Ο Μπάιντεν, υπό την πίεση στο εσωτερικό να μειώσει τις αυξανόμενες τιμές της βενζίνης που έχουν βλάψει τη θέση του στις δημοσκοπήσεις, αναμένεται να πιέσει τους συμμάχους του Κόλπου να επεκτείνουν την παραγωγή πετρελαίου για να συμβάλουν στη μείωση των τιμών της βενζίνης.
“Πιέσεις” κατά την επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία
Κεντρικό στοιχείο της επίσκεψης του Μπάιντεν θα είναι οι συνομιλίες στη Τζέντα με τους Σαουδάραβες ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, που κατηγορείται από την κοινότητα πληροφοριών των ΗΠΑ ότι βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του δημοσιογράφου της Washington Post το 2018, Τζαμάλ Κασόγκι.
Η συνάντηση είναι μια ανατροπή της προηγούμενης θέσης του Μπάιντεν να κάνει τη Σαουδική Αραβία «παρία» για τον θάνατο Κασόγκι. Το πώς χειρίζεται ο Λευκός Οίκος την οπτική της συνάντησης και αν θα κυκλοφορήσουν φωτογραφίες της θα παρακολουθηθεί στενά, σύμφωνα με το Reuters.
Οι βοηθοί του λένε ότι θα θίξει ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο βρίσκεται στη Σαουδική Αραβία, αλλά παρ’ όλα αυτά έχει προκαλέσει τα πυρά από ένα ευρύ φάσμα επικριτών.
«Ο Μπάιντεν χρειάζεται οι Σαουδάραβες να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου τους για να βοηθήσουν να κρατηθούν υπό έλεγχο οι παγκόσμιες τιμές ενέργειας», έγραψε ο εκδότης της Washington Post, Φρεντ Ράιαν. «Το ταξίδι στέλνει το μήνυμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πρόθυμες να κοιτάξουν από την άλλη πλευρά όταν διακυβεύονται τα εμπορικά συμφέροντα τους».
Ο Μπάιντεν θα κάνει σύντομες παρατηρήσεις την Τετάρτη σε τελετή άφιξης στο Ισραήλ και θα λάβει ενημέρωση από Ισραηλινούς αμυντικούς αξιωματούχους σχετικά με το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ αμυντικό σύστημα Iron Dome και ένα νέο σύστημα με δυνατότητα λέιζερ που ονομάζεται Iron Beam.
Θα αποτίσει τα σέβη του στο Yad Vashem, το μνημείο του Ισραήλ στα θύματα του Ολοκαυτώματος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το Ισραήλ έχει συγκλονιστεί από εσωτερική πολιτική διαμάχη με τον συνασπισμό του προηγούμενου πρωθυπουργού Μπένετ να καταρρέει τον Ιούνιο και το Λαπίντ να αναλαμβάνει υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Η συνάντησή τους είναι προγραμματισμένη για την Πέμπτη.
Ο Μπάιντεν θα συναντηθεί επίσης με τον πρώην πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, νυν ηγέτη της αντιπολίτευσης.
Συνομιλίες με Παλαιστίνιους
Οι συνομιλίες του Μπάιντεν με τον Αμπάς θα σηματοδοτήσουν το υψηλότερο επίπεδο πρόσωπο με πρόσωπο επαφής μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Παλαιστινίων από τότε που ο τεως Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υιοθέτησε σκληρή προσέγγιση με τους Παλαιστινίους κατά την ανάληψη των καθηκόντων του το 2017.
Οι εντάσεις είναι υψηλές μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων σχετικά με τη δολοφονία της Παλαιστινοαμερικανίδας δημοσιογράφου Shireen Abu Akleh τον Μάιο. Η οικογένειά της, έχοντας κατηγορήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι παρέχουν ατιμωρησία στο Ισραήλ για τη δολοφονία της, ζήτησε να συναντήσει τον Μπάιντεν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην περιοχή αυτή την εβδομάδα.
Οι Παλαιστίνιοι, ενώ εκτιμούν την επανέναρξη των σχέσεων υπό τον Μπάιντεν, θέλουν να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις του να ανοίξει ξανά το προξενείο των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ.
Θέλουν επίσης οι Ηνωμένες Πολιτείες να αφαιρέσουν την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων, να διατηρήσουν το ιστορικό status quo στην Ιερουσαλήμ και να περιορίσουν την επέκταση των εβραϊκών εποικισμών στη Δυτική Όχθη.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η επίσκεψη του Μπάιντεν θα περιλαμβάνει αυτό που αποκάλεσαν τη Διακήρυξη της Ιερουσαλήμ για τη Στρατηγική Εταιρική Σχέση ΗΠΑ-Ισραήλ.
Ο Μπάιντεν είναι πιθανό να αντιμετωπίσει ερωτήσεις από το Ισραήλ και από κράτη του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σχετικά με τη σοφία των προσπαθειών του να αναβιώσει την πυρηνική συμφωνία του Ιράν.